۵ پیش‌بینی برای آینده انرژی در سال ۲۰۳۰

بخش انرژی در ۱۰ سال اخیر نسبت به پنجاه سال گذشته با تغییرات بسیار سریعی روبه‌رو بوده است. از جمله این موارد می‌توان تولید گاز شیل در ایالات‌متحده آمریکا را نام برد که با افزایش گسترده‌ای روبه‌رو بوده و واردات گاز ایالات‌متحده را به کمترین سطح از اوایل دهه ۸۰ میلادی رسانده است. هزینه‌های انرژی خورشیدی نیز در سال‌های اخیر به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای پایین آمده است، به‌طوری که این انرژی در برخی از نقاط جهان مانند شبکه برق معمولی ارزان محسوب می‌شود و به‌رغم اینکه پیشتر پیش‌بینی می‌شد که در این دوره با توجه به کمتر در دسترس بودن مواد سیلیکونی قیمت‌ها رو به فزونی باشند، این اتفاق نیفتاده است.

پس از شوک مربوط به فاجعه نیروگاه اتمی فوکوشیما در ژاپن، بسیاری از کشورهای توسعه یافته از تامین انرژی هسته‌ای روگردان شده‌اند، به‌رغم اینکه حمایت عمومی و دولتی منطقی زیادی از انرژی هسته‌ای پیش از این حادثه وجود داشت. با توجه به نرخ تغییر وضعیت در مباحث انرژی، می‌توان گفت که پیش‌بینی کردن روند ۱۰ سال آتی نسبت به گذشته غیر ممکن است، با این وجود روندهایی وجود دارند که به‌نظر می‌رسد تا سال ۲۰۳۰ به تحقق بپیوندند. ۵ مورد از این روندها که بیش از همه نسبت به وقوع آن امیدواری وجود دارد، در ادامه ذکر شده است.

۱- قیمت جهانی کربن ثابت می‌شود: وضعیت انتشار کربن ازسوی چین و الگوی توسعه صنعت و تجارت این کشور با افزایش انتشار این ماده آلاینده، مشکلاتی را برای محیط‌زیست ایجاد کرده است؛ اما به‌نظر می‌رسد در اوایل دهه ۲۰۲۰ طرح‌هایی برای کاهش ۵۰ درصدی انتشار این گازها توسط چین صورت گیرد. وجود چنین طرحی نگرانی‌ها در مورد رقابت و مصرف کربن از سوی کشورهای دیگر را نیز کمتر می‌کند و منجر به ارائه طرح‌های مشابهی از سوی آنها می‌شود. به این ترتیب، این کار روی قیمت سوخت‌های فسیلی تاثیرگذار بوده و سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر را جذاب‌تر خواهد کرد. پس از تصمیم اتحادیه اروپا مبنی‌بر اصلاح میزان مجاز انتشار کربن و توجه به این چارچوب در الگوی تجاری خود، طرح‌های چین و اروپا قادر به ارتباط یافتن با یکدیگر هستند. تا میانه دهه ۲۰۲۰ آمریکای لاتین جدید و الگوهای کانادایی- کالیفرنیایی مذاکراتی را برای کاهش بهای کربن آغاز می‌کنند و راه را برای دست یافتن به قیمت باثبات کربن تا سال ۲۰۳۰ هموار می‌کنند. این به معنی آن است که یک قیمت وجود خواهد داشت که در تمام دنیا قابل کاربرد است و این کار انگیزه ساده و قدرتمندی برای روی آوردن به سمت و سوی انرژی‌های پاک فراهم می‌کند.

۲- سرمایه‌گذاری در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر با عبور از زغال‌سنگ و ممنوعیت آن ۴ برابر می‌شوند: در سال ۲۰۱۳ ایالات‌متحده سرمایه‌گذاری پیرامون پروژه‌های جدید استخراج زغال سنگ در آن سوی آب‌ها را متوقف کرد و در همین سال بانک جهانی نیز تامین مالی پروژه‌های جدید زغال‌سنگ را محدود کرد. در سال ۲۰۱۵ نیز صندوق سرپرستی ثروت نروژ، قصد خود را مبنی‌بر عبور از فعالیت در حوزه زغال‌سنگ اعلام کرد. با افزایش تمرکز بر ریسک بلندمدت و متروکه شدن چنین دارایی‌هایی که در حوزه مربوط به زغال‌سنگ قرار دارند، صندوق‌های بازنشستگی و سایر نهادهای سرمایه‌گذاری این روند را در دهه ۲۰۲۰ دنبال خواهند کرد و به‌سوی سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر در مقیاس جهانی روی خواهند آورد و سرمایه‌گذاری در حوزه زغال‌سنگ را متوقف خواهند کرد. تا سال ۲۰۳۰ سالانه بیش از ۲/ ۱ تریلیون دلار در جهان در انرژی‌های تجدیدپذیر سرمایه‌گذاری می‌شود که بیش از ۵ برابر سرمایه‌گذاری صورت گرفته در سوخت‌های فسیلی خواهد بود.

۳- مشارکت افراد و بخش غیر دولتی در انرژی در مناطق دارای انرژی افزایش می‌یابد: بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته تا دهه منتهی به سال ۲۰۳۰ به اهداف مربوط به کارایی انرژی خود خواهند رسید و حتی آنها را پشت سر خواهند گذاشت. در پی آن، دولت‌ها نیازمند مشارکت بیشتر مردم خواهند بود و بیشتر بر کربن‌زدایی از انرژی تمرکز می‌کنند که این امر خود منجر به این می‌شود که انگیزه مالی افزایش یافته و موانع قانونی و مقرراتی را که در زمینه مالکیت انرژی‌های تجدیدپذیر برای خانوار و جامعه وجود دارد، کاهش دهد.

۴- اروپا به مرکز تولید انرژی‌های تجدیدپذیر نسل آینده تبدیل می‌شود: با نوسانات فراوان مقادیر سیلیکون تولیدی در چین، دولت‌های اروپایی پتانسیل تکنیک‌های ساخت پیشرفته و پیشگام شدن در حوزه تولید انرژی‌های تجدیدپذیر را در خود می‌بینند و سرمایه‌گذاری زیادی در حوزه تحقیق و توسعه و شرکت‌های چندملیتی برای دست یافتن به این هدف کرده‌اند.

۵- دوره لابی کردن برای سوخت‌های فسیلی سپری شده است: الکتریکی شدن گسترده حمل‌و‌نقل و گرمایش، حرکت به سوی هوشمند شدن شبکه‌های مختلف در مصرف انرژی و افزایش گسترده نیاز به ذخیره‌سازی انرژی، فرصت‌های بسیار خوبی در دهه ۲۰۲۰ برای کمپانی‌های جدیدی که به بخش انرژی وارد شده‌اند، فراهم می‌کند. همان طور که انتظار می‌رود، با گسترش استارت‌آپ‌ها در حوزه انرژی‌های نوین این امر تشدید نیز می‌شود.