کمرنگ شدن تحریمها علیه نفت روسیه
اگر از یک مقام اتحادیه اروپا بپرسید آیا این بلوک باید به تلاش برای مجازات روسیه بر سر حمله به اوکراین ادامه دهد، پاسخ مثبتی خواهد داد. این مقام اروپایی همانطور که در مصاحبههای متعدد با رسانهها مطرح شده است، خواهد گفت که پتانسیل تحریم به حد نهایی خود رسیده است اما دلیل نمیشود که اتحادیه اروپا بخواهد فشارهای خود را کاهش دهد. بااینحال، اروپا بیسروصدا در حال تسهیل تحریمها علیه مسکو است. نشریه اکسپرس انگلیس، این حرکت را موافقت با درخواستهای پوتین خوانده و بلومبرگ از آن به عنوان اصلاح تحریمهای پیشین نام برده است. اما آن را هر چه بنامیم، به این واقعیت میرسیم که اتحادیه اروپا شرایط را برای خود دشوار کرده است و این وضعیت تنها شامل اتحادیه اروپا نیست.
برای شروع، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت به معافیتها برای تحریمهای روسی اضافه کند که به کشورهای خارج از این بلوک اجازه میدهد با نهادهای روسیه تحت تحریم از جمله بانکها و شرکتهای دولتی مانند روسنفت همکاری کنند. آنطور که بلومبرگ گزارش کرده است، این معافیتها برای نهادهایی هستند که به نظر میرسد برای صادرات کالاهای کشاورزی، مواد غذایی و نفت به کشورهای خارج از اتحادیه اروپا ضروری به شمار میروند. به نظر میرسد اتحادیه اروپا تلاش زیادی میکند دیگران را متقاعد کند تحریمها علیه روسیه بههیچوجه ارتباطی با اختلالات تجارت مواد غذایی یا انرژی نداشته است یا حداقل آنها قصد نداشتند اتفاق بیفتد.
بهعلاوه درحالیکه اتحادیه اروپا در تحریمهای خود تغییراتی داده است تا اجازه دهد نفت روسی بیشتری تجارت شود تا از یک موج دیگر افزایش قیمتهای نفت جلوگیری کند، انگلیس برای پیوستن به ممنوعیت بیمه نفت این بلوک علیه کشتیهای روسی تردید دارد. مشارکت انگلیس در ممنوعیت بیمه محمولههای نفتی به دلیل سهم بازاری که بیمهگران انگلیسی در بیمه کشتیرانی دارند، ضروری است. گزارش اخیر روزنامه فایننشیال تایمز درباره این موضوع نشان میدهد این مساله ممکن است با متحد ژئوپلیتیکی بزرگ انگلیس و نگرانیاش درباره قیمتهای نفت مرتبط باشد. آمریکا برخلاف اتحادیه اروپا و تحریمهایش، به دنبال راه دیگری برای کاهش درآمدهای نفتی روسیه است و ایده اعمال سقف قیمت برای نفت روسیه را مطرح کرده است. تاکنون انگلیس، کانادا، آلمان، ژاپن، فرانسه و ایتالیا با این پیشنهاد موافقت کردهاند. بر اساس جدیدترین اخباری که از کمپ گروه هفت به گوش میرسد، این ایده آنطور که برنامهریزی شده بود، پیش نمیرود. بسیاری شامل تحلیلگران و فعالان صنعت کشتیرانی و رئیس بانک مرکزی روسیه اعلام کردهاند اعمال سقف قیمت روی نفت روسیه، عملی نخواهد شد و به نظر میرسد گروه هفت به این گفتهها توجهی نکرده است.
رویترز در گزارشی خبر داده است گروه هفت به دنبال ممنوعیت کامل تمامی خدماتی است که حمل دریابرد نفت و فرآوردههای نفتی روسیه در سراسر جهان را امکانپذیر میکنند، مگر اینکه نفت روسیه در قیمت مشخصی که با شرکای بینالمللی این گروه روی آن توافق شده است، خریداری شود. بااینحال حرف زدن از عمل کردن راحتتر است. هرچند وقتی همه جهان به شما نگاه میکنند، حرف زدن هم مهم است. بنابراین، برنامهریزان گروه هفت اظهار کردهاند که با در نظر گرفتن این موضوع و گزینههای دیگر، ما مکانیزمهای خنثیسازی را در کنار تدابیر محدودکننده در نظر میگیریم تا اطمینان حاصل کنیم کشورهای آسیبپذیرتر به بازارهای انرژی از جمله بازار روسیه دسترسی خواهند داشت.
به عبارت دیگر، درست مانند اتحادیه اروپا، گروه هفت مراقب این است که باعث آسیب ناخواسته به کشورهایی که در مناقشه اوکراین حضور ندارند، نشود و اطمینان حاصل کند نفت روسیه آزادانه به دست آنها میرسد و سپس فرآوردههای تهیهشده از نفت روسیه به اتحادیه اروپا میروند. هند نفت روسیه را خریداری کرده و فرآوردههای پالایششده هندی را به اتحادیه اروپا میفروشد. در اطلاعات محموله این کشتیها که مقصد آنها اتحادیه اروپاست، از روسیه نامی برده نمیشود.
سیاستگذاران اتحادیه اروپا، انگلیس و آمریکا باید درک کنند که تحریم روسیه بهراحتی تحریم یک صادرکننده نفت دیگر نیست. بهخصوص که این صادرکننده نفت کالاهای حیاتی بسیار دیگری مانند مواد غذایی و کود و فلزات اساسی را هم صادر میکند. حتی آمریکا روشن کرده تحریمهایش صادرات کود روسیه یا درواقع صادرات محصولات کشاورزی این کشور را هدف نمیگیرد. بر اساس گزارش اویل پرایس، به نظر میرسد دشمن آنها کود و محصولات کشاورزی زیادی تولید میکند که برای تغذیه مردم خارج از روسیه استفاده میشود. این موضوع برای نفت هم صدق میکند، بهطوریکه اتحادیه اروپا، انگلیس و آمریکا را وادار کرده است از شدت تحریمهایشان بکاهند.