عوامل موثر گذر از پیک تابستان 98

 ۱- نقش دانش پرسنلی: همه توانمندی صنعت برق مرهون تلاش و دانش فنی سرمایه انسانی است. درحال‌حاضر، حدود ۱۵هزار نفر از کارکنان صنعت برق در بخش تولید برق در نیروگاه‌های حرارتی درحال خدمت هستند که با ایثار و همت شبانه‌روزی خود باعث شدند تا صنعت برق در ایام پیک ۹۸ سربلند بیرون‌ آید. دو نمونه از کارهای بسیار بزرگی که با تلاش بی‌وقفه پرسنل نیروگاه‌های حرارتی برای به مدار آوردن واحدهای حادثه دیده در نیروگاه‌های مهم کشور در سریع‌ترین زمان ممکن انجام شد، یکی ترمیم کلیدخانه آسیب‌دیده واحد یک نیروگاه رامین اهواز بود که با تلاش بی‌وقفه و شبانه‌روزی پرسنل حتی در ایام نوروز انجام پذیرفت و دیگری احیای کانال کابل حادثه‌دیده نیروگاه بعثت بود که به‌رغم حجم بسیار بالای کار، در کوتاه‌ترین زمان ممکن صورت گرفت.

۲ - نقش برنامه‌ریزی تعمیرات پیشگیرانه: درحال‌حاضر در کشور ما، مجموع ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های حرارتی در شرایط ISO (ارتفاع هم سطح دریا و دمای محیط برابر ۱۵ درجه سلسیوس) حدود ۶۰ هزار مگاوات است که با در نظر گرفتن ارتفاع محل نصب نیروگاه‌های کشور از سطح دریا (با متوسط حدود ۱۰۰۰ متر) و دمای محیط حین بهره‌برداری (با متوسط حدود ۳۵ درجه سلسیوس) مجموع ظرفیت عملی نیروگاه‌های حرارتی کشور حدود ۴۸ هزار مگاوات است. هرساله با گذر از پیک بار تابستان و شروع فصل تعمیرات از ۱۵ شهریور در طول یک بازه زمانی ۲۷۰روزه، برنامه‌ریزی تعمیرات برای بیش از ۹۰ هزار مگاوات، ظرفیت نیروگاه حرارتی انجام می‌شود که با توجه به وجود ۶۰ هزار مگاوات ظرفیت منصوبه، به معنای انجام دوبار تعمیرات دوره‌ای در هر سال برای برخی از واحدهای حرارتی است. از جمله اهداف انجام به موقع تعمیرات پیشگیرانه در واحدهای نیروگاهی حرارتی می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: افزایش آمادگی و کاهش توقف‌های ناخواسته واحدهای نیروگاهی در طول بهره‌برداری؛ بهبود عملکرد و افزایش راندمان؛ کاهش هزینه‌های تولید؛ کاهش مصرف سوخت؛ کاهش میزان آلایندگی‌های محیطی؛ کاهش مصرف آب و... برای برنامه‌ریزی دقیق تعمیرات پیشگیرانه، عوامل و محدودیت‌های متعددی لازم است به‌طور همزمان مورد توجه قرار گیرد که از جمله آن می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد: آمادگی نیروگاه برای انجام تعمیرات؛ تامین به موقع لوازم و قطعات مورد نیاز تعمیرات؛ آمادگی گروه‌های تعمیراتی برای انجام تعمیرات؛ آمادگی کارگاه‌های تعمیراتی؛ داشتن کمترین میزان انحراف از برنامه‌ریزی تعمیرات مبتنی بر ساعات کارکرد تجهیزات؛ اولویت‌بندی برنامه تعمیرات واحدها براساس پایش وضعیت تجهیزات در زمان بهره‌برداری و در نظر گرفتن اولویت تعمیرات برای واحدهای حادثه‌دیده؛ در نظر گرفتن محدودیت‌های مربوط به تامین انرژی برق مطمئن موردنیاز بخش مصرف‌کننده، محدودیت‌های مربوط به شبکه انتقال قدرت و محدودیت‌های مربوط به شبکه سوخت‌رسانی.

۳- نقش افزایش آمادگی واحدهای حرارتی: برای محاسبه آمادگی واحدهای نیروگاه‌های حرارتی در ماه‌های مختلف سال، حدود ۷۴ پارامتر مختلف مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که براساس آن سالانه بالغ بر ۱۰۰ میلیون داده از شرکت مدیریت شبکه برق ایران جهت محاسبه وضعیت آمادگی واحدهای حرارتی در ماه‌های مختلف سال براساس فرمول‌های استاندارد جهانی دریافت و پردازش می‌شود. پس از تعیین میزان آمادگی واحدهای نیروگاه‌های مختلف، جلسات متعددی با بهره‌برداران آن دسته از واحدهای نیروگاهی که دارای میزان آمادگی کمتر از نرم هستند، برگزار می‌شود تا با بررسی مشکلات و ارائه راهکارهای مناسب، سطح آمادگی آنها ارتقا یابد. این امر باعث شده که در سال گذشته آمادگی واحدهای حرارتی سالانه حدود یک‌درصد (معادل ظرفیت ۲۲۰۰ مگاوات) افزایش یابد و هر یک درصد افزایش آمادگی معادل صرفه‌جویی حدود ۲ هزار میلیارد تومان در بخش سرمایه‌گذاری تولید برای نصب واحدهای جدید نیروگاهی در کشور است.

۴- نقش توانمندی ساخت داخل قطعات نیروگاهی: یکی از پارامترهای تاثیرگذار در اجرای به موقع برنامه تعمیرات واحدهای نیروگاهی، تامین به موقع قطعات با کیفیت موردنیاز واحدهای نیروگاهی است. در سال‌های اخیر به‌رغم مشکلات بسیاری که تحریم‌های ظالمانه در تامین قطعات موردنیاز نیروگاهی به وجود آورده است، در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی و با تکیه بر توانمندی شرکت‌های داخلی، بسیاری از قطعات و تجهیزات ضروری و پرمصرف نیروگاهی بومی‌سازی شده که در نتیجه سبب شده است تعمیرات پیشگیرانه واحدهای حرارتی با کمترین انحراف نسبت به برنامه زمان‌بندی صورت پذیرد. در سال گذشته بالغ بر ۳۵۰۰ قطعه نیروگاهی ساخت داخل شده است.

۵- نقش مدیریت حوادث پیش‌بینی نشده: اگرچه انجام به موقع تعمیرات پیشگیرانه با افزایش قابلیت اطمینان واحدهای نیروگاه‌های حرارتی، نرخ خروج اضطراری واحدهای حرارتی را به حداقل مقدار ممکن می‌رساند، ولی وقوع دسته‌ای از حوادث پیش‌بینی نشده که منجر به اختلال در روند تولید بی‌وقفه برخی واحدها شود، اجتناب‌ناپذیر است. در این شرایط، مدیریت کردن واحد حادثه ‌دیده به منظور تولید بی‌وقفه تا حد تحمل واحد یا بازیابی سریع واحد خارج شده در صورت شدت حادثه پیش‌بینی نشده بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در ابتدا تلاش می‌شود واحد نیروگاهی حادثه ‌دیده تا حد امکان در مدار باقی بماند تا در اولین فرصت و با عبور از پیک بار، واحد با هماهنگی دیسپاچینگ از مدار خارج شده و تعمیرات لازم روی آن انجام شود، ولی چنانچه به‌دلیل شدت حادثه تداوم تولید برق توسط واحد امکان‌پذیر نباشد، تمامی امکانات اعم از نیروی انسانی بسیج می‌شوند تا در حداقل زمان ممکن واحد را برای اتصال مجدد به شبکه آماده کند که این امر تنها با فداکاری تیم بهره‌بردار و تعمیراتی امکان‌پذیر است.

۶- برنامه‌ریزی تعمیرات مبتنی بر پایش وضعیت تجهیزات: براساس روش جدید برنامه‌ریزی تعمیرات که مبتنی بر پایش وضعیت تجهیزات نیروگاهی و بررسی دقیق پارامترهایی نظیر وایبریشن، دما و... است، واحدهایی که مقدار پارامترهای تحت پایش آنها از مقدار مجاز عبور کند در برنامه تعمیراتی قرار می‌گیرد و این مهم به‌صورت آزمایشی در دو نیروگاه حرارتی انجام شده و تاکنون حدود ۴۰درصد هزینه تعمیرات را کاهش داده است و هم‌اکنون برای توسعه و استقرار آن در سایر نیروگاه‌های کشور در اولویت برنامه‌های شرکت برق حرارتی قرار دارد.

۷- توجه به مسائل زیست‌محیطی: با وجود شرایط سخت کاری نیروگاه‌ها (فشار و دمای بالا)، باید توجه لازم به مسائل زیست‌محیطی نیز صورت گیرد.

۸- خودکفایی و مدیریت هزینه‌ها: با توجه به خودکفایی تولید از نظر مالی، ضروری است با نحوه صحیح بنگاهداری، درآمد لازم را به‌دست آورده و نهایت صرفه‌جویی و مدیریت در هزینه‌ها مدنظر قرار گیرد.