استفاده صحیح از گریس برای روانکاری
یاتاقان، جعبه دنده، چرخ دنده و غیره همگی به روانکاری نیاز دارند. گریس با کاهش اصطکاک، مقاومت در برابر خورده شدن و آب بندی میتواند به بهبود عملکرد دستگاه و افزایش طول عمر آن کمک کند. از جمله مزایای این روانکار این است که پس از حذف روغن نیز میتواند به کار خود ادامه دهد.
اگر با قطعات صنعتی سروکار دارید، نحوه استفاده صحیح از گریس روانکاری بسیار مهم است.
ترکیبات سازنده گریس
-
روغن پایه: ماده اصلی سازنده گریس نسوز است که تقریبا ۸۰ تا ۹۰ درصد از ترکیبات این ماده را در بر میگیرد. نوع این روغن تاثیر زیادی در کارایی محصول نهایی خواهد داشت. روغن پایه در دو نوع معدنی و سنتزی ساخته میشود. با یک مقایسه ساده میتوان روغنهای سنتزی را به معدنی ترجیح داد، چرا که این مدل محدوده دمایی بیشتر، مقاومت شیمیایی بالاتر و ویژگیهای الکتریکی مناسبتری دارد.
-
تغلیظ کننده: این ماده وظیفه حفظ و نگهداری از روغن پایه را بر عهده دارد. از نظر صنعتی تغلیظ کننده ویژگیهایی نظیر پایداری، مقاومت در برابر آب، نقطه ذوب و میزان آب بندی را مشخص میکند. به عنوان مثال گریس نسوز لیتیوم مقاومت بالایی دارد، چرا که غلیظ کننده آن هیدروکسید لیتیوم است.
-
ماده افزودنی: ماده بعدی افزودنی است که باعث بهبود کارایی این ماده میشود. به طور کلی کاربرد گریس از روی افزودنی تعیین خواهد شد. خواص افزودنی به مقاوم شدن در برابر اکسیداسیون، محافظت در مقابل خورده شدن، کم شدن سطح اصطکاک و کاهش لرزش قطعه کمک میکند. مثلا گریسهای چرخ دنده معادن از افزودنیهایی با خاصیت ضد فشار (EF) بهره میبرند که باعث روانکاری چنین وسایل سنگینی میشوند.
گریس در محل خود باقی میماند
در نگاه اول عملکرد روغن و گریس مشابه به نظر میرسد. فرآیند گریس کاری برای روانکاری، کاهش اصطکاک و سایش سطح انجام میشود. این ماده قطعات را نیز در برابر خوردگی حفظ میکند. با این حال استفاده از این روانکار مزیتهایی نسبت به روغن کاری دارد، مثلا با ایجاد یک پوشش میتواند آلودگی را از نقطه مدنظر دور کند.
جالب است بدانید گریس در محل خود مانده و حتی پس از اتمام روغن به کاهش اصطکاک کمک خواهد کرد. بنابراین این ماده در روانکاری قطعاتی مثل یاتاقان ساچمهای (بلبرینگ)، غلطکی یا کشویی به کار برده میشود.
گریس در بسیاری از موارد دیگر نیز کاربرد دارد. از بهبود عملکرد چرخ دنده کارخانههای بزرگ مانند سیمان تا روانکاری ماشین آلات جنگلی همگی به این ماده وابسته است.
گریس یا روغن؛ کدام بهتر است؟
پیش از آموزش استفاده صحیح از گریس روانکاری اجازه دهید به مقایسه 2 ماده پرکاربرد در روانکاری بپردازیم. جدول زیر نشان میدهد هر ماده در کدام ویژگی عملکرد بهتری دارد:
|
گریس |
روغن |
باقی ماندن در نقطه روانکاری شده |
✔ |
|
محافظت در مقابل خوردگی |
✔ |
|
آب بندی |
✔ |
|
تحمل بارهای سنگین |
✔ |
|
هدایت گرما (خنک کاری) |
|
✔ |
قابلیت فیلتر کردن (افزایش خلوص) |
|
✔ |
با توجه به موارد بالا میتوان ادعا کرد گریس عملکرد بهتری نسبت به روغن دارد.
گریس یا روغن
استفاده صحیح از گریس روانکاری
شیوه صحیح گریس کاری بسیار ساده است. کافی است 3 اصل را به درستی انجام دهید تا قطعات به خوبی روانکاری شوند:
-
انتخاب بهترین گزینه
-
ترکیب مناسب ماده
-
اجتناب از روانکاری بیش از حد
انتخاب بهترین گزینه
اگر میخواهید با نحوه استفاده صحیح از گریس روانکاری آشنا شوید، ابتدا باید بتوانید بهترین محصول را برای هر قطعه انتخاب کنید. تعیین بهترین محصول به فاکتورهای زیادی بستگی دارد:
-
آب
-
گرد و خاک
-
مواد شیمیایی
-
دما
-
سرعت چرخش
-
میزان بار
-
نوع روغن پایه و میزان گرانروی آن
به طور کلی محصولات حاوی روغن پایه با ویسکوزیته پایین، در دماهای پایین کارکرد بهتری دارد. بر عکس، محصولات حاوی روغن پایه با ویسکوزیته بالا بهتر است در بار و دمای بالاتر به کار بروند. البته سرعت نیز در انتخاب نهایی تاثیر گذار خواهد بود. محصولاتی با روغن پایه ویسکوزیته بالا برای سرعت های پایین مناسب هستند، در حالی که قطعاتی با سرعت بالا به گزینههایی با ویسکوزیته پایینتر نیاز دارند.
به عنوان مثال در خرید گریس قطعات سازنده صنایع غذایی باید دور محصولاتی حاوی مواد خطرناک، بد بو یا رنگی خط بکشید.
ترکیب مناسب ماده
در زمان استفاده از محصول جدید، باید مطمئن شوید آیا امکان مخلوط شدن این ماده با ماده قبلی وجود دارد؟ عموما گریس امتزاج پذیر است و ترکیب میشود. گاهی ترکیب دو نوع متفاوت یک مخلوط سفت ایجاد میکند، که استفاده از آن عواقب بدی دارد.
در برخی موارد ترکیب دو گریس باعث نرم شدن مخلوط نهایی خواهد شد که منجر به مشکلاتی مانند خرابی یاتاقان میگردد. بنابراین بهتر است از شرکت سازنده دادههای مربوط به تست اختلاط پذیری را تهیه کنید. به عنوان مثال ترکیب یک نوع صابونی با غیر صابونی میتواند معایب زیادی داشته باشد.
بهترین روانکار
اجتناب از روانکاری بیش از حد
یکی از مهمترین نکات استفاده صحیح از گریس روانکاری توجه به میزان مصرف و تعداد دفعات آن است. مصرف بی رویه از این روانکار نه تنها مناسب نبوده، بلکه عواقب بدی خواهد داشت. در کنار افزایش هزینهها، افزایش دما و اکسیداسیون از جمله معایب پر رنگ هستند. این موارد میتوانند عمر مفید قطعات را کاهش دهند.
دقت کنید گریس کاری بیش از حد یاتاقان باعث تغییر آب بندی آن خواهد شد. در چنین مواقعی فشار وارده از سوی تلمبه میتواند به خرابی آن منجر شود. با خرابی یاتاقان راهی برای ورود آب و آلاینده به آن ایجاد شده و فرسایش و خوردگی قطعه آغاز میگردد.
بهترین راهکار قبل از هر کاری مرور تمام نکات روانکاری است. همچنین پیشنهاد میکنم یک جدول زمانی تهیه کنید. در این جدول باید مقدار گریس مورد نیاز، فواصل روانکاری و بسیاری از موارد دیگر مشخص شود. تیم مشاوره ما آماده است تا در تدوین برنامه روانکاری در کنار شما باشد. همچنین برای انتخاب بهترین گزینه برای قطعاتتان میتوانید به ما اعتماد کنید تا به بهبود دستگاه و ابزارآلات خود کمک کرده باشید.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.