جواد حاتمی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»:
با تهاتر بدهی خوراک بوشهر موافقت شد
طرح افزایش تولید فاز ۱ پتروشیمی بوشهر چگونه پیش رفته است؟
هدف‌گذاری ما در فاز ۱ این بوده که تولید آن را به شکل پایداری به ظرفیت کامل برسانیم. به این ترتیب هم طبق برنامهریزی تولید این فاز را از ۸۳ به ۹۳ و ۹۵درصد رساندیم. اصلاحاتی را باید در این فاز صورت دهیم که در حال انجام است و با توجه به اینکه سفارش‌گذاری‌ها را برنامهریزی میکنیم نگاه این است که فاز ۱ بوشهر در آینده با ظرفیت ۱۰۰درصد تولید کند و این تولید به صورت مستمر و پایدار ادامه‌دار باشد. قطعات و تجهیزات و اقلام موردنیاز این فاز مورد بررسی قرار گرفته و برای سفارش‌‌‌های اقتصادی برنامهریزی انجام دادیم که بتوانیم به تدریج با تامین منابع خریدها را انجام و در مسیری پیش برویم که ریسک مجموعه را برای تولید پایدار و مستمر کاهش دهیم.
فاز دوم در چه شرایطی قرار دارد؟
در فاز دوم و پروژههای الفین، ام‌ای‌جی و HDPE پتروشیمی بوشهر به دلیل ابتلا به برخی مسائل و توقف نسبی طرح، متاسفانه صرفا دیون ممتازه پرداخت می‌‌‌شد و پروژه با پیشرفت خاصی در ماه‌های گذشته مواجه نبوده است. بررسی‌هایی انجام دادیم با این هدف که طرح را زودتر از موعدی که طبق برنامه لحاظ شده به بهرهبرداری برسانیم. ایجاب میکرد که چند اقدام اصلاحی و اساسی انجام بدهیم، ابتدا جریان‌های نقد پروژه را بهروزرسانی و نحوه تخصیص منابع به آن را با توجه به محدودیتی که داشتیم بازنگری کردیم. تامین منابع پایدار پروژه و موضوعاتی که اثرگذار بود را بررسی کردیم و با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که انجام دادیم درصدد مرتفع کردن این موضوعات و مسائل برآمدیم. در حال حاضر جلسات کنترل پروژه و سایت ویزیت را به طور مرتب انجام می‌دهیم، همچنین نحوه تخصیص و پرداخت به پیمانکاران را تغییر دادیم و این موضوع باعث شد که پرسنل شاغل در پروژه قبل از حضور بنده از حدود ۱۹۰۰ نفر به حدود ۳۳۰۰ نفر در هفته جاری برسد. با توجه به برنامهریزی راهاندازی شیفت شب ان‌شاءالله این رقم به ۵۰۰۰ نفر می‌رسد. کلیه بسته‌‌‌ها و اقلام موردنیاز پروژه‌ها را هم سفارش‌گذاری کردیم تا طبق برنامه آتی به صورت مستمر وارد سایت شود و با توجه به تغییراتی که در تخصیص منابع و تجهیزات و توان اجرایی پیمانکار داشتیم، می‌توانیم یوتیلیتی موردنیاز پروژه را تا دی ماه به سرانجام برسانیم. همچنین کولینگ ام‌ای‌جی را تمام و کولینگ الفین در دو هفته جاری نهایی می‌شود. بحث جی‌ای‌اس و بردار کردن پروژه را هم در دستور کار گذاشتیم که تا پایان دی ماه انجام شود، کلیه خطوط اجرا شده، کابل‌‌‌گذاری‌‌‌ها در حال تکمیل است و به لحاظ یوتیلیتی در پایان دی ماه با مشکل خاصی مواجه نیستیم.
پروژه الفین و ام‌ای‌جی را هم با توجه به خریدها و سفارش‌گذاری‌های انجام‌شده، می‌توانیم با افزایش تعداد نیروی پیمانکار در پروژه و فعال کردن همه جبهه‌‌‌های کاری، در آینده نزدیک و زودتر از موعد به بهرهبرداری برسانیم.
یکی از موضوعات دیگری که به این بحث کمک میکرد پیشراهاندازی بخش‌‌‌هایی بود که تقریبا در حال تکمیل است. ما به موازات ساخت، موضوع پیشراهاندازی را هم در پروژه الفین آغاز کردیم که می‌تواند در نهایت به بهرهبرداری پیش از موعد کمک شایانی کند.
درابطه با دیونی که مجموعه پتروشیمی بوشهر داشت چه اقداماتی انجام گرفته است؟
قاعدتا تعیین‌تکلیف این دیون کمک شایانی به تامین منابع پایدار میکرد. در موضوع بدهی خوراک که عدد بالایی را هم به خودش اختصاص داده بود نشست‌‌‌هایی را با مجموعه وزارت نفت داشتیم، با موافقت مقام عالی وزارت نفت به نوعی بحث تهاتر بدهی خوراک پتروشیمی بوشهر با مطالبات دولتی ساتا مطرح و با آن موافقت شد. ما تقریبا ۱۶ همت درخواست تهاتر دادیم چراکه مطالبات دولتی مجموعه ساتا هم بیشتر از این مبلغ است و از سوی دیگر این ۱۶ همت می‌تواند کمک زیادی به مجموعه پتروشیمی بوشهر کند. در ادامه و برای اینکه مسائل و مشکلات حل و فصل شود مقام عالی وزارت دفاع هم با این موضوع موافقت کرد و در این راستا مذاکرات درون‌گروهی انجام و موافقت‌‌‌های لازم اخذ شده و در حال انجام تشریفات قانونی در سازمان برنامه و بودجه هستیم که بتوانیم نهایتا این مهم را عملیاتی کنیم.
بخشی که به نوعی می‌تواند یک نقطه بازدارنده باشد، بحث فاینانس و انتقال منابع فاینانس است، مشکلاتی را در پروژه داریم و به همین لحاظ مذاکراتی را با معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه انجام دادیم، تاکنون دو جلسه برگزار شده است و با توجه به روشی که پیشنهاد دادند و مذاکراتی که با سفارت جمهوری اسلامی ایران در کشور چین شد برنامهریزی یک نشست را ارائه کردیم که از این طریق بتوانیم مشکلات مرتبط با فاینانس و انتقال را هم حل و به پروژه تزریق کنیم. از سویی مذاکراتی هم با سهامداران محترم برای افزایش سرمایه داشتیم تا از این محل بخشی از منابع موردنیاز فاز 2 را تامین کنیم. طرحی را قرار است به سهامداران برای برون‌رفت از وضع موجود و بهرهبرداری پیش از موعد و رفع مشکلات پتروشیمی ارائه کنیم که امیدواریم در نشست مجمع بتوانیم این موضوع را نهایی کنیم.
یکی از موضوعات اساسی مجموعه بوشهر بحث فاز ۳ و به نوعی تکمیل زنجیره ارزش پتروشیمی بوشهر بوده است. در این خصوص چه اقداماتی صورت گرفته است؟
مذاکرات و تعاملات خوبی با مجموعه دولت داشتیم تا فاز 3 پتروشیمی بوشهر را به عنوان پروژههای اولویت‌‌‌دار دولت اضافه کنند. جلساتی پیرامون این موضوع برای تامین مالی فاز 3 شکل گرفته است. مطالعات امکان‌‌‌سنجی این فاز بهروزرسانی شده و در آینده نزدیک می‌توانیم کلنگ‌زنی فاز سوم پتروشیمی بوشهر را هم در دستور کار قرار دهیم. این بخش به دلیل ارزش بالای آن می‌تواند خیلی از مسائل و مشکلات آتی پتروشیمی بوشهر را مرتفع کند و در راستای تکمیل زنجیره ارزش و خلق ثروت در کشور هم سهم بسزا و قابل‌توجهی داشته باشد. موضوعی که به نوعی شاید نیاز بود به آن رسیدگی شود و مقداری مغفول واقع شده، بحث بالانس کردن منابع و مصارف در یوتیلیتی و ایجاد کانکشن‌ها در بحث خوراک کل مجتمع بود. این مسائل به دلیل تعدد و عظمت پتروشیمی بوشهر به نوعی مستلزم تعریف پروژههای متعدد بود. نشستی با مهندس شاه‌میرزایی، معاون وزیر و مدیران مجموعه صنایع ملی پتروشیمی برای بررسی بالانس منابع و مصارف برگزار شد و به توافقاتی رسیدیم. موافقت‌‌‌های اولیه بحث خط اتیلن گازی رفت و برگشت به اسکله شماره 1 خط سی‌تری پلاس به اسکله شماره ۱ و پتروشیمی آریاساسول، جانمایی خط ام‌ای‌جی به اسکله شماره ۱ و جانمایی خط بوتن از پتروشیمی بوشهر به پتروشیمی جم را هم به نوعی اخذ کردیم. یکی دیگر از موضوعات اتصال به رینگ اتان بود که با آن موافقت ضمنی و مقرر شد که بررسی نهایی انجام گیرد.
گفته می‌شود در فاز ۲ ظرفیت مضاعفی برای راهاندازی خط HDPE وجود دارد. آیا راهاندازی این واحد در دستور کار قرار دارد؟
در این خصوص مذاکراتی با پتروشیمی مارون داشتیم و با مساعدت دکتر امرائی مدیرعامل محترم پتروشیمی مارون توافقات اولیه برای انتقال این طرح به مجموعه پتروشیمی بوشهر صورت گرفته است. لازم است متذکر شوم ما موافقت این پروژه را از شرکت صنایع ملی پتروشیمی اخذ کرده‌ایم که در بحث انتقال و صدور مجوز مشکل خاصی به وجود نیاید.
زمان‌بندی‌های بهرهبرداری از فازها به چه صورت است؟
فاز 1 ما که به بهرهبرداری رسیده است و فقط باید مشکلات ساختاری آن را رفع و رجوع کنیم که در حال انجام است. فاز 2 که برای ام‌ای‌جی و الفین برنامهریزی شده، قرار است در آبان ماه سال ۱۴۰۳ بهرهبرداری شود، منتها با پیشراهاندازی که در حال انجام است و افزایش شیفتی که شکل گرفته و حضور ۳۳۰۰ نفری که به نوعی الان در مجموعه مشغول به کار هستند (یک‌سوم این پرسنل هم رست هستند و با این احتساب ما حدود ۴۵۰۰ نفر پرسنل شاغل در فاز 2 پتروشیمی داریم) می‌توانیم پیشراهاندازی این فاز را انتهای امسال یا ابتدای سال 1403 به بهرهبرداری برسانیم.
ما به صورت موازی پیشراهاندازی بخش‌های تکمیل شده را انجام می‌دهیم. به لحاظ اینکه طرح نیاز به خطوط بخار و هوا داشت ما این خط را به صورت موقت در فاز 1 اجرا کردیم، یعنی طبق برنامه زمان‌بندی قرار بود این طرح در سال آینده و در زمان پیشراهاندازی انجام گیرد، اما واحد را به فاز 1 آوردیم که به موازات اجرا، این بخش هم به صورت موقت راهاندازی شود.
پتروشیمی بوشهر چگونه از نرخ خوراک متاثر می‌شود؟
در خصوص نرخ خوراک ما متاثر از دو موضوع هستیم؛ یکی نرخ خوراک کلی که مصوب می‌شود و یکی اینکه ما چون گاز ترش دریافت میکنیم، هزینه‌ای که وزارت نفت برای شیرینسازی منظور می‌کند هم حائز اهمیت است. به واسطه همین نشستی با واحد مدیریت بودجه وزارت نفت برگزار شد و نظر مساعد آنها را برای بهروزرسانی و همین‌طور حتی‌الامکان تجدید نظر در نرخ شیرینسازی اخذ کردیم. واحد شیرینسازی ما الان به صورت یک واحد زیان‌ده و بعضا سر به سر است، بنابراین در صورت این همکاری می‌توانیم هزینه‌های این بخش را به شکلی منصفانه پایدار کنیم که نهایتا این بخش با این سرمایه‌گذاری عظیمی که انجام شده از زیان‌دهی خارج شود. موضوع دیگر به اطاله برگشتی ما مرتبط می‌شود که تا شهریور ماه به نرخ خوراک و از شهریور ماه مقرر شد که به نرخ سوخت محاسبه شود. با جلساتی که با همکاران مجموعه وزارت نفت و مدیریت بودجه داشتیم، موافقت شد که بتوانیم برای یک سال آینده شرایط فعلی را تمدید کنیم و همین‌طور بر اساس آن نرخ بازگشت هم توافقی برای حذف هزینه‌ای که به مجموعه تحمیل می‌شود تنظیم کردیم. البته با بهرهبرداری فاز ۲ مشکل برگشت اتان به خط ما تقریبا حل و فصل می‌شود و ما آن را در مجموعه استفاده میکنیم، حالا در مجموعه فاز 2 هم ما برای اتیلن مازاد تولیدی خود سناریوهای مختلفی درنظر گرفته‌ایم که بتوانیم به طور موازی چهار تا پنج اقدام را در دستور کار قرار دهیم.
کلیه اقداماتی که در مجموعه انجام شده اعم از محاسبات نرخ خوراک، اقداماتی که برای بحث دیون داشتیم و همین‌طور موضوعاتی که در بحث پروژه و طرح پیگیری میکنیم همه را به نحوی دیدیم که ریسک مجتمع را برای بهره‌‌‌برداری‌‌‌های آتی به حداقل برساند.
