دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران:
ایران را با تدبیر و عقلانیت به دنیا معرفی کنیم
با توجه به تحرکات صورت گرفته در عرصه‌های بین‌المللی و متناسب با ظرفیت‌ها و پتانسیل بالای کشور در زمینه صادرات محصولات صنایع غذایی، لزوم تغییر نگرش و اعمال سیاست‌ها و برنامه ریزی‌های جدید در عرصه ایجاد ارتباط و صادرات محصولات صنایع غذایی کشور، بیش از پیش خودنمایی می‌کند.
در همین ارتباط، گفت وگویی با محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی و دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران داشتیم. در ادامه، مشروح این گفت وگو و دیدگاه‌های وی را از نظر می‌گذرانید:
به طور کلی، لزوم تشکیل کانون انجمن‌های صنایع غذایی؛ نقش، جایگاه و تاثیر آن بر اهم صنایع مرتبط، گستردگی فعالیت‌ها و دامنه اقدامات این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
با نگاهی تحلیلی به ساختارها، الگوهای راهبردی و سیاست گذاری‌های کلان کشورهای توسعه یافته درمی یابیم که عموما سندیکاها، فدراسیون‌ها و کنفدراسیون‌ها، تشکل‌های دولتی و غیردولتی جهت نیل به اهداف کلان تشکیل می‌شوند و با وجود تعارضات، رویکردهای رقابتی، منافع درون سازمانی، تداخل عملکرد و تعدد دیدگاه و استراتژی‌ها و.
در همین ارتباط، گفت وگویی با محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی و دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران داشتیم. در ادامه، مشروح این گفت وگو و دیدگاه‌های وی را از نظر می‌گذرانید:
به طور کلی، لزوم تشکیل کانون انجمن‌های صنایع غذایی؛ نقش، جایگاه و تاثیر آن بر اهم صنایع مرتبط، گستردگی فعالیت‌ها و دامنه اقدامات این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
با نگاهی تحلیلی به ساختارها، الگوهای راهبردی و سیاست گذاری‌های کلان کشورهای توسعه یافته درمی یابیم که عموما سندیکاها، فدراسیون‌ها و کنفدراسیون‌ها، تشکل‌های دولتی و غیردولتی جهت نیل به اهداف کلان تشکیل می‌شوند و با وجود تعارضات، رویکردهای رقابتی، منافع درون سازمانی، تداخل عملکرد و تعدد دیدگاه و استراتژی‌ها و.
با توجه به تحرکات صورت گرفته در عرصه‌های بین‌المللی و متناسب با ظرفیت‌ها و پتانسیل بالای کشور در زمینه صادرات محصولات صنایع غذایی، لزوم تغییر نگرش و اعمال سیاست‌ها و برنامه ریزی‌های جدید در عرصه ایجاد ارتباط و صادرات محصولات صنایع غذایی کشور، بیش از پیش خودنمایی می‌کند.
در همین ارتباط، گفت وگویی با محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی و دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران داشتیم. در ادامه، مشروح این گفت وگو و دیدگاه‌های وی را از نظر می‌گذرانید:
به طور کلی، لزوم تشکیل کانون انجمن‌های صنایع غذایی؛ نقش، جایگاه و تاثیر آن بر اهم صنایع مرتبط، گستردگی فعالیت‌ها و دامنه اقدامات این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
با نگاهی تحلیلی به ساختارها، الگوهای راهبردی و سیاست گذاری‌های کلان کشورهای توسعه یافته درمی یابیم که عموما سندیکاها، فدراسیون‌ها و کنفدراسیون‌ها، تشکل‌های دولتی و غیردولتی جهت نیل به اهداف کلان تشکیل می‌شوند و با وجود تعارضات، رویکردهای رقابتی، منافع درون سازمانی، تداخل عملکرد و تعدد دیدگاه و استراتژی‌ها و... درصدد هستند گروه‌ها و واحدهای مختلف را ذیل منافع مشترک ملی و اهداف کلان درکنار هم قرار داده و با تجمیع آنان زیر یک چترحمایتی و راهبردی، سامانشان دهند. این مهم در صنایع غذایی نیز ازنظر دور نمانده و طی دهه‌های گذشته، این رویکرد نقش مهمی را در پیشبرد اهداف کلان کشورهای صنعتی ایفا نموده و همواره به عنوان یکی از طراحان نقشه راه صنایع غذایی حضور چشمگیری در رشد صنعت و اقتصاد این کشورها داشته است.
در کشور ما نیز، درحوزه پراهمیت صنعت غذا، که با امنیت غذایی کشور و سلامت مردم نسل حاضر و نسل‌های آتی ارتباط دارد، کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در سال ۱۳۸۲ با مشارکت انجمن‌های فعال در صنایع غذایی کشور تشکیل گردید. برنامه‌ریزی جهت ارائه راهکارها و طرح‌های کارشناسی و موثر جهت توسعه بهره‌وری و بهبود صنایع غذایی کشور؛ ایجاد هماهنگی موثر بین تشکل‌های موجود؛ برقراری و حفظ ارتباط منظم با مراجع ذیصلاح؛ پیگیری مسائل و رفع موانع پیش روی فعالیت‌های اعضا و... از اهداف و دلایل پیدایی این کانون بوده و به مرور زمان، این مجموعه بالغ‌تر شده و نقش آن در حوزه‌های مختلف مرتبط با صنعت غذا، حوزه‌های مرتبط با تجارت، صنعت و زراعت توسعه یافته‌تر شده است.
با گذشت بیش از یک دهه از عمر کانون و توسعه فعالیت‌های آن، نحوه عملکرد این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران توانسته است پاسخگوی نیازهای اعضای خود باشد و گام‌های موثری در مسیر دستیابی به اهداف خود بردارد؟
کانون در حوزه‌های مختلف مرتبط با صنایع غذایی همواره نقش راهبردی داشته است. باید توجه داشت که صنایع غذایی از زیرشاخه‌ها و رشته‌های مختلف و متعددی تشکیل می‌شود که شامل بازه وسیعی است. به دلیل همین گستردگی صنعت غذا، مجموعه‌ها و انجمن‌های مختلفی در حوزه‌های گوناگون تشکیل شده که این انجمن‌ها هرکدام نقش راهبردی در رشته صنعتی خود دارند. حدود ۴۰ انجمن صنفی صنعت غذایی همچون صنایع ماکارونی، آرد، شکلات، شیرینی، روغن، نشاسته، گلوکز، نمک، کنسرو، آبمیوه و... در کشور فعال هستند. هر کدام از این انجمن‌ها و صاحبان صنایع مرتبط، مباحث و مسائل مرتبط با خود را دارند و حتی ممکن است منافع این گروه‌های مختلف همخوان و یک سو با یکدیگر نباشد و منافع مجموعه‌ای با منافع مجموعه دیگر در تضاد باشد.
با این احوال، کانون توانسته است به میزان قابل توجهی از اهداف خود دست بیابد و در جهت استیفای حقوق صنفی و خواسته‌های مشروع و قانونی اعضا از طریق ایجاد زمینه‌های مساعد کوشش کرده و گام‌های مستحکمی در مسیر افزایش بهره وری و بهبود صنایع غذایی کشور و همگام سازی اعضای خود با اهداف کلان اقتصادی کشور بردارد. چنانکه در سال جاری تعداد قابل توجهی از لیدرهای صنعت غذا موفق شدند در هیات نمایندگان اتاق استان‌های مختلف نقش اساسی بازی کنند. در پایتخت نیز، بخش صنعت غذا با توجه به فرصت‌های به‌وجودآمده، توانست جایگاه‌های درخور توجهی را در اتاق بازرگانی به دست آورد. به طور کلی، کانون نقش راهبردی برای حضور یکپارچه و منسجم صنعت غذا در اتاق‌های بازرگانی داشت. اهمیت این امر واضح است؛ قطعا بیش از ۱۵درصد تولید ناخالص داخلی ایران از محل صنایع کشاورزی و صنایع غذایی است و این میزان، خود گویای اهمیت این مساله است. زمانی که به ارزش افزوده صنایع غذایی در حوزه تامین نیازهای غذایی مردم توجه کنیم، این نقش بارز‌تر می‌شود. اگر به موضوع سلامت جامعه و ارتباط تنگاتنگ آن با تامین غذای سالم توجه کنیم، نقش کانون به صورت تصاعدی پررنگ‌تر می‌گردد. امسال نیز کانون، ورزیده‌تر و بانفوذتر از گذشته، وارد عرصه‌های اقتصادی شده و جایگاه‌های بیشتری را در ان.جی.اوهای ملی کشور در اختیار گرفته است و نقش پررنگ‌تر و بالغ‌تری را در حوزه اقتصاد کشور ایفا می‌کند.
با توجه به تغییرات و تحرکات صورت گرفته در عرصه‌های بین‌المللی و ترسیم افق‌های تازه پیش روی صنعت و اقتصاد کشور، آیا کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران می‌تواند، همگام با دیگر دستگاه‌ها و ارگان ها، در راستای دستیابی به بازارهای خارجی نقش موثری ایفا کند؟
پرواضح است که اگر مسائل زیرساختی، مشکلات حمل و نقل و نحوه تعامل با دنیا را حل کنیم، می‌توانیم در این زمینه به موفقیت‌های بی سابقه‌ای دست بیابیم. البته ناگفته پیداست که عمده موضوعات مرتبط با تجارت به سیاست بستگی دارد. شاهد مثالی در این زمینه کاملا گویاست:هروقت اروپایی‌ها مشکل سیاسی با ما دارند، فورا می‌گویند پسته ایران آفلاتوکسین دارد! حال با توجه به اینکه آقای دکتر روحانی حقوقدان برجسته‌ای ست و همکارانشان در وزارت خارجه دیپلمات‌های ورزیده‌ای هستند، اقدامات گسترده‌ای در تعامل با ملل دنیا صورت پذیرفته و یک‌دهه بی‌منطقی در حوزه سیاست، جای خود را به تدبیر و تخصص توام با تعهد به منافع ملی داده است. وقتی این سه فاکتور در حوزه سیاست جای خود را باز می‌کند تاثیر بسیار زیادی روی حوزه اقتصاد و تجارت می‌گذارد.
حال زمانی که می‌خواهیم مطابق علم روز با دنیا صحبت و معاشرت کنیم، سازمان‌های بالغ اجتماعی، که متشکل از گروه‌های مختلف اجتماعی‌اند، نقش مهمی دارند. بسیاری از صنایع غذایی ایران که مرتبط با صنعت زراعت بی‌نظیر کشورند، جزو لیدرها و قله‌های دنیا هستند. زعفران، پسته، مرکبات، انگور و سیب و انار، میوه‌های خشک، رب گوجه‌فرنگی، انواع کنستانتره و آبمیوه و دهها ماده غذایی دیگر ایران، جزو بهترین‌های دنیا محسوب می‌شوند. وجود باغهای فراوان، زمین‌های حاصلخیز، انرژی فراوان و ارزان، تنوع آب و هوایی وچهار فصل بودن و آفتاب مناسب، صنایع تبدیلی مدرن، تنوع طعم و مزه محصولات و بسیاری از شاخصه‌ها و ویژگی‌های دیگر می‌تواند سرزمین ما را تبدیل به یکی از قطب‌های صنایع غذایی کند. ما منابع بزرگ انرژی در اختیار داریم که می‌تواند موتور محرک صنایع معدنی، نفتی، پتروشیمی و غذایی باشد. از همین روست که به واسطه وجود این قابلیت‌های بی بدیل و بی نظیر، به کشور ما قاره کوچک گفته می‌شود. تنوع آب و هوایی در ایران کم‌نظیر است. فاصله گرم‌ترین و سردترین نقطه ایران گاهی به ۴۰درجه می‌رسد. هم چهارفصلیم و هم تنوع آب و هوایی زیادی داریم. همه این مسائل با موضوع صادرات مرتبط است.
در همین راستا نیز کانون اهداف و اقداماتی همچون بررسی مستمر بازارهای داخلی و خارجی مواد غذایی و ارائه گزارشهای تحلیلی مرتبط، مشارکت در تدوین استانداردهای موردنیاز برای تولید و صادرات کالاها و خدمات اعضا، انجام هرگونه فعالیت علمی و تحقیقاتی در داخل و خارج از کشور، ارتباط مستمر با فائو در زمینه جمع‌آوری و پایش آمارهای مرتبط با صنایع غذایی ایران، برگزاری و حضور در نمایشگاه‌های خارجی و... را پیگیری می‌نماید و بی شک می‌تواند نقش ویژه‌ای در این رابطه داشته باشد.
متناسب با این ظرفیت‌ها و پتانسیل بالای کشور در زمینه صادرات محصولات صنایع غذایی، چه مشکلات و موانعی پیش روی این صنعت سودده قرار گرفته و چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟
یکی از مواردی که باید توجه کنیم این است که دنیا باید ما را بشناسد. تبلیغات مضر و منفی که طی سی سال دستگاه‌های سخن‌پراکنی وابسته به رژیم اشغالگر صهیونیستی داشتند، چهره واقعی ایران را معرفی نکردند. ما نیز چهره واقعی خود را بیان نکرده‌ایم. اگر بتوانیم زیبایی‌های درون، فکر، مذهب، کشور و فرهنگ خود را معرفی کنیم، در بازشدن درهای مبادله و تجارت تاثیرگذار است. اما در دولت گذشته چهره زیبایی از کشورمان به دنیا معرفی نکردیم. جدا از حوزه صنایع غذایی، کشور ما در زمینه‌های متعددی همچون صنعت توریسم، تنوع و تکثر فرهنگی غنی، تشابهات فرهنگی و آموزشی بین ایران و اروپا با توجه به بنیان‌های تاریخی آن، وجود کوتاه‌ترین مسیر برای عبور انرژی به اروپا، تنوع و ارزان بودن انرژی، صنعت معدن،، پتروشیمی و... از ظرفیت‌های بی نظیری برخوردار است که می‌توانیم از این ثروت‌های بی‌نظیر حداکثر استفاده را بکنیم و سرآمد ونمونه باشیم.
ایران جزو کشورهایی است که تا به حال یک ریال پول کسی را در دنیا نخورده است. اروپا برای یونان چه می‌کند؟ ترکیه کلی بدهی دارد. یک توریست ایتالیایی می‌گفت، وقتی رفتم در بازار ایران فرش بخرم، متوجه شدم پول همراهم نیست. اما فروشنده گفت فرش را ببر، صورتحساب را به دفتر ایتالیا می‌فرستم. چنین رفتاری را فقط در ایران می‌توان دید. در طول صدسال اخیر، خصوصا در ۵۰سال اخیر، یک ریال پول خارجی در ایران سوخت نشده است. پول ما خورده شده ولی ما پول کسی را نخورده‌ایم. ایران با حسن نیت تمام، مراودات اقتصادی صادقانه‌ای با دول دیگر داشته و این ادعای گزافی نیست که ایران جزو خوش‌حساب‌ترین کشورهای جهان است. اگر راجع به جمیع این جهات درست صحبت کنیم و درباره کشورمان توضیح درستی بدهیم، قطعا درهای مبادلات و تجارت‌های بزرگ به روی ایران باز خواهد شد.
لطفا به طور دقیق تر بفرمایید که این مباحث چه رابطه‌ای با موضوعات اقتصادی و تجاری دارند؟
شاید در نگاه اول و تحلیل سطحی، ارتباط این مسائل با کانون صنایع غذایی روشن نباشد، اما با دیدی کارشناسانه و عمیق تر درمی یابیم که تمام این مسائل با هم مرتبط اند. وقتی کشورها از نظر فرهنگ و خواسته‌های اجتماعی به هم نزدیک باشند، لزوم تعامل با یکدیگر را درمی یابند و فضایی ایجاد می‌کنند که در این فضا کسب و کار و مبادلات تجاری رونق پیدا خواهد کرد. یکی از راه‌های رونق کسب و کار این است که دوستان و همراهان خوب و درستی برای خود انتخاب کنیم، و سپس با به وجود آوردن منافع مشترک و تعاریف جدید در حوزه منافع مشترک، داد و ستد یا گفت و شنود داشته باشیم. هیچ تجارتی جز اسلحه محصول دشمنی نیست.
اگر دوستی، انسانیت و کرامت خودمان را به مردم دنیا معرفی کنیم، درهای دنیا به روی ما باز خواهد شد و نباید ترسی از رابطه با غرب داشته باشیم. غرب بخش بزرگی از تمدن دنیا در حوزه‌های اقتصاد، علوم، فنون و فرهنگی است. با توجه به اینکه چین خود را ابرقدرت می‌داند، ممکن است از این نظر خود را در تقابل با غرب بداند. اما با توسعه اقتصاد و به‌کارگیری سرمایه‌های غربی ثروتمندترین و بزرگ‌ترین طلبکار از آمریکا شده است. مراعات و ملاحظاتی که دنیا با چین دارد ناشی از قدرت درونی این کشور است نه تسلیحات آن. آلمان و ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم اجازه داشتن ارتش تهاجمی را نداشتند. آنها دیدند از راه نظامی‌گیری توفیقاتی به دست نیاوردند پس با توسعه اقتصاد و پررنگ‌کردن نقش خود در اقتصاد و تجارت جهانی در حوزه صادرات و تامین مایحتاج کشورهای قدرتمند جهان، توانستند جایگاه کنونی را به دست آورند.
باید ایران را با رویه تدبیر و عقلانیت به دنیا معرفی کنیم. هیچ احتیاجی به حرف‌ها و حالت‌های اغراق‌آمیز و معجزه نداریم. ایران ۲۵۰۰سال تمدن دارد، معادن غنی و نفت دارد و در صدسال گذشته در هیچ جنگ تهاجمی شرکت نداشته است. هر عکسی از تخت جمشید می‌تواند معرف تمدن ایرانی باشد. هرعکسی از حرم امام هشتم(ع) می‌تواند هاله‌ای از اعتقادات دینی و مذهبی یک ملت موحد باشد. ما قاعدتا نباید مشکلی با آمریکایی‌ها داشته باشیم. آنها روی دلارشان نوشته‌اند in god we trust یعنی ما به خدا ایمان و اعتقاد داریم. ما می‌گوییم الا بذکرالله تطمئن القلوب. ملت‌هایی که از نظر فرهنگی با هم سنخیت دارند باید تلاش کنند تا سنخیت‌های فکری و فرهنگیشان را تبدیل به سنخیت‌های تجاری و اجتماعی کنند. همه ما باید برای توسعه جهانی که عدالت در آن موج می‌زند تلاش کنیم.
این امر مخالفین زیادی دارد. ریشه تمام عداوت‌ها و جنگ‌ها، شرکت‌های اسلحه‌سازی‌اند. آنها می‌خواهند به سعودی‌ها، اماراتی‌ها، کویتی‌ها اسلحه بفروشند. اما تعالیم الهی و تمدن بشری به این نتیجه رسیده که جنگ و دشمنی چیزی جز فقر، کینه و بدبختی به همراه ندارد و باید جای خود را به اعتدال، گفت وگوی تمدن‌ها و استفاده از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی، تجاری، معدنی موجود در کشورهای مختلف بدهد. باید این ظرفیت‌ها را مکمل هم کنیم و با تکمیل یکدیگر در حوزه بین قاره‌ای و بین کشورها، منافع مشترک داشته باشیم. این منافع مشترک منجر به بهبود اوضاع اقتصادی ایران و دوستان ایران می‌شود. اروپا به انرژی ما احتیاج دارد، ما به تکنولوژی، دانش فنی و بازارهای بزرگ و میلیاردی آنها احتیاج داریم. چرا بازارهای بزرگ اروپا را به روی خود ببندیم و چینی‌ها انواع و اقسام کالاها را به اروپا صادر کنند؟ اگر به موضوع صادرات عمیق‌تر نگاه کنیم، در ایران ظرفیت‌های زیادی برای صادرات وجود دارد.
در همین ارتباط، گفت وگویی با محمدرضا مرتضوی، رئیس هیات مدیره کانون انجمن‌های صنایع غذایی و دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران داشتیم. در ادامه، مشروح این گفت وگو و دیدگاه‌های وی را از نظر می‌گذرانید:
به طور کلی، لزوم تشکیل کانون انجمن‌های صنایع غذایی؛ نقش، جایگاه و تاثیر آن بر اهم صنایع مرتبط، گستردگی فعالیت‌ها و دامنه اقدامات این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید ؟
با نگاهی تحلیلی به ساختارها، الگوهای راهبردی و سیاست گذاری‌های کلان کشورهای توسعه یافته درمی یابیم که عموما سندیکاها، فدراسیون‌ها و کنفدراسیون‌ها، تشکل‌های دولتی و غیردولتی جهت نیل به اهداف کلان تشکیل می‌شوند و با وجود تعارضات، رویکردهای رقابتی، منافع درون سازمانی، تداخل عملکرد و تعدد دیدگاه و استراتژی‌ها و... درصدد هستند گروه‌ها و واحدهای مختلف را ذیل منافع مشترک ملی و اهداف کلان درکنار هم قرار داده و با تجمیع آنان زیر یک چترحمایتی و راهبردی، سامانشان دهند. این مهم در صنایع غذایی نیز ازنظر دور نمانده و طی دهه‌های گذشته، این رویکرد نقش مهمی را در پیشبرد اهداف کلان کشورهای صنعتی ایفا نموده و همواره به عنوان یکی از طراحان نقشه راه صنایع غذایی حضور چشمگیری در رشد صنعت و اقتصاد این کشورها داشته است.
در کشور ما نیز، درحوزه پراهمیت صنعت غذا، که با امنیت غذایی کشور و سلامت مردم نسل حاضر و نسل‌های آتی ارتباط دارد، کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران در سال ۱۳۸۲ با مشارکت انجمن‌های فعال در صنایع غذایی کشور تشکیل گردید. برنامه‌ریزی جهت ارائه راهکارها و طرح‌های کارشناسی و موثر جهت توسعه بهره‌وری و بهبود صنایع غذایی کشور؛ ایجاد هماهنگی موثر بین تشکل‌های موجود؛ برقراری و حفظ ارتباط منظم با مراجع ذیصلاح؛ پیگیری مسائل و رفع موانع پیش روی فعالیت‌های اعضا و... از اهداف و دلایل پیدایی این کانون بوده و به مرور زمان، این مجموعه بالغ‌تر شده و نقش آن در حوزه‌های مختلف مرتبط با صنعت غذا، حوزه‌های مرتبط با تجارت، صنعت و زراعت توسعه یافته‌تر شده است.
با گذشت بیش از یک دهه از عمر کانون و توسعه فعالیت‌های آن، نحوه عملکرد این تشکل را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران توانسته است پاسخگوی نیازهای اعضای خود باشد و گام‌های موثری در مسیر دستیابی به اهداف خود بردارد؟
کانون در حوزه‌های مختلف مرتبط با صنایع غذایی همواره نقش راهبردی داشته است. باید توجه داشت که صنایع غذایی از زیرشاخه‌ها و رشته‌های مختلف و متعددی تشکیل می‌شود که شامل بازه وسیعی است. به دلیل همین گستردگی صنعت غذا، مجموعه‌ها و انجمن‌های مختلفی در حوزه‌های گوناگون تشکیل شده که این انجمن‌ها هرکدام نقش راهبردی در رشته صنعتی خود دارند. حدود ۴۰ انجمن صنفی صنعت غذایی همچون صنایع ماکارونی، آرد، شکلات، شیرینی، روغن، نشاسته، گلوکز، نمک، کنسرو، آبمیوه و... در کشور فعال هستند. هر کدام از این انجمن‌ها و صاحبان صنایع مرتبط، مباحث و مسائل مرتبط با خود را دارند و حتی ممکن است منافع این گروه‌های مختلف همخوان و یک سو با یکدیگر نباشد و منافع مجموعه‌ای با منافع مجموعه دیگر در تضاد باشد.
با این احوال، کانون توانسته است به میزان قابل توجهی از اهداف خود دست بیابد و در جهت استیفای حقوق صنفی و خواسته‌های مشروع و قانونی اعضا از طریق ایجاد زمینه‌های مساعد کوشش کرده و گام‌های مستحکمی در مسیر افزایش بهره وری و بهبود صنایع غذایی کشور و همگام سازی اعضای خود با اهداف کلان اقتصادی کشور بردارد. چنانکه در سال جاری تعداد قابل توجهی از لیدرهای صنعت غذا موفق شدند در هیات نمایندگان اتاق استان‌های مختلف نقش اساسی بازی کنند. در پایتخت نیز، بخش صنعت غذا با توجه به فرصت‌های به‌وجودآمده، توانست جایگاه‌های درخور توجهی را در اتاق بازرگانی به دست آورد. به طور کلی، کانون نقش راهبردی برای حضور یکپارچه و منسجم صنعت غذا در اتاق‌های بازرگانی داشت. اهمیت این امر واضح است؛ قطعا بیش از ۱۵درصد تولید ناخالص داخلی ایران از محل صنایع کشاورزی و صنایع غذایی است و این میزان، خود گویای اهمیت این مساله است. زمانی که به ارزش افزوده صنایع غذایی در حوزه تامین نیازهای غذایی مردم توجه کنیم، این نقش بارز‌تر می‌شود. اگر به موضوع سلامت جامعه و ارتباط تنگاتنگ آن با تامین غذای سالم توجه کنیم، نقش کانون به صورت تصاعدی پررنگ‌تر می‌گردد. امسال نیز کانون، ورزیده‌تر و بانفوذتر از گذشته، وارد عرصه‌های اقتصادی شده و جایگاه‌های بیشتری را در ان.جی.اوهای ملی کشور در اختیار گرفته است و نقش پررنگ‌تر و بالغ‌تری را در حوزه اقتصاد کشور ایفا می‌کند.
با توجه به تغییرات و تحرکات صورت گرفته در عرصه‌های بین‌المللی و ترسیم افق‌های تازه پیش روی صنعت و اقتصاد کشور، آیا کانون انجمن‌های صنایع غذایی ایران می‌تواند، همگام با دیگر دستگاه‌ها و ارگان ها، در راستای دستیابی به بازارهای خارجی نقش موثری ایفا کند؟
پرواضح است که اگر مسائل زیرساختی، مشکلات حمل و نقل و نحوه تعامل با دنیا را حل کنیم، می‌توانیم در این زمینه به موفقیت‌های بی سابقه‌ای دست بیابیم. البته ناگفته پیداست که عمده موضوعات مرتبط با تجارت به سیاست بستگی دارد. شاهد مثالی در این زمینه کاملا گویاست:هروقت اروپایی‌ها مشکل سیاسی با ما دارند، فورا می‌گویند پسته ایران آفلاتوکسین دارد! حال با توجه به اینکه آقای دکتر روحانی حقوقدان برجسته‌ای ست و همکارانشان در وزارت خارجه دیپلمات‌های ورزیده‌ای هستند، اقدامات گسترده‌ای در تعامل با ملل دنیا صورت پذیرفته و یک‌دهه بی‌منطقی در حوزه سیاست، جای خود را به تدبیر و تخصص توام با تعهد به منافع ملی داده است. وقتی این سه فاکتور در حوزه سیاست جای خود را باز می‌کند تاثیر بسیار زیادی روی حوزه اقتصاد و تجارت می‌گذارد.
حال زمانی که می‌خواهیم مطابق علم روز با دنیا صحبت و معاشرت کنیم، سازمان‌های بالغ اجتماعی، که متشکل از گروه‌های مختلف اجتماعی‌اند، نقش مهمی دارند. بسیاری از صنایع غذایی ایران که مرتبط با صنعت زراعت بی‌نظیر کشورند، جزو لیدرها و قله‌های دنیا هستند. زعفران، پسته، مرکبات، انگور و سیب و انار، میوه‌های خشک، رب گوجه‌فرنگی، انواع کنستانتره و آبمیوه و دهها ماده غذایی دیگر ایران، جزو بهترین‌های دنیا محسوب می‌شوند. وجود باغهای فراوان، زمین‌های حاصلخیز، انرژی فراوان و ارزان، تنوع آب و هوایی وچهار فصل بودن و آفتاب مناسب، صنایع تبدیلی مدرن، تنوع طعم و مزه محصولات و بسیاری از شاخصه‌ها و ویژگی‌های دیگر می‌تواند سرزمین ما را تبدیل به یکی از قطب‌های صنایع غذایی کند. ما منابع بزرگ انرژی در اختیار داریم که می‌تواند موتور محرک صنایع معدنی، نفتی، پتروشیمی و غذایی باشد. از همین روست که به واسطه وجود این قابلیت‌های بی بدیل و بی نظیر، به کشور ما قاره کوچک گفته می‌شود. تنوع آب و هوایی در ایران کم‌نظیر است. فاصله گرم‌ترین و سردترین نقطه ایران گاهی به ۴۰درجه می‌رسد. هم چهارفصلیم و هم تنوع آب و هوایی زیادی داریم. همه این مسائل با موضوع صادرات مرتبط است.
در همین راستا نیز کانون اهداف و اقداماتی همچون بررسی مستمر بازارهای داخلی و خارجی مواد غذایی و ارائه گزارشهای تحلیلی مرتبط، مشارکت در تدوین استانداردهای موردنیاز برای تولید و صادرات کالاها و خدمات اعضا، انجام هرگونه فعالیت علمی و تحقیقاتی در داخل و خارج از کشور، ارتباط مستمر با فائو در زمینه جمع‌آوری و پایش آمارهای مرتبط با صنایع غذایی ایران، برگزاری و حضور در نمایشگاه‌های خارجی و... را پیگیری می‌نماید و بی شک می‌تواند نقش ویژه‌ای در این رابطه داشته باشد.
متناسب با این ظرفیت‌ها و پتانسیل بالای کشور در زمینه صادرات محصولات صنایع غذایی، چه مشکلات و موانعی پیش روی این صنعت سودده قرار گرفته و چه اقداماتی باید صورت بگیرد؟
یکی از مواردی که باید توجه کنیم این است که دنیا باید ما را بشناسد. تبلیغات مضر و منفی که طی سی سال دستگاه‌های سخن‌پراکنی وابسته به رژیم اشغالگر صهیونیستی داشتند، چهره واقعی ایران را معرفی نکردند. ما نیز چهره واقعی خود را بیان نکرده‌ایم. اگر بتوانیم زیبایی‌های درون، فکر، مذهب، کشور و فرهنگ خود را معرفی کنیم، در بازشدن درهای مبادله و تجارت تاثیرگذار است. اما در دولت گذشته چهره زیبایی از کشورمان به دنیا معرفی نکردیم. جدا از حوزه صنایع غذایی، کشور ما در زمینه‌های متعددی همچون صنعت توریسم، تنوع و تکثر فرهنگی غنی، تشابهات فرهنگی و آموزشی بین ایران و اروپا با توجه به بنیان‌های تاریخی آن، وجود کوتاه‌ترین مسیر برای عبور انرژی به اروپا، تنوع و ارزان بودن انرژی، صنعت معدن،، پتروشیمی و... از ظرفیت‌های بی نظیری برخوردار است که می‌توانیم از این ثروت‌های بی‌نظیر حداکثر استفاده را بکنیم و سرآمد ونمونه باشیم.
ایران جزو کشورهایی است که تا به حال یک ریال پول کسی را در دنیا نخورده است. اروپا برای یونان چه می‌کند؟ ترکیه کلی بدهی دارد. یک توریست ایتالیایی می‌گفت، وقتی رفتم در بازار ایران فرش بخرم، متوجه شدم پول همراهم نیست. اما فروشنده گفت فرش را ببر، صورتحساب را به دفتر ایتالیا می‌فرستم. چنین رفتاری را فقط در ایران می‌توان دید. در طول صدسال اخیر، خصوصا در ۵۰سال اخیر، یک ریال پول خارجی در ایران سوخت نشده است. پول ما خورده شده ولی ما پول کسی را نخورده‌ایم. ایران با حسن نیت تمام، مراودات اقتصادی صادقانه‌ای با دول دیگر داشته و این ادعای گزافی نیست که ایران جزو خوش‌حساب‌ترین کشورهای جهان است. اگر راجع به جمیع این جهات درست صحبت کنیم و درباره کشورمان توضیح درستی بدهیم، قطعا درهای مبادلات و تجارت‌های بزرگ به روی ایران باز خواهد شد.
لطفا به طور دقیق تر بفرمایید که این مباحث چه رابطه‌ای با موضوعات اقتصادی و تجاری دارند؟
شاید در نگاه اول و تحلیل سطحی، ارتباط این مسائل با کانون صنایع غذایی روشن نباشد، اما با دیدی کارشناسانه و عمیق تر درمی یابیم که تمام این مسائل با هم مرتبط اند. وقتی کشورها از نظر فرهنگ و خواسته‌های اجتماعی به هم نزدیک باشند، لزوم تعامل با یکدیگر را درمی یابند و فضایی ایجاد می‌کنند که در این فضا کسب و کار و مبادلات تجاری رونق پیدا خواهد کرد. یکی از راه‌های رونق کسب و کار این است که دوستان و همراهان خوب و درستی برای خود انتخاب کنیم، و سپس با به وجود آوردن منافع مشترک و تعاریف جدید در حوزه منافع مشترک، داد و ستد یا گفت و شنود داشته باشیم. هیچ تجارتی جز اسلحه محصول دشمنی نیست.
اگر دوستی، انسانیت و کرامت خودمان را به مردم دنیا معرفی کنیم، درهای دنیا به روی ما باز خواهد شد و نباید ترسی از رابطه با غرب داشته باشیم. غرب بخش بزرگی از تمدن دنیا در حوزه‌های اقتصاد، علوم، فنون و فرهنگی است. با توجه به اینکه چین خود را ابرقدرت می‌داند، ممکن است از این نظر خود را در تقابل با غرب بداند. اما با توسعه اقتصاد و به‌کارگیری سرمایه‌های غربی ثروتمندترین و بزرگ‌ترین طلبکار از آمریکا شده است. مراعات و ملاحظاتی که دنیا با چین دارد ناشی از قدرت درونی این کشور است نه تسلیحات آن. آلمان و ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم اجازه داشتن ارتش تهاجمی را نداشتند. آنها دیدند از راه نظامی‌گیری توفیقاتی به دست نیاوردند پس با توسعه اقتصاد و پررنگ‌کردن نقش خود در اقتصاد و تجارت جهانی در حوزه صادرات و تامین مایحتاج کشورهای قدرتمند جهان، توانستند جایگاه کنونی را به دست آورند.
باید ایران را با رویه تدبیر و عقلانیت به دنیا معرفی کنیم. هیچ احتیاجی به حرف‌ها و حالت‌های اغراق‌آمیز و معجزه نداریم. ایران ۲۵۰۰سال تمدن دارد، معادن غنی و نفت دارد و در صدسال گذشته در هیچ جنگ تهاجمی شرکت نداشته است. هر عکسی از تخت جمشید می‌تواند معرف تمدن ایرانی باشد. هرعکسی از حرم امام هشتم(ع) می‌تواند هاله‌ای از اعتقادات دینی و مذهبی یک ملت موحد باشد. ما قاعدتا نباید مشکلی با آمریکایی‌ها داشته باشیم. آنها روی دلارشان نوشته‌اند in god we trust یعنی ما به خدا ایمان و اعتقاد داریم. ما می‌گوییم الا بذکرالله تطمئن القلوب. ملت‌هایی که از نظر فرهنگی با هم سنخیت دارند باید تلاش کنند تا سنخیت‌های فکری و فرهنگیشان را تبدیل به سنخیت‌های تجاری و اجتماعی کنند. همه ما باید برای توسعه جهانی که عدالت در آن موج می‌زند تلاش کنیم.
این امر مخالفین زیادی دارد. ریشه تمام عداوت‌ها و جنگ‌ها، شرکت‌های اسلحه‌سازی‌اند. آنها می‌خواهند به سعودی‌ها، اماراتی‌ها، کویتی‌ها اسلحه بفروشند. اما تعالیم الهی و تمدن بشری به این نتیجه رسیده که جنگ و دشمنی چیزی جز فقر، کینه و بدبختی به همراه ندارد و باید جای خود را به اعتدال، گفت وگوی تمدن‌ها و استفاده از پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های اقتصادی، تجاری، معدنی موجود در کشورهای مختلف بدهد. باید این ظرفیت‌ها را مکمل هم کنیم و با تکمیل یکدیگر در حوزه بین قاره‌ای و بین کشورها، منافع مشترک داشته باشیم. این منافع مشترک منجر به بهبود اوضاع اقتصادی ایران و دوستان ایران می‌شود. اروپا به انرژی ما احتیاج دارد، ما به تکنولوژی، دانش فنی و بازارهای بزرگ و میلیاردی آنها احتیاج داریم. چرا بازارهای بزرگ اروپا را به روی خود ببندیم و چینی‌ها انواع و اقسام کالاها را به اروپا صادر کنند؟ اگر به موضوع صادرات عمیق‌تر نگاه کنیم، در ایران ظرفیت‌های زیادی برای صادرات وجود دارد.
ارسال نظر