آشنایی با مفاهیم مالیات و مالیات بر درآمد
عدم توجه کافی به مقررات و ملاحظات مالیاتی، می‌تواند پیامدهای قانونی ناخوشایندی را به دنبال داشته باشد. مقوله مالیات گستره وسیعی دارد که در این گفتار کوتاه قصد داریم با مفهوم و فلسفه آن و همین‌طور یکی از مهمترین انواع مالیات یعنی مالیات بر درآمد بیشتر آشنا شویم.
مالیات چیست؟
در پاسخ به پرسش "مالیات چیست" می‌توان گفت به هزینه‌ها و تعهدات مالی که از سوی دولت برای ساکنان یک کشور تعیین می‌شود، مالیات می‌گویند. تعهداتی که مشمولین مالیاتی، ملزم و مکلف به ایفای آن هستند. پرداخت مالیات، نه یک امر ترجیحی و انتخابی، بلکه یک الزام قانونی است که رضایت یا عدم مالیات‌دهنده در آن، هیچ موضوعیتی ندارد. بنابراین استنکاف مشمولین از پرداخت مالیات این حق را برای دولت ایجاد می‌کند که برای دریافت آن به اهرم‌هایی نظیر تهدید یا زور متوسل شود.
اما پرداخت مالیات و تعریف انواع مختلف مالیات که مالیات بر درآمد یکی از آن‌هاست، چه فلسفه‌ای دارد؟ مالیات یا خراج، درواقع مهمترین منبع درآمد یک دولت در اکثر کشورهای دنیاست. بنا به تخمین مرکز بین‌المللی مالیات و توسعه (ICTD) حدود ۸۰% از بودجه کل دولت در نیمی از کشورهای دنیا از محل درآمدهای مالیاتی تأمین می‌شود. دولت‌ها می‌توانند از طریق اِعمال تغییر در مؤلفه‌هایی مثل پایه و نرخ مالیات، قوانین مالیاتی حاکم بر کشور را تغییر دهند. منظور از پایه مالیاتی، هر آن چیزی است که مشمول اِعمال مالیات می‌شود. دارایی، درآمد و مصرف سه پایه اصلی در نظام مالیاتی ایران هستند.
مهمترین فلسفه دریافت مالیات، ایجاد و تأمین رفاه برای مالیات‌دهندگان است. دولت برای تحقق این هدف، اجرای پروژه‌های عمرانی مختلف مثل ساخت جاده، پُل، مراکز خدماتی و ... را در دستور کار قرار می‌دهد و ناگفته پیداست که اجرای هر یک از این پروژه‌ها به تأمین منابع مالی لازم برای پوشش هزینه‌ها وابسته است. برای پوشش این هزینه‌ها که در اقتصاد کلان به‌عنوان مخارج دولت شناخته می‌شوند، منابع مختلفی وجود دارد که مهمترین آن، درآمدهای عمومی دولت از محل دریافت مالیات است.
همان‌طور که گفته شد یکی از مهمترین انواع مالیات، مالیات بر درآمد است. بخش عمده پولی که افراد به دست می‌آورند، درآمد محسوب می‌شود و به همین دلیل، مشمول مالیات است. درآمد تنها شامل حقوق نیست بلکه انواع سود، اجاره دریافتی و همین‌طور درآمد غیرمستقیم حاصل از کسب‌وکاری که آن را راه‌اندازی کرده‌اید، از دیگر اَشکال مالیات بر درآمد هستند.
مالیات در کلی‌ترین شکل دسته‌بندی به دو نوع مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد، از نوع مالیات مستقیم و مالیات بر مصرف، فروش و واردات از نوع مالیات غیرمستقیم هستند.
مالیات بر درآمد
حال که تا حدی با مالیات و انواع آن آشنا شدیم، وقت آن است که به موضوع اصلی این مقاله یعنی مالیات بر درآمد بپردازیم.
وقتی صحبت از مالیات بر درآمد می‌شود، معمولاً آنچه از درآمد به ذهن اکثر افراد جامعه خطور می‌کند، درآمدِ فردی است. یعنی همان مالیاتی که کارمندان و کارگران به‌واسطه دریافت حقوق و دستمزد از کارفرما آن را می‌پردازند. بااین‌حال مالیات اِعمال شده بر درآمد، گستره‌ی وسیع‌تری دارد و شرکت‌ها و مؤسسات و همین‌طور افرادی که به روش‌های دیگر، کسب درآمد می‌کنند، ملزم به پرداخت این نوع مالیات هستند. ناگفته نماند که مالیات بر درآمد، نوعی مالیات تصاعدی است که بر اساس این ویژگی، افرادی که درآمد بیشتری دارند، ملزم به پرداخت مالیات بیشتر خواهند بود.
انواع مالیات بر درآمد
مالیات بر درآمد انواع مختلفی دارد که در این بخش هر یک از آن‌ها را معرفی و به‌طور مختصر توضیح خواهیم داد.
1. مالیات بر درآمد مشاغل
این نوع مالیات بر درآمد به مشاغل آزاد تعلق می‌گیرد؛ یعنی مشاغلی که صاحبان آن‌ها شخصیت حقیقی هستند و به‌واسطه فعالیت در آن شغل، کسب درآمد می‌کنند. مالیات بر درآمد مشاغل خود به سه گروه تقسیم می‌شود که مهمترین تفاوت بین این دسته‌ها، نحوه ثبت فعالیت‌های شغلی در دفاتر مالی است. محاسبه این نوع مالیات از طریق خود اظهاری صاحبان کسب‌وکار صورت می‌گیرد.
2. مالیات بر درآمد حقوق
افرادی که تحت عنوان کارمند یا کارگر برای اشخاص حقوقی یا حقیقی دیگر کار می‌کنند، مشمول پرداخت این نوع از مالیات هستند که یکی از متداول‌ترین و درعین‌حال پیچیده‌ترین اَشکال مالیات بر درآمد است.
3. مالیات بر درآمد کشاورزی
در ایران بنا به قانون، افرادی که در حوزه‌هایی مثل زراعت، دام‌پروری، دامداری، پرورش ماهی و زنبور عسل، پرورش طیور و زمینه‌هایی از این قبیل فعالیت دارند، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند. بااین‌حال، این معافیت تا زمانی معتبر است که فعالیت، ماهیت تولیدی داشته باشد. این یعنی اگر افرادی صرفاً نسبت به خرید و فروش محصولات کشاورزی اقدام کنند، باید مالیات درآمد ناشی از فعالیت‌های اقتصادی‌شان را بپردازند.
4. مالیات بر درآمد املاک
بسیاری از افراد از طریق اجاره‌بهای املاک و مستغلات و همین‌طور نقل‌وانتقال آن‌ها کسب درآمد می‌کنند که درآمد حاصل از این فعالیت‌ها، مشمول پرداخت مالیات می‌شود. بااین‌حال در این میان استثنائات و معافیت‌هایی نیز منظور شده است. به‌عنوان مثال، چنانچه شخصی اجاره‌بهای دریافتی از یک واحد آپارتمانی، منبع درآمد دیگری نداشته باشد، مادامی‌که میزان این دریافتی از سقف مشخصی فراتر نرود، از پرداخت مالیات بر درآمد معاف است.
5. مالیات بر درآمد اتفاقی
درآمدهایی که منبع آن‌ها، اتفاقات و رویدادهای نادری مثل برنده شدن جایزه و وقف اموال باشد، مشمول مالیات بر درآمد اتفاقی هستند. ضمناً اگر فردی غیر از وراث قانونی و به دلیل وصیت متوفی، سهمی از اموال او ببرد، نوع مالیات پرداختی بر درآمد، از نوع اتفاقی است.
6. مالیات بر درآمد شرکت ها واشخاص حقوقی
مالیاتی که بر مجموع درآمد شرکت‌های بازرگانی یا اشخاص حقوقی بسته می‌شود، جزء مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی محسوب می‌گردد، که قوانین و پیچیدگی های مخصوص به خود را دارد.
تدبیر حساب همراه مطمئن شما در امور مالیاتی
بعد از آشنایی با مفاهیم مالیات و مالیات بر درآمد، بهتر می‌توانیم حساسیت و پیچیدگی امور مالیاتی را درک کنیم. نظر به اهمیت این امور در زمینه تجارت و کسب‌وکار، استفاده از خدمات یک موسسه حسابداری معتبر در زمینه‌های مالیاتی و حسابداری امری ضروری تلقی می‌شود.
تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی، باید در زمان مقرر و مطابق با قوانین مالیاتی کشور صورت بگیرد که این امر مستلزم اِشراف کامل بر طیف وسیعی از قوانین است که هر سال می‌توانند دستخوش تغییر و تحول شوند و به همین دلیل است که بحث مشاوره مالیاتی موضوعیت پیدا می‌کند.
علاوه بر این، هر کسب‌وکار ممکن است در مقاطعی از دوران فعالیتش با پرونده‌های مالیاتی درگیر شود که حل‌وفصل آن‌ها مستلزم دخالت کارشناسان خبره و سپردن زمام امور به دست ایشان است، تا بتوانند به بهترین شکل ممکن مراحل تجدید نظر و دفاع از پرونده مالیاتی را به سرانجام برسانند.
موسسه حسابداری تدبیر حساب، نامی مطمئن برای واگذاری امور مالی و مالیاتی کسب‌وکار شماست که به لطف برخورداری از نیروی انسانی متخصص و باتجربه و ارائه طیف گسترده‌ای از خدمات، شاخص آسیب‌پذیری مالیاتی و مشکلات سلامت مالی کسب‌وکارتان را به حداقل می‌رساند. تخصص، تمایز و مسئولیت‌پذیری، سه خصوصیتی هستند که تدبیر حساب را در بازار خدمات مالی، مالیاتی و حسابداری به برندی متمایز تبدیل کرده‌اند.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
