خیز بازار نفت با سیگنال جی20

قیمت هر دو نفت شاخص ماه گذشته حدود ۲۲ درصد کاهش یافت. برنت در معاملات پایانی این ماه که روز جمعه انجام شد، در کانال ۵۸ دلار معامله شد و نفت ‌خام آمریکا نیز کمتر از ۵۱ دلار بر بشکه به فروش رسید. نگرانی از ایجاد مازاد عرضه به دنبال افزایش تولید آمریکا، عربستان و روسیه و همچنین معاف شدن ۸کشور خریدار نفت ایران از تحریم‌ها در کنار کاهش رشد اقتصادی جهان بعد از تنش‌های تجاری چین و آمریکا مهم‌ترین عامل کاهش بهای نفت محسوب می‌شد. اما تعطیلات پایانی هفته میلادی گذشته (شنبه و یکشنبه) با برگزاری اجلاس گروه ۲۰ مصادف شد که دو خبر خوب برای بازار نفت به همراه داشت و موجب دور‌برگردان قیمت‌ها در بازار جهانی شد. به گزارش «دنیای اقتصاد» به نقل از بلومبرگ، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۷ به وقت تهران) بهای هر بشکه نفت خام آمریکا ۲/ ۲ دلار معادل بیش از ۴ درصد رشد کرد و به بیش از ۵۳ دلار رسید. قیمت نفت برنت نیز با ثبت رشد قیمتی ۴/ ۲ دلاری(معادل ۴درصد) به حدود ۶۲ دلار بر بشکه رسید.

انتظار برای نشست اوپک

پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه و محمد بن‌سلمان، ولیعهد عربستان در حاشیه اجلاس گروه۲۰ ملاقات صمیمانه‌ای با هم داشتند، به‌طوری‌که خوش‌وبش آنها به سوژه خبری بسیاری از عکاسان و خبرگزاری‌های بین‌المللی تبدیل شد. این برخورد صمیمانه نشان می‌داد که روسیه احتمالا به همکاری با عربستان در بازار نفت ادامه خواهد داد و قصد دارد جایگاه خود در خاورمیانه را محکم کند. پوتین بعد از دیدار با بن‌سلمان اعلام کرد که دو کشور درباره تمدید معاهداتشان(درخصوص کاهش تولید) توافق دارند. او با تاکید بر اینکه «هنوز هیچ توافق نهایی درباره حجم کاهش تولید اتخاذ نشده»، گفت: اما به همراه عربستان این کار (کاهش تولید) را انجام خواهیم داد. قبل از این اجلاس اظهارات ضد و نقیضی از سوی مقامات روس اعلام می‌شد، آنها ضمن تایید لزوم همکاری با اوپک در بازار نفت، قیمت‌های کنونی را مناسب و بسیار بیشتر از سطح مورد نیاز بودجه این کشور (۴۰ دلار بر بشکه) می‌دانستند، این موضوع نگرانی از همراهی روسیه با عربستان در کاهش تولید نفت را به دنبال داشت.  علاوه بر این، وزیر نفت عمان روز گذشته از اتفاق نظر اعضای اوپک و غیراوپک درخصوص کاهش تولید نفت خبر داد. به گفته محمد بن حمد الرمحی، برای کاهش تولید تفاهم‌نظر وجود دارد، چراکه کشورهای عضو و غیرعضو اوپک از مزایای کاهش تولید بهره‌مند شده‌اند. قیمت نفت از میانه‌های سال ۲۰۱۴ شروع به کاهش کرد و اوایل سال ۲۰۱۶ به کمتر از ۳۰ دلار رسید. اما توافق بین اوپک و غیراوپک در اواخر سال ۲۰۱۶ موجب رفع مازاد عرضه، کاهش موجودی انبارهای نفتی و افزایش تدریجی قیمت‌ها شد. با این حال بعد از خروج آمریکا از برجام، ترامپ از عربستان خواست که تولیدات خود را افزایش دهد و مانع از کمبود نفت در بازار شود، از این رو نشست قبلی اوپک محلی برای تعدیل توافق کاهش تولید شد. اما در دو ماه گذشته افت شدید قیمت‌ها و ظهور نشانه‌هایی مبنی بر بازگشت مازاد عرضه تولیدکنندگان نفت را نگران ادامه‌دار شدن روند کاهشی قیمت‌ها کرده و تلاش برای احیای توافق نفتی را به دنبال داشته است. با این حال هنوز تصمیمی درخصوص میزان کاهش تولید اتخاذ نشده است. اما در نشست کمیته ویژه نظارت بر اجرای توافق در ماه گذشته میلادی، کاهش یک میلیون بشکه‌ای عرضه مطرح و چندی بعد از آن نیز اخباری مبنی بر احتمال کاهش ۴/ ۱ میلیون بشکه‌ای تولید منتشر شد. بنابراین انتظار بازار در حال حاضر توافق برای کاهش حداقل یک میلیون بشکه‌ای عرضه است و درصورتی که توافقی معتدل‌تر از این میزان انجام شود احتمالا تاثیر چندانی بر قیمت‌ها نخواهد داشت. حتی کارشناسان بر این باورند این توافق می‌تواند قیمت نفت برنت را در کانال ۶۰ دلار تثبیت کند. نشست اوپک روز پنج‌شنبه و نشست مشترک اوپک و غیراوپک جمعه هفته جاری برگزار خواهد شد. بنابراین در روزهای آتی احتمالا هرگونه خبری درخصوص توافق نفتی مهم‌ترین‌ اهرم نوسان قیمت‌ها در بازار نفت خواهد بود.

پایان جنگ تجاری؟

جنگ تجاری بین آمریکا و چین از میانه‌های سال جاری میلادی با اعمال تعرفه بر واردات برخی کالاها از جمله فولاد از چین و دیگر کشورها به آمریکا آغاز شد. به دنبال این واقعه چین نیز بر واردات برخی کالاهای آمریکایی به این کشور تعرفه‌گذاری کرد و این آغازی برای اتخاذ سلسله تصمیمات تلافی‌جویانه و اعمال میلیاردها دلار تعرفه بر واردات کالا از سوی دو طرف شد. آمریکا از ماه جولای بر کالاهایی به ارزش ۲۵۰ میلیارد دلار از چین تعرفه بسته و چین هم در همین دوره بر ۱۱۰ میلیارد کالای آمریکایی مالیات اعمال کرده است.

 هرچند نفت در لیست کالاهایی که واردات آنها مشمول تعرفه می‌شود، قرار ندارد، اما جنگ تجاری بین دو کشور به تجارت جهانی ضربه زده و نگرانی از رشد اقتصاد جهانی را به دنبال داشت. کاهش برآوردها از رشد اقتصادی جهان به معنای کاهش تقاضا برای نفت بود و این موضوع یکی از عوامل فشار بر قیمت این کالا در ماه‌های اخیر محسوب می‌شود.حال شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین و دونالد ترامپ در حاشیه اجلاس جی‌۲۰ با یکدیگر دیدار کرده و توافق کرده‌اند که از ابتدای ژانویه، به مدت ۹۰ روز هیچ‌گونه تعرفه اضافی بر واردات کالاهای طرف مقابل اعمال نکنند. قرار است در این مدت مذاکراتی برای حل اختلافات انجام شود، اما به گفته تحلیلگران حصول توافق نهایی چندان ساده نخواهد بود. با این حال این توافق به اعلام «آتش بس» از سوی رسانه‌ها تعبیر شد و افزایش قیمت نفت و دیگر کالاهای اساسی را به دنبال داشت. آن‌طور که یکی از اقتصاددان ارشد جی‌پی‌ مورگان گفته است، «اجماع بازار جهانی از این توافق بهبود شدید روابط تجاری دو کشور نیست و یک آتش‌بس موقتی محسوب می‌شود. با این حال بسیاری انتظار داشتند نتیجه نشست گروه۲۰ فاجعه بارتر باشد و حال همه نفس راحتی کشیدند.»

کاهش تولید نفت در آلبرتا

علاوه بر اتفاقات حاشیه اجلاس جی‌۲۰، انتشار اطلاعیه‌ای در روز یکشنبه مبنی بر تصمیم بی‌سابقه دولت ایالت آلبرتای کانادا برای کاهش تولید نفت این ایالت از رشد بهای نفت حمایت کرد. به گزارش بلومبرگ، قرار است تولید نفت و قیرنفتی در ایالت آلبرتا ۳۲۵ هزار بشکه در روز یا معادل ۷/ ۸ درصد از ژانویه کاهش ‌یابد و تا زمانی که نفت ذخیره شده در انبارهای نفتی این ایالت کاهش یابد، این میزان کاهش ادامه خواهد داشت و سپس تا پایان سال ۲۰۱۹ این کاهش تولید به ۹۵ هزار بشکه در روز محدود خواهد شد.تولیدکنندگان نفت در آلبرتا از افت قیمت نفت در ماه‎های اخیر به شدت ضربه خورده‌اند، چراکه کاهش قیمت‌ها با افزایش تولید نفت‌ ماسه‌ای در این کشور همراه شد. این موضوع در کنار محدودیت‌های ظرفیت خطوط‌لوله انتقال نفت و ظرفیت پالایشی در این ایالت به کاهش قیمت نفت شاخص کانادا نسبت به نفت شاخص آمریکا منجر شد. آن‌طور که در این بیانیه آمده است، انتظار می‌رود کاهش تولید نفت به کاهش فاصله قیمتی نفت شاخص غرب کانادا و آمریکا به ۴ دلار منجر شود و افزایش ۱/ ۱ میلیارد دلاری(دلار کانادا) درآمد دولت این ایالت را به همراه داشته باشد.همچنین قرار است در این مدت برای افزایش ظرفیت انتقال نفت آلبرتا تلاش شود تا از تجمع نفت در این ایالت جلوگیری شود. کاهش ۳۲۵ هزار بشکه‌ای تولید نفت کانادا از تولید نفت سه عضو کوچک اوپک یعنی گینه، گابن و کنگو بیشتر و نگرانی معامله‌گران از ایجاد مازاد عرضه در بازار را کاهش داده است.