به گفته اندیشکده امبر، تولید برق از سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز در اتحادیه اروپا در ۶ماه اول سال ۲۰۲۴ در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۷‌درصد کاهش یافته است. این آمار و ارقام حاکی از آن است که ادامه دور شدن از سوخت‌‌‌های آلاینده منجر به کاهش حدود یک‌سوم در انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای این بخش برق از نیمه اول سال ۲۰۲۲ شده است. کریس راسلو، تحلیلگر Ember، در این خصوص اظهار کرد که افزایش تولید برق بادی و خورشیدی نقش سوخت‌‌‌های فسیلی را محدود می‌کند. وی در ادامه خاطرنشان کرد: ما شاهد یک تغییر تاریخی در صنعت برق منطقه هستیم و این به سرعت در حال وقوع است.

این گزارش نشان می‌دهد که نیروگاه‌‌‌های اتحادیه اروپا از نیمه اول سال ۲۰۲۳ تا نیمه اول سال ۲۰۲۴، حدود ۲۴‌درصد کمتر زغال‌سنگ و ۱۴‌درصد گاز کمتر می‌‌‌سوزانند. این تغییر به‌‌‌رغم افزایش اندک تقاضای برق که پس از دو سال کاهش مرتبط با بیماری پاندمی ‌‌‌و جنگ اوکراین رخ داده است،صورت می‌گیرد. راسلو گفت: اگر کشورهای عضو بتوانند در استقرار نیروگاه‌‌‌های بادی و خورشیدی شتاب خود را حفظ کنند، رهایی از اتکا به انرژی فسیلی واقعا نمایان خواهد شد.

اما در سال ۲۰۲۳ اتحادیه اروپا دور شدن خود از سوخت‌‌‌های فسیلی را با کاهش رکورد مصرف زغال‌سنگ، گاز و انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای تسریع کرد. در این سال سوخت‌‌‌های فسیلی با ۱۹‌درصد کاهش به کمترین میزان خود در کمتر از یک‌سوم تولید برق اتحادیه اروپا رسید. سهم انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر به رکورد ۴۴‌درصد افزایش یافت و برای اولین بار از ۴۰‌درصد گذشت. باد و خورشید همچنان محرک‌‌‌های این رشد انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر بودند و رکورد تولید ۲۷‌درصد برق اتحادیه اروپا را در سال ۲۰۲۳ از آن خود کردند و به بزرگ‌ترین ظرفیت اضافه‌شده سالانه خود دست یافتند. علاوه بر این، تولید برق بادی به نقطه عطف مهمی ‌‌‌رسید و برای اولین بار از گاز پیشی گرفت.

اروپا یکی از بزرگ‌ترین مناطق آلاینده‌‌‌ تاریخی است و همواره بیشترین گازهای گرمایشی سیاره را منتشر کرده است که آب و هوای پرنوسان این منطقه را خشن‌‌‌تر کرده، اما این در حالی است که اتحادیه اروپا برخی از بلندپروازانه‌‌‌ترین اهداف را نیز برای پاکسازی اقتصاد و صنعت خود در پیش گرفته است. از زمان تهاجم روسیه به اوکراین، رهبران اروپایی با تبلیغات قوی‌‌‌تر و وضع قوانین ضعیف‌‌‌تر برای اعطای مجوز، روی آوردن به انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر را سرعت بخشیده‌‌‌اند. اما در حالی که تولید انرژی خورشیدی در این منطقه رونق گرفته است، صنعت برق بادی در کنار مخالفت مداوم سیاستمداران و مردم با تورم بالا دست و پنجه نرم کرده است.

به گفته گروه لابی Wind Power Europe، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۲۳ رکورد نصب ۱۶.۲ گیگاوات ظرفیت جدید برق بادی را به ثبت رساند، اما این حدود نیمی‌‌‌ از آنچه بود که در آن سال برای دستیابی به اهداف آب و هوایی خود برای پایان دهه نیاز داشت. سناریوهای مدل‌‌‌سازی شده توسط هیات بین‌‌‌دولتی تغییر اقلیم (IPCC) و آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که بیشتر برق موردنیاز برای تامین انرژی یک اقتصاد پاک از پرتوهای نور خورشید که به پانل‌‌‌ها می‌‌‌تابد و وزش توربین‌‌‌های بادی در حال چرخش حاصل خواهد شد.

گزارش Ember نشان می‌دهد که ۱۳ کشور عضو اتحادیه اروپا در نیمه اول سال برق بیشتری از باد و خورشید نسبت به سوخت‌‌‌های فسیلی تولید کرده‌‌‌اند. نویسندگان این گزارش دریافتند آلمان، بلژیک، مجارستان و هلند برای اولین بار به این نقطه عطف دست یافتند. از این رو، تولید برق بادی و خورشیدی اتحادیه اروپا در نیمه اول سال ۲۰۲۴ از انرژی سوخت فسیلی پیشی گرفت.

آندره‌‌‌ هامن، استاد برجسته دانشگاه فنی دانمارک که فصلی از گزارش IPCC در مورد سیستم‌های انرژی را نوشته است، در این خصوص می‌‌‌گوید: این توسعه در انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر بسیار حائز اهمیت است اما دستیابی به آن تعجب‌‌‌آور نیست. او در ادامه افزود: بادهای شدید در شش ماه اول سال ۲۰۲۴ در شمال اروپا، جایی که بیشترین انرژی باد تولید می‌شود، به خوبی جریان داشت. «تقاطع خطوط» در این منطقه نشان می‌دهد که انتقال برق اتحادیه اروپا امکان‌پذیر است و ما نباید تسلیم بدبینی شویم. همچنین اهداف انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر که باید برآورده شوند، قابل‌توجه هستند، اما با اقدامات سیاستی مناسب قابل دستیابی هستند. 

این مقاله در ۳۰ ژوئیه ۲۰۲۴ به‌روز شد تا روشن شود که این انرژی باد و خورشید است که بالغ بر ۳۰‌درصد برق اتحادیه اروپا را تامین می‌کند. با گنجاندن سایر انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر مانند انرژی آبی، این نسبت به ۵۰‌درصد خواهد رسید. به گفته سارا براون، مدیر برنامه‌‌‌ریزی بخش اروپای امبر، صنعت برق اتحادیه اروپا در میانه یک تغییر عظیم قرار دارد. بحران انرژی و تهاجم روسیه به اوکراین به احیای برق مبتنی بر زغال‌سنگ و گاز منجر نشد و استفاده از زغال‌سنگ در حال کاهش تدریجی است و با رشد نیروگاه‌‌‌های بادی و خورشیدی، مصرف گاز در مرحله بعدی کاهش خواهد یافت. با این حال وقت آن نیست که به خود مغرور شویم. اتحادیه اروپا به تمرکز بیشتر روی استقرار سریع باد، خورشید و انعطاف‌‌‌پذیری نیاز دارد تا سیستمی‌‌‌ عاری از سوخت‌‌‌های فسیلی ایجاد کند.