پایان سوختهای فسیلی نزدیک است؟
سکانس آخر داستان نفتی شل
برنامه رویالداچشل برای حذف کربن
این شرکت طرحی برای دستیابی به انتشار کربن صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ میلادی دارد که مطابق با اهداف توافق اقلیمی پاریس و بلندپروازیهای اتحادیه اروپا در زمینه انتشار کربن است، هر چند مدیران شل میگویند که همه چیز به مشتریان این شرکت بستگی دارد. به گزارش مجله فورچون، شل اعلام کرده است که کاهش تولید نفت خام خود را از یک درصد به ۲درصد در سال خواهد رساند که با فرض پایبندی به این نرخ کاهش تولید، تا پایان سال ۲۰۳۰ خروجی تولید این شرکت ۱۸درصد کاهش مییابد. همچنین شل به دنبال آن است که تولید سوختهای سنتی را نیز تا پایان دهه ۵۵ درصد کاهش دهد.
استراتژی تهاجمی رویالداچشل برای گذار انرژی شامل اهداف جدیدی مانند جایگاه شارژ خودروهای برقی، جذب و ذخیرهسازی کربن و فروش برق عنوان شدهاند. این شرکت همچنین بر وعده خود برای افزایش ۴ درصدی سود سالانه سهام و از سرگیری بازخرید سهام پس از دستیابی به اهداف مالی خود در زمینه بدهیها تاکید کرد تا به این شکل به سرمایهگذاران خود اطمینان دهد که بازدهی شرکت از طریق گذار انرژی کماکان حفظ خواهد شد. بن ون بوردن، مدیر اجرایی شرکت شل در بیانیهای مطبوعاتی عنوان کرد: «استراتژی شتاب ما باعث کاهش انتشار کربن میشود و برای سهامداران، مشتریان و در ابعاد وسیع برای جامعه ارزشآفرینی میکند.»
رویکردی که این شرکت چندملیتی برای گذار انرژی در نظر گرفته است، تفاوتهای عمدهای با دیدگاه همتایانش در بیپی (BPPlc) و توتال (Total SE) دارد که قراردادهای بزرگی را برای افزایش سریع ظرفیت انرژی پاک خود بستهاند. بیپی وعده داده است که تولید نفت خود را ۴۰درصد کاهش دهد و هزینههای سالانه کاهش کربن را تا پایان دهه جاری به ۵میلیارد دلار برساند که همین امر باعث شده تا برخی اظهارکنند که این شرکت در حال هزینه بیش از اندازه برای تجدیدپذیرها است. در همین حال، سرمایهگذاری شل در این بخش حدود سالانه ۲ تا ۳ میلیارد دلار باقی خواهد ماند.
شل میگوید که میزان انتشار کربن این شرکت در سال ۲۰۲۳ بین ۶ تا ۸ درصد کمتر از میزان آن در سال ۲۰۱۶ خواهد بود و این کاهش در سال ۲۰۳۰ به ۲۰ درصد و در سال ۲۰۳۵ به ۴۵ درصد خواهد رسید. طبق برنامه شرکت رویالداچشل انتشار کربن این شرکت در سال ۲۰۵۰ به کاهش ۱۰۰ درصدی و صفر مطلق خواهد رسید.
با این وجود بخش انرژی همچنان تجارت اصلی شل باقی میماند و هدف این شرکت فروش سالانه ۵۶۰ تراواتساعت برق تا پایان دهه جاری است، تقریبا ۲ برابر میزانی که در حالحاضر به فروش میرساند. همچنین شل مدنظر دارد که تا سال ۲۰۲۵ تعداد ایستگاههای شارژ خودروهای برقی خود در نقاط مختلف جهان را از ۶۰ هزار ایستگاه کنونی به ۵۰۰ هزار ایستگاه برساند. این غول بخش انرژی بهتازگی بزرگترین شبکه شارژ خودروهای برقی در بریتانیا را خریداری کرده است و پیشتر نیز به گوش میرسید که شل آرزو دارد روزی به بزرگترین شرکت برق جهان تبدیل شود. در اواخر سالجاری در مجمع عمومی عادی سالانه شرکت، قرار است یک طرح گذار انرژی برای رایگیری مشورتی از سهامداران انجام شود.
مدل آمریکایی در برابر مدل اروپایی
با کلید خوردن روند گذار از سوختهای فسیلی توسط شرکت رویالداچشل آینده صنعت نفت و گاز در جهان شاید با تغییرات جدی روبهرو شود. شل از قرن نوزدهم با تجارت نفت سفید کار خود را آغاز کرد و در گذر زمان به یکی از هیولاهای صنعت نفت جهان تبدیل شد و بهرغم آنکه طی سالهای اخیر تلاش کرد تا طرحهایی سازگار با محیط زیست در کانادا و آلاسکا اجرا کند، بهنظر میرسد حالا تزلزل در بازار جهانی نفت را ناگزیر میبیند و به دنبال طرحی انتقالی برای آینده خود است. حالا غولهای نفتی اروپایی شل، بیپی، توتال مسیر خود برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و حرکت به سمت تجدیدپذیرها را مشخص کردهاند، اما غولهای نفتی آمریکایی مانند اکسون موبیل و شورون کماکان قصد ندارند در برق سرمایهگذاری قابلتوجهی انجام دهند و هر دو آنها معتقدند جهان تا دههها به مقادیر زیادی سوخت فسیلی نیاز دارد. استراتژی غولهای نفتی در مواجهه با بحران اقلیمی یکی از تعیینکنندهترین فاکتورها برای آینده صنعت نفت است و حالا این سوال مطرح میشود که کدام استراتژی کارآمدتر است؛ رویکرد غولهای بخش انرژی اروپا یا رقبای آمریکایی و محافظهکار آنها در کوتاهمدت و بلندمدت موفق خواهد بود؟