نگاهی به نسل دوم مرسدس بنز کلاس S
بازیکن فیکس تیم مرسدس بنز
دنیای اقتصاد: فکر کنید که شما هم مثل نگارنده یک علاقه‌مند واقعی فوتبال آن هم از نوع ایتالیایی آن باشید و از طرفی عشق ماشین هم در شما شعله بکشد، پس هیچ بعید نیست که روی دیوار اتاقتان هم پوستر الکساندرو دل‌پیرو پیدا شود و هم یک مرسدس بنز W۱۱۱ کوپه در کنار فراری F۴۰ باشد! این پوستر‌ها تقریبا هیچ ارتباطی با هم ندارند اما، اگر دنبال یک رابطه فرضی بین آنها باشید، می‌توان گفت که ستاره‌های آسمان مرسدس بنز و فراری در دنیای خودروها آنقدر درخشان هستند که همچون ستاره‌هایی مثل روبرتو باجو، الکس دل‌پیرو، پائولو مالدینی، فابیو کاناوارو، دیمیترویو آلبرتینی و.
دنیای اقتصاد: فکر کنید که شما هم مثل نگارنده یک علاقه‌مند واقعی فوتبال آن هم از نوع ایتالیایی آن باشید و از طرفی عشق ماشین هم در شما شعله بکشد، پس هیچ بعید نیست که روی دیوار اتاقتان هم پوستر الکساندرو دل‌پیرو پیدا شود و هم یک مرسدس بنز W۱۱۱ کوپه در کنار فراری F۴۰ باشد! این پوستر‌ها تقریبا هیچ ارتباطی با هم ندارند اما، اگر دنبال یک رابطه فرضی بین آنها باشید، می‌توان گفت که ستاره‌های آسمان مرسدس بنز و فراری در دنیای خودروها آنقدر درخشان هستند که همچون ستاره‌هایی مثل روبرتو باجو، الکس دل‌پیرو، پائولو مالدینی، فابیو کاناوارو، دیمیترویو آلبرتینی و... در دنیای فوتبال می‌درخشند.
تاریخچه
یکی از ستاره‌ها که از سال ۱۹۵۴ تا به حال در ترکیب اصلی تیم مرسدس بنز بازی می‌کند، کلاس S نام دارد. خودرویی که انگار لوکس بودن را به فعل درآورده و تبدیل به نمادی برای کلاس خودروهای اشرافی شده است. از قضا این بازیکن مرسدس بنز خوب هم بازی می‌کند زیرا بعد از گذشت بیش از ۶۳ سال هنوز یکی از خواستنی‌ترین مرسدس‌بنز‌های جهان است. خودرویی که وقتی نسل جدیدش معرفی می‌شود، استانداردهای جدید در کلاس خودش به‌وجود می‌آورد. استانداردهایی که حتی باعث می‌شود رقیبان از آن پیروی کنند. مرسدس بنز که در اواسط دهه ۵۰ میلادی در حال بازگشت به شرایط خوبش قبل از جنگ‌جهانی دوم بود، کم‌کم تصمیم گرفت دوباره به بخش خودروهای لوکس بازگردد. از این‌رو دو مدل W۱۸۰ و W۱۲۸ را طراحی کرد. خودروهایی که به دلیل شکل هندسی و زوایای گردشان با سبکی به نام Ponton طراحی شدند. مدل W۱۸۰از اس ال۱۹۵۴ تا ۱۹۵۹ با اتاق‌های سدان، کوپه دو درب و کانورتیبل ساخته شد. همچنین در سال ۱۹۵۸ نیز تنها به مدت دو سال یعنی تا ۱۹۶۰، ۳ هزار و ۹۱۶ دستگاه از مدل لوکس این خودرو با کد W۱۲۸ به تولید رسید. اما در اواخر دهه ۵۰ دیگر مشخص بود که دوران طراحی گرد و متورم به پایان رسیده است. در آن دوران موفقیت‌های صنایع هوایی توانست تاثیرات بسیاری در دیگر صنایع بگذارد که از آن جمله باید به صنایع خودرو اشاره کرد. از این‌رو سبک طراحی بسیاری از خودروها به سمت استفاده از زوایای تیز‌تر و کشیده به جای گرد و متورم پیش رفت. از آن جمله شاید بتوان به کادیلاک فلیت‌وود در سال ۱۹۵۹ اشاره کرد که بیش از یک خودرو شبیه به یک سفینه فضایی است. پس مرسدس بنز هم همگام با این تغییرات سبک طراحی‌اش را از پونتون به Fintailتغییر داد. سبکی که شیک‌تر از پونتون بود و به نوعی مد‌روز تلقی می‌شد. بر این اساس در اولین نمونه از مدل جدید کلاس S با کد W۱۱۱ در سال ۱۹۵۹ و با اتاق ۴ در وارد بازار شد.
مرسدس‌بنز برای این خودرو پیشرانه‌هایی با کد‌ها و حجم‌های مختلف در نظر گرفته بود، طوری که شما می‌توانید در لیست پیشرانه‌های مورد استفاده در این خودرو ۵ پیشرانه ۶ سیلندر با حجم‌های ۲/ ۲ تا ۳ لیتر را ببینید. ضمنا تنها پیشرانه ۸ سیلندر این خودرو مدل M۱۱۶ بود که از ۵/ ۳ تا ۲/ ۴ لیتر حجم داشت و در سال‌های آخر تولید مدل کوپه و کانورتیبل مورد استفاده قرار گرفت. بازه قدرتی پیشرانه‌های مورد‌استفاده در این نسل از کلاس S از ۹۰ اسب بخار آغاز می‌شود و بسته به ورژن‌های مختلف پیشرانه‌ها تا ۲۰۰ اسب بخار بالا می‌رود. مدل سدان تا سال ۱۹۶۸ در خط تولید قرار داشت اما مطابق رسم دیرینه مرسدس‌بنز که نمونه کوپه تفاوت‌هایی با مدل سدان دارد، W۱۱۱ کوپه در سال ۱۹۶۱ طراحی شد و تولیدش تا سال ۱۹۷۱ به طول انجامید. طراحی مدل کوپه تفاوت‌هایی با مدل ۴ درب دارد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. در مجموع ۳۷۰ هزار و ۸۰۷ دستگاه از اتاق W۱۱۱ در انواع مختلف از ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۱ به تولید رسید. در این بین تنها ۱۲۳۲ دستگاه از مدل ۲۸۰ SE ۵/ ۳ با پیشرانه ۸ سیلندر و اتاق کابریوله تولید شد که یکی از کمیاب‌ترین و البته گران‌قیمت‌ترین مدل‌های اتاق W۱۱۱ در جهان است. هر‌چند کم‌تیراژ‌ترین مدل ۲۵۰ SE کوپه بود که تنها ۹۵۴ دستگاه از آن خط تولید را ترک کردند. دلیل تولید کم این مدل استقبال بیشتر مشتریان از مدل ۲۸۰ SE ۵/ ۳ کوپه بود زیرا این خودرو به پیشرانه ۸ سیلندری مجهز بود که قدرت بیشتری تولید می‌کرد.
البته اتاق W۱۱۱ یک برادر بزرگ‌تر هم داشت! برادری که در واقع یک W۱۱۱ کشیده و مجهز بود که با کد W۱۱۲ ساخته می‌شد. این خودرو که به سری ۳۰۰ هم معروف است، از سوی طراح معروف مرسدس‌بنز فردریک گایگر طراحی شد. مرسدس بنز در شاسی W۱۱۱ تغییراتی ایجاد کرد تا بتواند خودروی بهتری را بسازد، ضمن اینکه به دلیل تجهیزات بیشتر سری ۳۰۰ این خودرو وزن بیشتری نسبت به ۱۱۱ معمولی داشت. پس متخصصان مرسدس بنز تغییراتی در شاسی این خودرو ایجاد کردند که از آن جمله باید به فیم X وسط‌شاسی اشاره کرد. رینگ‌های ۱۴ اینچی آلیاژی، فرمان هیدرولیک، چرم و چوب بسیار مرغوب و گرانبها و گیربکس اتوماتیک از جمله تجهیزات استاندارد این خودرو بودند. این مدل در اتاق‌های مختلف از سال ۱۹۶۱ تا ۱۹۶۷ به تولید رسید. ارزشمندترین مدل در میان تولیدات W۱۱۲ ورژن ۳۰۰ SE کابریوله است که به تعداد ۷۰۸ دستگاه ساخته شد.
طراحی
با اینکه کلاس S ذاتا خودروی کوچکی نیست اما در مقایسه با رقیبان آمریکایی باید گفت یک اروپایی تمام‌عیار است که سعی کرده از هر چیزی حتی اندازه‌ها به میزان مورد نیاز استفاده کند. سپر در این خودرو به‌صورت دو تکه مورد استفاده قرار گرفت، به شکلی که دو تکه در بالای سپر اصلی که یک تکه است نصب می‌شوند که به بچه سپر معروف هستند. چراغ‌های این خودرو با آن حالت خواب‌آلودشان چهره یک مرد میانسال و خسته را تداعی می‌کنند که اگر چند لحظه با آنها سخن نگویید احتمالا چرت کوتاهی می‌زنند! جلوی پنجره که به خصوص در دوران دهه ۵۰ و ۶۰ سایز بزرگی داشت، نمادی از یک مرسدس بنز اصیل است. نمادی گسترده که در صورت خرابی باید هزینه زیادی بابت خرید مدل نو آن بپردازید. تازه اگر خوش‌شانس باشید و بتوانید آن را پیدا کنید. در نمای کناری یک شکل مکعبی کلاسیم وجود دارد که تنها با دو خط در طول بدنه و البته کروم‌های به کار رفته در زه‌های شیشه‌ها کمی از سادگی خارج می‌شود. ارتفاع ستون‌های سقف کامل بلند است و اگر قد بلند هم باشید و درون کابین بنشینید، باز هم سر شما با سقف یا ستون‌ها برخورد نمی‌کند. به سبک خودروهای لوکس آن دوران نیز بخشی از چرخ عقب درون گلگیر جای می‌گیرد.
در نمای پشتی اما کروم بیشتری به‌کارگیری شده است. ضمن اینکه چراغ‌های عقب با استفاده از شبکه‌ای از کروم از هم تفکیک شده‌اند. مدل کوپه هم در نمای جلو و هم در نمای عقب به خصوص در شکل چراغ‌ها تفاوت‌های زیادی با مدل سدان دارد. در واقع چراغ‌های عقب مدل کوپه کاملا با چراغ‌های سری SL پاگودا یکسان هستند. شیشه عقب در بخش اتصال به ستون‌ها به سمت داخل امتداد می‌یابد و از این رو وسعت دید بالایی دارد. اگر پشت فرمان این خودرو بنشینید خواهید دید که هیچ نقطه کوری دیده نمی‌شود؛ اما بی‌شک جذاب‌ترین بخش در نمای عقب گوشه‌های برآمده گلگیرهاست که با نواری از کروم تزئین شده‌اند.
شاسی ماندگار
اتاق کد W۱۱۱ که چهره شاخص این نسل از مرسدس بنز است، کمی بیشتر از ۱۲ سال در خط تولید باقی ماند. حضور این شاسی با این مدت زمان طولانی در خط تولید خودش گواه بسیاری از حرف‌ها است. این شاسی از سال ۱۹۵۹ تا ۱۹۷۱ در خط تولید S کلاس به کار گرفته شد. در حالی طی این ۱۲ سال اتاق مدل S کلاس تغییر زیادی داشت. همین خودش نشانه‌ای از قابلیت بالا و انعطاف این شاسی است. ماجرا وقتی جالب‌تر می‌شود که به زمان این اتفاق نگاه می‌کنیم. دهه ۶۰ میلادی اوج رقابت در طراحی خودرو است. زمانی که اروپایی‌ها تلاش می‌کردند تا سلطه خودروسازان آمریکایی بر طراحی خودرو را خاتمه دهند. مرسدس بنز S کلاس در این دهه نقش زیادی در این جنگ طراحی داشت. آنچه مرسدس بنز را بر در آن دهه کمک کرد تا تمام نیروی خود را روی طراحی بدنه و اتاق S کلاس بگذارد همین شاسی مورد بحث یعنی W۱۱۱ بود. شاسی W۱۱۱ آنقدر خوب طراحی شده بود که برای یک دهه بنز را از صرف وقت و هزینه برای طراحی شاسی مناسب S کلاس بی نیاز می‌کرد. هر تغییری که دوست داشتند در اتاق و متعلقات دیگر مانند سیستم تعلیق و سیستم انتقال قدرت و دیفرانسیل‌ها می‌دادند و باز هم شاسی W۱۱۱ جواب می‌داد. طراحان مرسدس بنز هم اطمینانشان به این شاسی بیشتر شده و با جسارت بیشتری به جنگ طراحی آمریکایی خودرو می‌رفتند. هنوز هم که هنوز مو به بدن آدم راست می‌شود وقتی فکر می‌کند یک زمانی، شاسی وجود داشته که توانسته بیشتر از یک دهه در خط تولید S کلاس با این همه حساسیتی که بنز از روز اول روی آن داشته است دوام بیاورد! اما W۱۱۱ این کار را انجام داده و ۳۷۰ هزار و ۸۰۷ دستگاه مرسدس بنز S کلاس تحویل دنیای ماشین‌ها داده است.
کابین
اگر درون کابین این خودرو که بیشتر شبیه یک سالن است قرار بگیرید، خواهید دید که راحتی و شکوه یک مرسدس بنز کلاس S از دیرباز قابل لمس بوده است. تودوزی خودرو در بخش صندلی‌ها و رودری‌ها با استفاده از چرم قرمز رنگ انجام شده است. ضمن اینکه بالای در‌‌ها و داشبورد نیز با چرم مشکی رنگ تودوزی شده‌اند.
دیدن قطعات زیبا و با کیفیت چوبی هم در کابین یک اس کلاس اصلا چیز عجیبی نیست. البته فرمان مشکی خودروی مورد نظر ما با نمونه سفید تعویض شده بود. نمایشگرهای سرعت، میزان سوخت، دمای آب و روغن به‌صورت یکپارچه در یک ۴ ضلعی ایستاده جای‌گذاری شده‌اند. با اینکه W۱۱۱ در دوران دهه ۵۰ و ۶۰ ساخته شد و در آن دوران بسیاری از خودروها هنوز دارای صندلی‌های نیمکتی یک تکه بودند، در این خودرو از صندلی‌ها جداگانه استفاده شد که دارای کنسول میانی هم بودند. کنسولی که حتی در کابین عقب هم وجود دارد. کیفیت سوای این خودرو به مدد سیستم تعلیق منعطفش بسیار راحت است؛ زیرا در این خودرو از محور عقب از دیفرانسیل ۳ تکه استفاده شده است. همچنین در محور جلو هم از سیستم طبق و فنر مارپیچی استفاده شده است. البته در نمونه‌های سری ۳۰۰ این خودرو و سری SE ( نه در همه مدل ها) حتی از سیستم تعلیق قابل تنظیم هم استفاده شده است. یکی از اشکالاتی که در نمونه‌های باقیمانده از این خودرو وجود دارد، زنگ زدگی لبه‌های بالای گلگیرهای جلو درست بالای چراغ‌هاست. بخشی که البته ترمیمش کار سختی نیست. خوشبختانه W۱۱۱ به تعداد زیادی توانست به ایران راه پیدا کند. اما در جریان طرح از رده خارج کردن خودروهای فرسوده و جایگزینی آنها با خودروهای جدید، بسیاری از این بازیکنان حرفه‌ای تیم مرسدس بنز راهی کوره‌های ذوب فلز شدند. اما با این حال هنوز هم نمونه‌های بسیار بکر و ارزشمندی از آنها در کشور موجود است. به عقیده نگارنده، شاید مدل W۱۱۱ کوپه و کانورتیبل این خودرو یکی از زیباترین ساخته‌های تاریخ مرسدس بنز باشد. اگر قصد بازسازی و خریداری سری ۱۱۱ را دارید، حتما با یک متخصص مشورت کنید زیرا به دلیل کمبود قطعات تزئینی و یدکی، بعضی از مدل‌ها با تغییراتی به خصوص در بخش فنی رو‌به‌رو شده است که به اصالت خودرو لطمه می‌زند.
ارسال نظر