درحالی‌که اقتصاد درحال‌ توسعه ایران، عمده قدرت اقتصادی خود را مدیون مواهب طبیعی است. براساس آمارهای «صندوق بین‌المللی پول»، در سال ۲۰۱۸ اقتصاد ژاپن با اندازه ۶۳/ ۵ هزار میلیارد دلاری (براساس برابری قدرت خرید)، پس از اقتصادهای چین، آمریکا و هند، چهارمین اقتصاد بزرگ دنیا بود. براساس این آمارها، در این سال حجم تولید ناخالص داخلی ایران براساس معیار برابری قدرت خرید ۶۵/ ۱ هزار میلیارد دلار بود که کشورمان را در رده ۱۸ بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا براساس این معیار قرار داد. البته وضعیت جمعیتی، چشم‌اندازی متفاوت از آینده اقتصاد دو کشور رقم خواهد زد. یکی از مهم‌ترین چالش‌های حال‌حاضر اقتصاد ژاپن جمعیت‌ سالخورده و روند کاهشی جمعیت نیروی‌کار است.

براساس آمارهای «سازمان ملل»، جمعیت ژاپن تا سال ۲۰۰۹ روندی افزایشی داشت و در این سال به اوج خود یعنی ۵/ ۱۲۸ میلیون نفر رسید. از این سال به بعد اما، جمعیت این کشور روندی نزولی یافته است. در واقع جمعیت ژاپن به سرعت در حال پیر شدن است. تحت‌تاثیر این روند و به‌دنبال کاهش جمعیت نیروی‌کار و حرکت به سمت‌ مصرف‌ بیشتر، رشد اقتصادی و بهره‌وری این کشور به شدت محدود خواهد شد؛ درحالی‌که دولت برای تامین مالی مخارج جمعیت سالخورده با چالش‌های مالی گسترده مواجه خواهد شد، آن هم با وجود کاهش درآمدهای مالیاتی. در عوض ایران در آغاز یک فرصت پنجره جمعیتی قرار دارد، پنجره‌ای که در آن جمعیت نیرو‌ی‌کار و جوان طی سه دهه آینده افزایش خواهد یافت؛ امری که موقعیتی منحصر به فرد برای ایجاد رشد و توسعه اقتصادی فراهم خواهد کرد.

مقایسه آمارهای اقتصادی

همان‌طور که اشاره شد «صندوق بین‌المللی پول» حجم دلاری تولید ناخالص داخلی ژاپن در ۲۰۱۸ را براساس معیار برابری قدرت خرید (که در آن به‌جای استفاده از نرخ ارز اسمی برای تبدیل دلاری، از قیمت سبد کالایی نمونه استفاده می‌شود)، ۶۳/ ۵ هزار میلیارد (تریلیون) دلار برآورد کرد. این، اقتصاد ژاپن را در رده چهارم بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا در این سال قرار داد. براساس این معیار اما اندازه اقتصاد ایران در این سال، ۶۵/ ۱ هزار میلیارد دلار بود (هجدهمین اقتصاد بزرگ دنیا). به رقم رشد بالای ۴ درصد اقتصاد ایران در ۲۰۱۷، سال گذشته اما کشور تحت‌تاثیر بازگشت تحریم‌های ایالات‌متحده رشد منفی را تجربه کرد. اقتصاد پیشرفته ژاپن اما سال گذشته، رشد ۱/ ۱ درصدی داشت. سال گذشته، میانگین قیمت کالاها در اقتصاد ایران (نرخ تورم) نزدیک به ۳۰ درصد افزایش یافت؛ درحالی‌که اقتصاد ژاپن تورم کمتر از ۲ درصدی را تجربه کرد. از دیگر معیارهای اقتصادی مهم، نرخ بیکاری است: سال گذشته اقتصاد ایران نرخ بیکاری ۸/ ۱۲ درصدی را متحمل شد؛ درحالی‌که بیکاری اقتصاد ژاپن تنها ۹/ ۲ درصد بود.