دیگ بخار بر چه اساسی کار می کند؟
این دستگاه انرژی لازم را از راه انواع سوخت‌های فسیلی، الکتریکی و تشعشعی تامین می‌کند. استفاده و کاربرد دیگ بخار از اوایل قرن هجدهم میلادی آغاز شد و تا امروز کاربرد آن در صنایع مختلف مانند صنایع غذایی، سیستم‌های گرمایشی و نیروگاه‌ها کاملا قابل مشاهده است. جنس اکثر دیگ‌های بخار، فولاد بسیار محکم است تا فشار بسیار زیاد حاصل از گرما باعث انفجار نشود. اما دیگ های چدنی نیز در صنعت کاربرد بسیاری دارند.
اما دیگ بخار چگونه کار می کند و اجزای فنی تشکیل دهنده دیگ بخار کدام هستند؟
دستگاه دیگ بخار برای تبدیل آب به بخار دارای یک مخزن تحت فشار و مشعل حرارتی است که انرژی حرارتی لازم برای تولید بخار را توسط مشعل تولید می‌کند. انرژی حرارتی باعث بالا رفتن دمای آب می‌شود و افزایش دما تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که آب به نقطه جوش برسد. سپس با رسیدن آب به این شرایط، بخار آب تولید می‌شود. البته عملکرد دیگ بخار به این راحتی که سخن می‌گوییم، نیست و هنگام استفاده از آن، باید برخی نکات مهم رعایت شود. به عنوان مثال، برای این که شرایط آب ورودی باعث رسوب گرفتگی دیگ بخار نشود، باید سختی زیاد آب از بین برود. در صورت عدم تصفیه آب احتمال انفجار دیگ بخار به وجود خواهد آمد.
همچنین رفع رسوبات آب برای جلوگیری از رسوب خوردگی اجزا نیز از مراحل مهم در ساختار یک دیگ بخار است که به روش های مختلف صنعتی یا شیمیایی انجام می پذیرد.
انواع دیگ بخار
با توجه به نوع طراحی بویلرهای بخار، اصولاً این محصول در دو نوع مختلف طراحی و تولید می گردد.
• لوله آبی یا watertube
• لوله آتشی یا FireTube
اساس کارکرد دیگ بخار لوله آبی (واترتیوب)
- دیگ‌های لوله آبی از ظروفی به نام درام تشکیل شده اند که به وسیله لوله به یکدیگر وصل می شوند.
- گاز داغ در اطراف لوله ها جریان دارد و آب در درون لوله ها جاری است، با گذر آب داخل لوله ها در مجاورت با هوای داغ اطراف لوله، بخار آب تشکیل می گردد.
- ظرفیت دیگ‌های لوله آبی را می توان افزایش داد و این یکی از مهمترین دلایل برتری این نوع دیگ بخار است.
- یک دیگ لوله آبی با ظرفیت نیم تن در ثانیه توانایی تولید بخار با فشار ۱۶۰ اتمسفر و دمای۵۵۰ درجه سانتیگراد را دارد.
البته پکیج دیگ‌های لوله آبی در ابعاد کوچک‌تر برای استفاده در صنعت نفت و پتروشیمی ساخته می‌شوند.
نحوه کارکرد دیگ بخار لوله آتشی (فایرتیوب)
- در این مدل از دیگ های بخار محفظه احتراق و لوله‌های بویلر داخل یک محفظه بزرگ استوانه ای با قطر زیاد قرار دارند.
- ساختمان دیگ به گونه‌ای است که گازهای داغ ناشی از احتراق از داخل لوله ها عبور داده می شود و بدین وسیله به آبی که در خارج از لوله ها قرار دارد حرارت منتقل می شود.
- دیگ‌های لوله آتشی در صنایع مختلف برای مقاصد گرمایش به صورت دیگ ثابت و دیگ های قابل حمل تولید و استفاده می شوند.
- دیگ های بخار لوله آتشی به دلیل اینکه از یک مخزن بزرگ آب تحت فشار تشکیل شده از نظر فشار و ظرفیت محدودیت دارند و معمولاً مناسب فشارهای پایین مانند ۶ اتمسفر یا کمتر و در نهایت تا ۱۰ الی ۱۲ اتمسفر طراحی می شوند.
البته می توان با افزایش ضخامت جداره این مشکل را تا حدود زیادی برطرف کرد که در این صورت از نظر اقتصادی برای شرکت ها و تولیدکنندگان محدودیت وجود دارد.
قسمت ها و اجزای اصلی یک دیگ بخار چیست؟
یک دیگ بخار از اجزای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
• دیگ با مخزن اصلی
• مشعل و اجزای مختلف آن مثل جرقه زن، برد کنترل مشعل
• پمپ تغذیه یا همان پمپ تامین آب
• صافی ها جهت جلوگیری از ورود اجزای خارجی
• شیرهای یک طرفه در قسمت های مختلف دیگ، جهت عدم برگشت بخار و آسیب رسانی به قسمت های دیگر
• نشانگر سطح آب یا اندیکاتور در دو مدل به صورت شیرهای برنجی یا نشانگرهای مغناطیسی
• کنترل کننده سطح آب که وظیفه کنترل سطح آب داخل دیگ را بر عهده دارد
• شیر تخلیه برای کنترل سطح یا خروج و پاکسازی مخزن
• کنترل کننده ها یا سوئیچ های فشار، جهت تنظیم فشار بخار داخل مخزن
• شیر اطمینان جهت کاهش فشار مخزن به صورت مکانیکی
• مانومتر یا رگلاتور تنظیم فشار
• استیم تراپ یا تله بخار که جهت حفظ ایمنی دیگ بخار جزو اجزای جدا نشدنی آن است
• لوپ یا دور برگردان دیگ بخار که در بخش های با فشار بالای بخار استفاده می گردد
• شمع یا الکترود دیگ بخار جهت سطح آب بویلر
• سختی گیر ها و رسوب گیرهای صنعتی یا شیمیایی
• شیر اصلی خروج بخار
• کنترل کننده سطح
• شیر نمونه‌گیری
دیگ بخار در چه صنعت هایی کاربرد دارد؟
به طور خلاصه کاربرد دیگ بخار در بعضی صنایع به شرح زیر است:
• در صنایع غذایی، جهت فرآیند پخت غذا، کنسرو کردن، خشک کردن، بسته بندی مواد غذایی و همچنین تخمیر مواد غذایی بکار برده می‌شود.
• در صنعت چاپ، برای فرآیندهایی که به دمای ۲۰۰ درجه سانتیگراد و همچنین در فرآیندهایی که به کنترل دمای بخار به صورت ساده نیازمند هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• جهت آماده‌سازی قیر در مصالح ساختمانی به‌کار می‌رود.
• در صنعت نوشیدنی جهت تنظیم گرما و حرارت و همچنین برای نظافت و شستشو استفاده می‌شود.
• در صنایع شیمیایی و داروسازی جهت تولید درجه حرارت بالا به‌کار برده می‌شود.
• در صنعت فرآورده‌های شیر و لبنیات جهت استریلیزاسیون، تخمیر، تبخیر، خشک کردن و شستشوی دستگاه مورد استفاده قرا می‌گیرد.
• در صنعت دریانوردی، جهت تولید گرما در موتورخانه به‌کار گرفته می‌شود.
• در نیروگاه‌ها و صنایع پتروشیمی جهت تأمین حرارت مورد نیاز برای تولید فرآورده‌های نفتی استفاده می‌گردد.
• دیگ بخار در صنایع پلاستیک، بسته‌بندی و ظروف یکبار مصرف جهت تولید گرما، فرم‌دهی و تغییر شکل دادن ظروف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• همچنین این دستگاه جهت تأمین حرارت در تولید بطری‌های پلاستیکی و شیشه‌ای، انواع سینی‌ها، گلدان‌ها، و کابین‌ها، لیوان‌های پلاستیکی و مقواها، قوطی‌ها و ورق‌های جعبه به‌کار برده می‌شود.
• دیگ بخار در صنایع تولید کامپوزیت و لاستیک نیز جهت تأمین حرارت بالا استفاده می‌گیرد.
• در صنایع خشک‌شویی و صنایع پارچه و بافت جهت رنگ‌آمیزی، شستشو، اتو و بسته‌بندی پارچه کاربرد دارد.
• در صنایع چوب و الوار جهت تأمین انرژی برای تولید محصولات چوب ازدیگ بخار استفاده می‌شود و در بازیافت کاغذ نیز جهت ضد عفونی مواد تخمیر شده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دیگ بخار تولیدی شرکت بویلر ایران
شرکت بویلر ایران با نیم قرن تجربه حضور در صنعت ساخت و تولید انواع دیگ های بخار، محصولاتی با بالاترین سطح ایمنی و ساخته شده از با کیفیت ترین قطعات زیر نظر مهندسین مجرب و کارشناسان حرفه ای تولید می کند.
شرکت بویلر ایران با وجود بخش فنی و مهندسی قوی و تیم طراحی و نظارت، امکان سفارشی سازی انواع دیگ بخار بر اساس کاربرد و نیاز هر صنعت را براساس جدیدترین تکنولوژی روز دارا است.
دیگ بخار شرکت بویلر ایران با قابلیت پیش گرمکن و استفاده از مشعل های کم مصرف و طراحی بهینه شده جهت راندمان حداکثری، یکی از برترین دیگ های بخار تولید شده در ایران بود و مناسب برای انواع کارخانجات تولیدی، صنایع لبنی و غذایی و دیگر مصرف کنندگان دیگ های بخار است.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
