نماینده ایران در اوپک معرفی کرد
متهمان تصاحب سهم نفتی ایران
گمانه تشکیل «مثلث نفتی علیه ایران» در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری به واقعیت نزدیک شده است. به نظر می‌رسد آمریکا با روسیه و عربستان اتحادی را تشکیل داده که صادرات نفت ایران را با دردسر کمتری از بازار نفت حذف کند. این موضوع را هم در خلال گفت‌وگوی ریک‌‌پری، وزیر انرژی آمریکا با خبرگزاری رویترز می‌توان دید و هم حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک بر آن تاکید کرده است. ریک پری هفته گذشته دور دیگری از مذاکرات را با دو کشور عربستان و روسیه برای تحریم نفت ایران انجام داد. اولین دور دیدار و مذاکره این مقام دولت ترامپ با همتایان روس و عربستانی خود به پیش از نشست اوپک باز می‌گردد؛ مذاکراتی که به متقاعد کردن آنها برای تعدیل توافق نفتی منجر شد. هفته گذشته نیز پری ابتدا با خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان در واشنگتن مذاکره کرد، سپس با سفر به مسکو با الکساندر نواک، وزیر انرژی این کشور دیدار داشت. به نظر می‌رسد نتیجه این سفر مساعد بوده و آمریکا توانسته دو کشور بزرگ تولیدکننده نفت را برای افزایش عرضه جهانی نفت و جبران کمبود نفت ایران با خود همراه کند. وزیر انرژی آمریکا در جریان سفر خود به مسکو گفته است: سه کشور بزرگ تولیدکننده نفت در دنیا می‌توانند کاهش تولید نفت ایران را ظرف ۱۸ ماه آینده جبران کنند. آمریکا، روسیه و عربستان در حال حاضر به ترتیب سه تولیدکننده بزرگ نفت در جهان هستند، آنها در مجموع بیش از ۳۰ درصد نفت دنیا را تولید می‌کنند. نماینده ایران در اوپک نیز در گفت‌وگویی که با «شانا»، سایت رسمی وزارت نفت داشته است بر این موضوع تاکید می‌کند. او می‌گوید «تلاش ترامپ برای ممانعت از حضور ایران در بازارهای جهانی نفت خام سبب گروگان‌گیری بازار از سوی روسیه و عربستان که تمایل زیادی هم به قیمت‌های پایین نفت ندارند، شده است.» به گفته کاظم‌پور، عربستان و روسیه به استقبال تحریم نفت ایران رفته‌اند و هدف این کشورها، حداکثر‌سازی درآمد خود با افزایش تولید و صادرات نفت خام در محدوده قیمت ۷۵ تا ۸۰ دلار برای نفت خام برنت است. نماینده ایران در اوپک، علاوه بر انگیزه‌های اقتصادی، تلاش برای نزدیکی به آمریکا را یکی از اهداف عربستان و روسیه برای همراهی با ترامپ عنوان می‌کند. پیش از این «دنیای اقتصاد» در گزارشی تحت عنوان «مثلث نفتی علیه ایران» اتحاد سه کشور آمریکا، عربستان و روسیه را علیه ایران در بازار نفت پیش‌بینی و انگیزه‌های سیاسی و اقتصادی این سه را برای تحریم نفتی ایران بررسی کرده بود.
اتحاد سه کشور برای جبران نفت ایران
بر اساس گزارش ماهانه اوپک، تولید نفت ایران از بیش از ۸/ ۳ میلیون بشکه پیش از خروج ترامپ از برجام در ماه آگوست (ماه گذشته میلادی) به حدود ۵۸/ ۳ میلیون بشکه در روز کاهش یافته که این مقدار پایین‌ترین سطح ظرف دو سال اخیر محسوب می‌شود. اما کاهش تولید نفت ایران به دنبال تحریم‌های آمریکا در حالی آغاز شده که تولید نفت ونزوئلا نیز به دلیل مشکلات بسیار زیاد داخلی در حال کاهش است و در حال حاضر در کمترین سطح ظرف سه دهه اخیر قرار دارد. غیر از ونزوئلا، کاهش تولید برنامه‌ریزی نشده‌ای در برخی نقاط دنیا رخ می‌دهد، به‌طور مثال ریسک‌‌های سیاسی همچنان تولید نفت لیبی را تهدید می‌کند و هر آن ممکن است تولید نفت در این کشور مجددا در مسیر کاهشی قرار گیرد. از این رو بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که بازار نفت در ماه‌های آینده با کمبود عرضه مواجه خواهد شد و قیمت‌ها افزایش خواهد یافت. این موضوعی است که آژانس بین‌المللی انرژی نیز در آخرین گزارش خود بر آن تاکید کرده بود. این سازمان با اشاره به افزایش ابهامات پیش‌روی بازار چه از سمت عرضه و چه تقاضا، تاکید کرد که «چند ماه آینده آزمون بزرگی برای بازار نفت خواهد بود و مشخص می‌شود که بازار بازه قیمتی ۷۰ تا ۸۰ دلار را حفظ خواهد کرد، یا قیمت‌ها به سطوح بالاتری افزایش خواهند یافت.» بسیاری از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند با آغاز تحریم‌های ایران در نوامبر (میانه‌های آبان) قیمت نفت به بیش از ۱۰۰ دلار خواهد رسید.
با وجود این نگرانی‌ها و هشدارها، وزیر انرژی آمریکا در گفت‌وگو با رویترز در مسکو، گفته است نگرانی درخصوص کمبود عرضه و جهش قیمت نفت ندارد. پری اعلام کرده است که «وقوع هیچ شوکی را در بازار نفت پیش‌بینی نمی‌کند.» هرچند که او در ادامه افزوده همواره احتمال رخ دادن مسائل و اتفاقات غیرمنتظره در بازار نفت وجود دارد. این گفته پری به این معناست که او معتقد است در اثر تحریم نفت ایران اتفاق خاصی در بازار رخ نخواهد داد و نفت با شوک قیمتی مواجه نخواهد شد. او که این اظهارات را بعد از دیدار با همتای روس خود کرده، به نظر می‌رسد روی همکاری مسکو و ریاض برای افزایش تولید حساب ویژه‌ای باز کرده است.
با این حال برخی تحلیلگران درخصوص توانایی عربستان برای رشد تولید و جلوگیری از کمبود عرضه در بازار نفت تردید دارند،اما پری می‌گوید که دیدن چند موضوع و عامل در عربستان موجب شده که او دید بسیار مثبتی نسبت به توانایی عربستان درخصوص نگه داشتن سطح تولید و حتی افزایش آن داشته باشد. او با اشاره به نزدیک شدن عربستان و کویت به حل اختلافات مرزی، نسبت به افزایش تولید سعودی‌ها از یک میدان نفتی مشترک ابراز امیدواری کرد و درخصوص تولید نفت آمریکا که در ماه‌های اخیر رشد قابل توجهی را تجربه کرده گفت: «شما در ۱۸ ماه آینده تولید نفت آمریکا را بررسی کنید، من فکر می‌کنم که شما رشدی بیشتر از آنچه تا‌کنون در تولید نفت آمریکا رخ داده را مشاهده خواهید کرد، چراکه ظرفیت انتقال نفت توسط خطوط لوله در حال افزایش است.» پری همچنین درخصوص همکاری روسیه برای متعادل کردن بازار نفت گفته است: «این کشور به شدت تلاش کرد تا تولیدات خود را به بازار عرضه کند.»
اهداف مسکو و ریاض
نماینده ایران در اوپک درخصوص دیدار‌های وزیر انرژی آمریکا با همتایان عربستانی و روس خود می‌گوید: «باید منتظر نتایج این دیدارها ماند، اما در اینکه همه علیه ایران هستند تردیدی نیست.»
کاظم‌پور معتقد است، عربستان و روسیه برای همراهی با آمریکا برای افزایش تولید و حذف ایران از بازار نفت هم انگیزه‌های سیاسی و هم انگیزه‌های اقتصادی دارند. به گفته او، روسیه و عربستان به بهانه متوازن‌سازی بازار جهانی نفت به دنبال تصاحب بخشی از سهم ایران هستند و از سوی دیگر برخی اعضای اوپک، دست در دست آمریکا برای ضربه زدن به برخی بنیانگذاران این سازمان تلاش می‌کنند. نماینده ایران در اوپک افزوده است: «در واقع تلاش ترامپ برای ممانعت از حضور ایران در بازارهای جهانی نفت خام سبب گروگان‌گیری بازار از سوی روسیه و عربستان که تمایل زیادی هم به قیمت‌های پایین نفت ندارند، شده است.» به گفته کاظم‌پور، هدف این کشورها، حداکثر‌سازی تولید و صادرات نفت خام در محدوده قیمت ۷۵ تا ۸۰ دلار برای شاخص نفت خام برنت است؛ یعنی درآمد بیشتر با افزایش تولید کمتر.
او همچنین یکی از دلایل نزدیک شدن روسیه به عربستان را نزدیکی این کشور به آمریکا می‌داند و بر این باور است که «حمایت آمریکا از سعودی‌ها با پوشش و ابزار قیمت انجام می‌شود و روسیه هم با نزدیک شدن به این کشور تلاش دارد از شرایط موجود به بهترین نحو استفاده کند، یعنی هم نفت را با قیمت بالاتر می‌فروشد و هم گاز را. در این شرایط نه تنها سبب تضعیف اقتصاد رقبای اصلی‌اش می‌شود، بلکه با تولید کمتر، درآمد بیشتر به دست می‌آورد.»
رشد تولید عربستان و روسیه تا کجا؟
بر اساس آمار منابع ثانویه در گزارش اوپک، تولید نفت عربستان در ماه گذشته میلادی از ۴/ ۱۰ میلیون بشکه در روز عبور کرده است. این مقدار حدود ۳۵۰ هزار بشکه بیشتر از میزان تولیدی است که بر اساس توافق نفتی این کشور می‌تواند تولید کند. رشد تولید نفت عربستان از ماه ژوئن یعنی درست یک ماه بعد از خروج ترامپ از برجام رخ داد و کاظم‌پور بر این باور است که عربستان در حال حاضر بیش از آماری که توسط منابع ثانویه اعلام می‌شود در حال تولید نفت است. به گفته او، آمارهای تولید نفت خام ماه‌های گذشته به‌ویژه ماه جولای، نبود اطمینان درباره آمارهای منابع ثانویه را به‌شدت افزایش می‌دهد. چراکه موسسه‌های پلاتس و پترولیوم اینتلیجنس دو منبع از منابع ثانویه، تولید نفت عربستان را در ماه جولای به ترتیب روزانه ۶۳/ ۱۰ و ۸۶/ ۱۰ میلیون بشکه اعلام کردند. اما به نظر می‌رسد این ارقام، با درخواست عربستان و دستکاری این دو منبع، به روزانه ۳۲/ ۱۰ و ۲۹/ ۱۰ میلیون بشکه تغییر کرد.
به اعتقاد کاظم‌پور عربستان نمی‌خواهد متهم به برهم ریختن تراز بازار، کاهش قیمت نفت و افزایش دوباره ذخیره‌سازی نفت کشورهای سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی (OECD) شود و از آنجایی که چشم‌اندازهای کوتاه‌مدت بازار نفت برای سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد که بازار دوباره به دلیل افزایش تولید آمریکا در وضعیت مازاد قرار می‌گیرد، عربستان میزان تولید نفت خود را کمتر از آنچه در واقعیت است، اعلام می‌کند.
با این حال نماینده ایران در اوپک درخصوص توان عربستان برای رسیدن به سطح تولید ۱۲ میلیون بشکه در روز تردید دارد. آن‌طور که خبرها نشان می‌دهد سعودی‌ها به ترامپ وعده داده‌اند که در صورت تحریم نفت ایران می‌توانند تولید خود را تا ۱۲ میلیون بشکه در روز افزایش داده و مانع از کمبود نفت در بازار شوند. به گفته کاظم‌پور، «در سوابق تولید نفت خام عربستان هیچ‌گاه رقم ۱۱ میلیون بشکه در روز ثبت نشده است. عربستان برای اینکه نشان دهد مقدار تولید نفت این کشور ۱۲ میلیون بشکه در روز است باید از سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام خود که طبق تازه‌ترین آمار در ماه ژوئن حدود ۲۴۰ میلیون بشکه گزارش شده است، استفاده کند که این کار سابقه دارد.» کاظم پور می‌گوید: «این مقدار ذخیره‌سازی نفت خام، برای هشت ماه با برداشت روزانه یک میلیون بشکه پاسخگوست. افزون بر این، عربستان با استفاده از ظرفیت مازاد تولید خود می‌تواند تولید نفت خام خود را به تدریج و در کمتر از ۹۰ روز به ۱۱ میلیون بشکه در روز برساند.»
در مجموع کاظم‌پور بر این باور است که روسیه و عربستان توان افزایش شدید تولیدات خود را ندارند. به گفته او، ممکن است این دو کشور بتوانند ظرف ۶ ماه تا یک سال آینده در مجموع تولیدات خود را ۸۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز افزایش دهند. عراق و لیبی (در صورت برقراری آرامش) نیز در بهترین حالت می‌توانند به ترتیب ۱۵۰ هزار و ۲۰۰ هزار بشکه در روز به تولید نفت خود بیفزایند، بنابراین عربستان و آمریکا نیز باید برای ایجاد توازن در بازار از ذخایرشان برداشت کنند، حتی اروپا در صورت رسیدن قیمت نفت به ۹۰ دلار برای هر بشکه مجبور به این کار خواهد شد، اما باید روی تک تک این بشکه‌ها و زمان‌بندی انجام آن با اعضای اوپک مذاکره شود.
بی‌اعتباری اوپک
یکی دیگر از تبعات اقدامات اخیر روسیه و عربستان، کاهش اعتبار اوپک عنوان می‌شود. این موضوعی است که پیش از این نیز توسط کاظم‌پور بر آن تاکید شده بود. نماینده ایران در اوپک در ماه ژوئن در واکنش به خبر پاسخ مثبت ریاض به واشنگتن برای افزایش تولید ۲میلیون بشکه‌ای این کشور گفته بود: «متاسفانه این دو کشور اوپک را به سخره گرفته‌اند و عربستان اداره اوپک را به آمریکا سپرده است.» روز گذشته نیز او بر اینکه عربستان و امارات، در حال تبدیل کردن اوپک به ابزار برای آمریکا هستند، تاکید کرد و گفت: «متاسفانه باید گفت با این اقدام‌ها، اعتبار چندانی برای اوپک نمانده است. اوپک با این عملکرد در حال از دست دادن ماهیت سازمانی خود و تبدیل شدن به یک مجمع است. ساده بگویم کسی از شیر بی‌یال و کوپال که تنها نعره‌اش مانده است، نمی‌ترسد و برای هیچ‌کس هم خطری ندارد.»
او در ادامه با بیان اینکه مسوولیت اوپک ایجاد توازن در بازار نفت است، افزود: اما نه اینکه یک یا دو عضو بنیان‌گذار این سازمان را تحریم کنند و دیگر خود را متعهد به (افزایش تولید و) برقراری توازن در بازار بداند. به گفته کاظم‌پور، ماده ۲ اساسنامه اوپک، بر حمایت از منافع هر یک یا همه کشورهای عضو تاکید کرده است و ضرورت دارد این سازمان از کشورهایی که تحت تحریم‌های غیرقانونی، یکجانبه و فرامرزی قرار می‌گیرند حمایت کند.
قلدری آمریکا در منطقه ادامه دارد
نماینده ایران در اوپک بر این باور است که افزایش قیمت نفت بی‌شک به نفع مصرف‌کنندگان نیست. او معتقد است افزایش قیمت نفت به این معنا است که کشورهایی مانند ژاپن، هند، چین و حتی اروپا هزینه فروش تسلیحات و هواپیما آمریکا به کشورهایی مانند عربستان و روسیه را پرداخت می‌کنند. بنابراین، آمریکا با بالا بردن قیمت نفت می‌تواند پول حاصل از فروش تسلیحات به عربستان یا هواپیما به روسیه را زودتر وصول کند. به گفته کاظم‌پور، آمریکا پیش‌تر نیز چنین معامله‌ای با شاه ایران انجام داده بود و در مقطعی که دنبال وصول پول حاصل از فروش اسلحه بود با اجرای سیاست‌هایش سبب افزایش قیمت نفت شد. البته ترامپ از این اقدام، تضعیف اقتصاد رقبایش را نیز دنبال می‌کند.
کاظم‌پور در بخش دیگری از اظهارات خود عنوان می‌کند: «رفتار قلدرمآبانه آمریکا هم بی‌شک به ایران یا ونزوئلا ختم نخواهد شد، همان‌گونه که با عراق و کویت خاتمه پیدا نکرد.» به گفته او، ممکن است این کشور روزی حتی عربستان را به بهانه باز نکردن سفارت در اورشلیم تحریم و دلارهای نفتی این کشور را مسدود کند و حتی اجازه سفر هم به آنها ندهد یا درباره جنایت ۱۱ سپتامبر از آنها پاسخ بخواهد. در واقع هدف آقای ترامپ، برخورد نظامی در بین کشورهای منطقه است تا سال‌های سال بتواند به‌راحتی از این منطقه نفت برداشت کند.
ارسال نظر