ریشه کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری

گروه بنگاه‌ها : عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید‌کننده برق، با بیان اینکه وظیفه تولید بیش از ۵۰ درصد برق کشور بر عهده نیروگاه‌های غیردولتی است، حضور بخش غیردولتی و خصوصی در سیاست‌گذاری‌های حوزه نیرو را ضروری دانست. حمیدرضا فیالی عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید‌کننده برق، ضمن انتقاد از حضور کمرنگ بخش غیردولتی صنعت برق در عرصه سیاست‌گذاری گفت: دیگر زمان آن رسیده که رابطه میان وزارت نیرو با تولید‌کنندگان غیردولتی برق اصلاح شود.

وی افزود: همان طور که می‌دانید بیش از ۵۰ درصد ظرفیت تولید برق در کشور در نیروگاه‌های حرارتی متعلق به بخش غیردولتی است، اما این بخش نقش مناسبی در سیاست‌گذاری‌های مربوط به حوزه نیرو ندارد. وی با اشاره به اینکه قیمت برق برای مصرف‌کنندگان بسیار پایین‌تر از نرخ واقعی آن است و دولت نباید به‌صورت دستوری مانع از افزایش این نرخ شود، افزود: چندی پیش نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب اصلاحیه قانون اصل ۴۴، خواستار تشکیل نهاد تنظیم‌گر بخش برق به منظور تعیین قیمت واقعی برق مصرفی با حضور بخش خصوصی شدند. طبق آخرین اطلاعات، اساسنامه این نهاد در شورای رقابت با حضور بخش غیر‌دولتی و دولتی در دست بررسی است. عضو هیات مدیره شرکت مدیریت تولید برق منتظر قائم، نگاه بدبینانه برخی مسوولان به بخش خصوصی را نیز یکی دیگر از موانع توسعه خصوصی‌سازی صنعت برق در ایران عنوان کرد و افزود: متاسفانه در سال‌های گذشته برخوردهای نامناسبی با بخش غیردولتی به‌خاطر قیمت‌گذاری برق در کشور صورت گرفت و این موضوع موجب بی‌انگیزگی سرمایه‌گذاران برای حضور و فعالیت در این بخش شد. تاثیر این بی‌انگیزگی در خاموشی‌های تابستان سال‌جاری و به احتمال فراوان سال‌های آینده، قابل مشاهده است. فیالی با اشاره به رقابت ناعادلانه بخش دولتی با بخش غیردولتی صنعت برق کشور تصریح کرد: دولت در فصول سرد سال که نیاز به برق کاهش می‌یابد، به دلیل اینکه به نیروگاه‌های غیردولتی بدهکار نشود، از خرید برق از نیروگاه‌های غیردولتی خودداری کرده و از نیروگاه‌های دولتی که راندمان بسیار پایینی دارند استفاده می‌کند. وی همچنین ضمن تشریح فرآیند تعیین قیمت برق در بازارهای مختلف اعلام کرد: برای تعیین قیمت واقعی برق سه راه حل اساسی وجود دارد. نخستین روش مرسوم در ایران، خرید تضمینی برق تولیدی نیروگاه‌ها است. در این روش طبق قانون برنامه پنجم توسعه، وزارت نیرو به قیمت مناسب آن زمان کل برق تولیدی یک نیروگاه را خریداری می‌کرد. عضو هیات مدیره سندیکای تولید‌کننده برق ادامه داد: روش دیگری که در بسیاری از کشورهای دنیا برای تعیین قیمت واقعی انرژی از آن استفاده می‌کنند، بورس انرژی است. نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه شود، تاکید ماده ۴۴ برنامه ششم توسعه بر استفاده از بورس انرژی برای تعیین نرخ واقعی برق مصرفی مشترکان است. متاسفانه در وضعیت فعلی، شرکت‌های توزیع دولتی، خریداران اصلی برق در بورس انرژی بوده و تولید‌کنندگان مجبورند برق را با قیمتی از پیش تعیین شده و کمتر از بازار عمده‌فروشی در بورس عرضه کنند. فیالی با بیان اینکه از زمان راه‌اندازی بورس انرژی در کشور کمتر از ۵ درصد از برق تولید شده در این بورس به فروش رسیده، گفت: بازار عمده‌فروشی برق (شرکت مدیریت شبکه برق کشور) آخرین و مرسوم‌ترین بازار خرید و فروش برق در ایران است. وی افزود: متاسفانه با وجود این سطح از بی ‌عدالتی در تعیین نرخ برق، وزارت نیرو همین میزان را هم به ما پرداخت نکرده و هر سال به انباشت بدهی‌ها افزوده می‌شود. البته چندی پیش و پس از فراز و فرودهای فراوان، با همفکری مجلس و دولت توانستیم بخشی از مطالبات را با بدهی به بانک‌ها تهاتر کنیم. اما وزارت نیرو همچنان بدهی‌های سنگینی به بخش غیردولتی داشته و صنعت برق از مشکل کمبود نقدینگی رنج می‌برد.