معاون برنامهریزی وزیر نفت تشریح کرد
بیم و امیدهای صنعت پتروشیمی
هوشنگ فلاحتیان با اشاره به اهمیت صنعت پتروشیمی و نقش پیشران آن در اقتصاد کشور و ارزآوری آن، گفت: در حال حاضر 70 واحد پتروشیمی در کشور فعال هستند و به همین میزان هم واحد در حال احداث داریم که بخش قابل‌توجهی از آنها پیشرفت بالای 50درصدی دارد. همین‌طور قرار است در انتهای برنامه هفتم ظرفیت اسمی پتروشیمی‌ها به 130 میلیون تن برسد. وی اضافه کرد که وزارت نفت نیز برنامه منسجمی برای توسعه این صنعت در بالا و پایین‌دست آن تنظیم کرده است که شامل افزایش تولید گاز و نفت خام می‌شود. به گفته فلاحتیان رشد تولید نفت به 3.6 میلیون بشکه و هدف‌گذاری برای 4میلیون تا پایان سال ازجمله نتایج این برنامه بوده است.
«برای صنعت پالایشگاه هم رفع ناترازی در حوزه فرآورده‌های نفتی مخصوصا بنزین هدف‌گذاری شده است، اگرچه با توجه به روند افزایش مصرف حاملهای انرژی در کشور، اگر برنامهای در حوزه مدیریت مصرف انرژی اتخاذ نکنیم، طبیعتا ایجاد موازنه بین تولید و مصرف حاملهای انرژی بسیار دشوار خواهد بود. یعنی ما در حال حاضر در شرایطی هستیم که همه ساله بدون اینکه اسقاط خودرویی صورت گیرد، بیش از یک میلیون خودروی جدید به ناوگان خودروهای موجود اضافه می‌شود.» خودروهایی که به بیان او نیاز به بازنگری در استانداردهای تولید آنها وجود دارد و لازم است که تدابیر لازم برای ارتقای تکنولوژی آنها و همین‌طور لوازم انرژیبر خانگی اندیشیده شود.
فرصت‌های قانونی
معاون برنامهریزی وزارت نفت در ادامه با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی یک صنعت زیربنایی و ارزآور است و بخش قابل‌توجهی از ارز مورد نیاز کشور از مسیر در واقع صنعت پتروشیمی حاصل می‌شود، افزود: ما اگر به دنبال تکمیل زنجیره ارزش این صنعت نرویم بدون شک متضرر خواهیم شد، یعنی اگر متانولی که الان ما بیش از دو برابر کشور عربستان تولید می‌کنیم، تبدیل به محصولات با ارزش بالاتری مانند پروپیلن که الان پاشنه آشیل صنعت شده است، نکنیم، به این معنی است که منابع خود را به نحوی ضایع کردیم.
وی اضافه کرد: ما بعضا مشاهده می‌کنیم وقتی که بازار متانول مشکل پیدا می‌کند صدای دوستان تولیدکننده متانول بلند می‌شود، ولی وقتی بازار خوب است سکوت کامل برقرار می‌شود، بدون اینکه همت به خرج بدهند و به دنبال تکمیل زنجیره ارزش بروند. با اینکه همان‌طور که اشاره شد قانون‌گذار فرصتی ایجاد کرده که بتوان خوراکهایی که در مجتمعهای پتروشیمی تولید می‌شود به سرمایه‌‌‌گذاران در بخش صنایع تکمیلی تخصیص یابد.
فلاحتیان با اشاره به اینکه متوسط قیمت هر تن محصولات پتروشیمی ما قابلیت سه برابر شدن دارد، گفت: ممکن است در بعضی از موارد ما مشکل لایسنس و دانش داشته باشیم که این هم غیر قابل حل نیست و اگر بخش خصوصی عزم داشته باشد که به دانش فنی دست پیدا کند به هر صورتی در این گیتی به این دانش فنی دست پیدا خواهد کرد، بنابراین توجه همه عزیزان صنعت را به این قضیه جلب می‌کنم که تیم‌های مدیریتی شاغل در این صنعت باید بیش از پیش به بحث مساله تکمیل زنجیره ارزش اهتمام داشته باشد. وی افزود: در صنعتی پالایشگاهی قانون‌گذار در حال حاضر تخصیص 5درصد خوراک را خیلی جدی گرفته و در صورتی این تخصیص پیدا می‌کند که ۴۰درصد سود سالانه خود را به تحقق ارتقای کمی و کیفی پالایشگاه‌ها اختصاص دهند و این موضوع دور از انتظار نیست که در صنعت پتروشیمی مخصوصا آنهایی که خوراک مایع دارند این امر صورت گیرد.
دعوت از متخصصان
فلاحتیان به برنامه هفتم توسعه اشاره و از مدیران و متخصصان صنعت پتروشیمی درخواست کرد که برای تدوین آیین‌نامه‌های این برنامه پیشنهادهای خود را ارسال کنند تا در هیات وزیران به بحث بگذارند. «اگر دوستان پیشنهادی در حوزه تدوین آیین‌نامه‌های اجرایی قانون برنامه دارند، ارائه کنند، چون روح هر قانون در آیین نامه اجرایی و دستورالعمل‌‌‌های آن متبلور می‌شود و هر چقدر آیین‌نامه کیفی‌‌‌تر تنظیم شوند، در اجرا موفق‌تر خواهد بود.» معاون برنامهریزی وزارت نفت در ادامه اظهار کرد: یکی از موارد با اهمیتی که در طول سال‌های اخیر اتفاق افتاده درجه خودکفایی در ساخت داخل تجهیزات مورد نیاز این صنعت شامل تجهیزات مکانیکی، کاتالیستها، سیستمهای ابزار دقیق و... بوده است. این امر زمینه صرفهجویی در میزان ارزبری مورد نیاز برای احداث و بهره‌‌‌برداری واحدهای پتروشیمی را فراهم کرد.
صنعت پتروشیمی در گذشته زندگی می‌کند
فلاحتیان با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی به دلیل نرخ بالای بازدهی آن معمولا راحت‌‌‌تر تامین مالی می‌شود گفت: با این حال آنچه که در چند سال مسوولیت خود به آن رسیدم این است که صنعت پتروشیمی ما خیلی در گذشته زندگی می‌کند و به یک تکرار دائم افتاد است. در صورتی که اگر کسی بخواهد در صنعت پتروشیمی موفق عمل کند باید در زنجیره‌های پایین‌دست فعالیت کند. وی گفت: خیلی صادقانه و صریح به شما بگویم ما گاز جدیدی نداریم که بخواهیم به صنایع پتروشیمی بدهیم یعنی خوراکهایی که به صورت سنتی در اختیار صنایع پتروشیمی قرار می‌‌‌دادیم تقریبا به کمال مورد استفاده قرار گرفته و حتی 20 تا 30درصد هم بیشتر از موجودی ارائه کرده‌ایم.
بنابراین انتظار می‌رود که دوستان به جای اینکه به خوراک‌های نفت خام و گاز تکیه داشته باشند به سمت تکمیل زنجیره بروند. وی گفت: ما فقط نگاه می‌کنیم ببینیم بازار داخلی ما به چه چیزی احتیاج دارد بعد متناسب با نیاز بازارهای داخلی پیش می‌رویم، در حالی که در دنیا چنین نیست و باید به جای نگاه به داخل، ببینیم دنیا چه نیاز دارد و چه چیزی را با قیمت بالاتری می‌شود فروخت. وی از شرکت‌ها درخواست «مصرانه» کرد که از واحدهای دانش‌بنیانی و تحقیق و توسعه استفاده کنند و افزود: من کمتر شرکت‌هایی را سراغ دارم که واحد تحقیق و توسعه قوی داشته باشند.
