دولت چین قصد دارد با وضع مالیات سنگین بر مصرف چند فرآورده نفتی که در حال حاضر توسط برخی پالایشگاه‌ها جهت تولید سوخت‌های باکیفیت پایین استفاده می‌شود، گامی اساسی در راستای کاهش آلودگی و همچنین مبارزه با قاچاق داخلی سوخت بردارد. از این رو مقامات دولت چین خواستار اطلاعات شرکت‌های بزرگ نفتی درخصوص چگونگی استفاده از نفت وارداتی به این کشور هستند. یکی از سوالات اصلی این است که آیا آنها این نفت را مجددا به سایر شرکت‌ها در داخل کشور فروخته‌اند یا خیر. طبق اظهارات وزیر بازرگانی چین، این کشور با مازاد ظرفیت و مازاد عرضه سوخت‌های فسیلی روبه‌روست؛ در حالی که ترکیب (blending) و فروش سوخت‌هایی که استانداردهای زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند نیز به عرضه سوخت‌های فسیلی افزوده است.

 ممنوعیت قیر رقیق‌شده و اثر بر ایران و ونزوئلا

تقاضا برای نفت خام سنگین ایران و ونزوئلا به دلیل افزایش مالیات بر قیر رقیق‌شده (bitumen diluted) کاهش خواهد یافت. این نوع گریدهای نفتی معمولا توسط پالایشگاه‌های خصوصی در استان‌های شاندونگ و لیائونینگ به چین وارد شده و به‌عنوان قیر رقیق‌شده به گمرک اعلام می‌شوند.

انتظار می‌رود پالایشگران خصوصی چینی به دنبال نفت خام‌های سنگین برای جایگزینی نفت ونزوئلا باشند که به‌عنوان قیر رقیق‌شده برای تولید آسفالت وارد می‌شود. با توجه به اینکه تقاضای آسفالت به دلیل پیش رو بودن فصل ساخت‌وساز در حال افزایش است، پالایشگران تشویق می‌شوند که به دنبال خوراک رقابتی باشند.

نفت Merey ونزوئلا به بخش‌های مستقل در محموله‌های مخلوط همچون Nemina و ترکیب مالزی سرازیر خواهد شد اما بعید است که حجم آن به سطح قیر رقیق‌شده قبل از اعمال قانون جدید مالیاتی چین برسد.

فعالان بازار گفته‌اند که مشاهده اثر کامل مالیات چین بر بازار نفت خام خاورمیانه مدتی طول می‌کشد. از طرف دیگر با توجه به افزایش شیوع کرونا در کشورهای جنوب شرق آسیا، تمرکز بر چین جهت حفظ تقاضا برای نفت خام خاورمیانه ادامه دارد. به دلیل درصد بالای گازوئیل استحصالی خاورمیانه، روسیه و برزیل، دولت چین تمایل دارد که عرضه نفت خام‌های خاورمیانه، ESPO روسیه و Tupi برزیل را کاهش دهد. با توجه به سیل جریان LCO به بازار چین، گازوئیل استحصالی چین از ۲۴ درصد در فصل اول سال۲۰۲۰ به ۷/ ۲۱ درصد در فصل اول سال ۲۰۲۱ کاهش پیدا کرده است.

این مالیات پالایشگران خصوصی را مجبور خواهد کرد که از سهمیه واردات نفت خام خود برای خرید خوراک برای تولید آسفالت استفاده کنند تا زمانی که راه جایگزینی پیدا کنند. دولت چین ۵۲/ ۱۱۸ میلیون متریک تن سهمیه واردات به ۴۳ پالایشگاه برای سال ۲۰۲۱ اختصاص داده که حدود ۵۰ درصد این سهمیه برای واردات نفت خام ماه‌های ژانویه تا آوریل استفاده شده است و انتظار می‌رود که دولت سهمیه دیگری در حدود ۷۱ میلیون متریک تن برای ژوئن و جولای در نظر بگیرد.

 آروماتیک‌های مخلوط

سه محصول بنزن، تولوئن و زایلن که به‌اختصار به BTX نیز معروف هستند آروماتیک‌ها را تشکیل می‌دهند. منابع اولیه جهت تولید آروماتیک‌ها عبارتند از: فرآیندهای تبدیل کاتالیستی (Reforming Catalytic) و همچنین بنزین پیرولیز تولیدی در واحدهای کراکینگ با بخار. از فرآیندهای تبدیل کاتالیستی به‌طور معمول در پالایشگاه‌های نفت خام جهت تولید بنزین با عدد اکتان بالا استفاده می‌شود.

واردات آروماتیک‌های مخلوط به چین در ماه‌های گذشته حدود ۱۸۰-۱۵۰ هزار بشکه در روز بوده است که نشان می‌دهد تقریبا ۸۰ درصد حجم عرضه‌شده به بازار جنوب شرق آسیا توسط این کشور انجام شده است. اعمال مالیات ۵/ ۳۷ دلاری بر هر بشکه جهت واردات آروماتیک‌های مخلوط، واردات این محصول را غیراقتصادی می‌کند. از آنجا که واردات برای تولید محصولات پتروشیمی از تخفیف مالیاتی برخوردار خواهد بود، انتظار می‌رود که حدود ۴۰ هزار بشکه در روز آروماتیک‌های مخلوط در ماه‌های پیش رو به چین وارد شود.

در آینده نزدیک به سبب کاهش ناگهانی خوراک ترکیب بنزین، قیمت بنزین در بازارهای داخلی چین افزایش پیدا خواهد کرد. براساس داده‌های موسسه پلتس، با افت۱۰۰ هزار بشکه‌ای، صادرات بنزین چین در ماه‌های آتی به حدود ۳۲۰ هزار بشکه در روز رسیده و بازار داخلی این کشور را مجددا متعادل خواهد کرد؛ اقدامی که سبب رشد کرک بنزین در سنگاپور خواهد شد.

با توجه به اینکه پالایشگران داخلی در طول فصل سوم سال عملیات خود را تعدیل می‌کنند انتظار می‌رود تولید بنزین و ترکیب خوراک و صادرات مجدد افزایش یابد. این امر با توجه به ظرفیت پالایشی و کراکینگ بستر سیال (FCC) عظیم چین، قابل دستیابی است. برخی پالایشگران ممکن است برای پر کردن شکاف موجود، بهره‌برداری خود را در واحدهای آلکیلاسیون/ متیل تترا بوتیل اتر (MTBE) افزایش دهند.

 LCO

پس از طی مراحل اولیه پالایش نفت خام، هیدروکربن‌های سنگینی باقی می‌مانند که با استفاده از شکست کاتالیستی این فرآورده‌ها را به محصولات باارزش‌تری تبدیل می‌کنند. ماده مایع باقی‌مانده در این مرحله از شکست LCO نام دارد. واردات LCO به چین از نیمه دوم ژوئن به دلیل اعمال نرخ مالیاتی ۵/ ۳۷ دلاری در هر بشکه کاهش خواهد یافت. چین در ماه‌های اخیر حدود ۳۷۰ هزار بشکه در روز LCO وارد کرده است که بخش اعظم آن جهت تولید سوخت دیزل یا به‌طور مستقیم در ماشین‌آلات سنگین استفاده شده است. انتظار می‌رود که در پی این اقدام، واردات LCO چین به کمتر از ۵۰ هزار بشکه در روز افت کند. تنها عامل حمایتی این واردات خرید توسط پتروشیمی‌ها است که مشمول تخفیفات مالیاتی هستند.

از آنجا که بیش از ۶۰ درصد از سهم واردات LCO چین متعلق به کره جنوبی است، پالایشگران این کشور بزرگ‌ترین بازنده قانون جدید مالیاتی چین خواهد بود. برخی از عرضه‌کنندگان اصلی LCO در کره‌جنوبی در حال حاضر نظاره‌گر لغو محموله‌هایشان توسط خریداران چینی هستند؛ موضوعی که ممکن است برای بیش از ۵۰ درصد از محموله‌های بارگیری ماه ژوئن اتفاق بیفتد.

طبق داده‌های پلتس، با اعمال سیاست مالیاتی جدید چین حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز از عرضه گازوئیل در ماه جولای از بازار حذف خواهد شد. پالایشگران چینی به‌طور آهسته صادرات خود را در کوتاه‌مدت کاهش می‌دهند که بخشی از آن به وسیله ذخایر فراوان داخلی جبران خواهد شد. انتظار می‌رود صادرات گازوئیل چین با افتی حدود ۲۷۰ هزار بشکه در روز در ماه‌های مارس و آوریل به کمتر از ۴۰۰ هزار بشکه در روز در ماه ژوئن برسد.