«بلومبرگ» متغیرهای موثر بر بهای نفت را بررسی کرد
طلای سیاه در نشیب قیمتی
پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا با وجود عدم پذیرش ترامپ، به عقیده بسیاری از کارشناسان سیگنالی منفی برای بازار خواهد بود چراکه او وعده بازگشت این کشور به برجام را داده که می‌تواند دو میلیون بشکه نفت ایران را به بازار بازگرداند. بایدن همچنین در قبال دیگر تولیدکننده اوپک یعنی ونزوئلا مواضع نرم تری نسبت به ترامپ خواهد داشت؛ موضوعی که تولید این کشور صاحب بزرگ ترین منابع نفتی جهان را افزایش خواهد داد. علاوه بر این، سیاست ضدفسیلی رئیس‌جمهور منتخب آمریکا می‌تواند گفتمان محیط زیستی تضعیف‌کننده سوخت‌های آلاینده مانند نفت را قوت بخشد.
انتظاراتِ برآورده نشده
فرض بر این بود که حالا زمان عادی تر شدن شرایط برای اوپک باشد و ریکاوری تقاضای نفت از موج اول شیوع کرونا در کنار کاهش شدید تولید از سوی شرکت‌های آمریکایی به معنای نیاز بیشتر جهان به نفت اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت بود. اما پیش بینی‌ها درست از آب در نیامد. بر اساس گزارش بلومبرگ به قلم جولین لی، دو عامل کلی علیه تلاش اوپک برای افزایش قیمت نفت و موازنه بازار توطئه کردند. نخست اینکه موج دوم شیوع کووید- 19 و انتظار بدتر شدن آمار ابتلا در زمستان می‌تواند به‌عنوان یک تهدید روند کند بازیابی بازار نفت را معکوس کند. همزمان، عرضه نفت از منابع گوناگونی که اوپک کنترلی بر آنها ندارد، در حال افزایش است. پیش از این در ژوئن اوپک برآورد کرده بود تقاضا برای نفت اعضایش یک میلیون بشکه بیش از آن‌چیزی خواهد شد که در دسامبر سال گذشته یعنی زمانی که هنوز اسمی برای کرونا وجود نداشت، پیش‌بینی کرده بود. با این حال این سازمان ماه گذشته (اکتبر) پیش بینی خود را 3/75 میلیون بشکه در روز نسبت به آن زمان کاهش داد که به اندازه تولید عراق، دومین کشور بزرگ اوپک بود.
موج بعدی هجوم کووید
شکست جهانی برای کنترل پاندمی کرونا، کشورهای اروپایی از جمله بریتانیا، فرانسه و یونان را بر آن داشته تا دور جدید محدودیت‌های عبور و مرور را برای مردم شان در مکان‌های عمومی مانند رستوران‌ها و فروشگاه‌های غیرضروری اعمال کنند و سفرها نیز کاهش پیدا کند. نگرانی‌هایی نیز وجود دارد که موارد ابتلا به این ویروس در آمریکا پس از تجمعات انتخاباتی و اعتراضات بعد از مشخص شدن نتیجه این کارزار جهش پیدا کند و موجب افزایش فرمان مسوولان به در خانه ماندن شهروندان شود که تقاضای نفت را در بزرگ ترین مصرف‌کننده جهان کاهش می‌دهد.
انگلیس نیز پنج شنبه وارد یک قرنطینه چهار هفته‌ای شد. با وجود اینکه محدودیت‌ها به اندازه قرنطینه ماه مارس شدید نیستند و برای مثال مدارس و برخی کسب و کارها همچنان باز مانده‌اند، ترافیک شهری به سرعت و به طرز معناداری کاهش یافته است. به گفته جولین لی بعید است ترافیک به اندازه قرنطینه قبلی در این کشور سقوط کند چراکه کسانی که مجاز به سفر هستند به جای حمل و نقل عمومی از خودروهای شخصی استفاده می‌کنند، اما به هر حال این کاهش اثر قابل ملاحظه‌ای بر مصرف نفت خواهد داشت. هوای سرد زمستان ممکن است به تقاضای سوخت کمک کند، اما مقدار کمی از آن به‌صورت نفت خواهد بود. سوخت مایع در انگلیس به‌طور گسترده برای گرمایش مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
بازاری که آب می‌رود
حتی در آسیا که فعالیت‌های اقتصادی و تقاضای نفت با سرعت بیشتری به سطح قبل از همه‌گیری باز می‌گردد، تولیدکنندگان هنوز کاملا از آن منتفع نشده‌اند. ژاپن، سومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در منطقه پس از چین و هند، از ابتدای سال 2019 واردات نفت خام را بیش از یک سوم کاهش داده است. واردات ژاپن از پنج کشور صادرکننده نفت خام بزرگ در خلیج فارس تقریبا به نصف کاهش یافته است. واردات نفت این کشور برای باقیمانده سال احتمالا پایین و نزدیک به سطح فعلی ادامه خواهد داشت، زیرا پالایشگران در گذشته مجبور شده‌اند حجم زیادی از محموله‌های نفتی به نسبت تقاضای کم سوخت را وارد کنند. در نتیجه انبوهی از انبارها جمع می‌شود که کاهش آنها به زمان نیاز دارد. تولیدکنندگان نفت اوپک هم از خارج از گروه و هم از درون آن با رقابت غیرمنتظره‌ای روبه‌رو هستند. انتظار می‌رود در ایالات متحده، با افزایش نرخ حفاری و کاهش توفان، تولید در کوتاه مدت افزایش یابد. توالی توفان‌هایی که از خلیج مکزیک عبور می‌کنند از 22 آگوست به‌طور متوسط بیش از 500 هزار بشکه در روز تولید در آنجا را کاهش داده است. علاوه بر این، صادرکنندگان نفت آمریکایی ورود بزرگی به یکی از بازارهای کلیدی اوپک دارند. در ماه سپتامبر، این کشور آسیایی بیش از هرجای دیگر به غیر از عربستان و روسیه از آمریکا واردات نفت خام داشت. واردات نفت از عراق، سومین تامین‌کننده بزرگ این کشور در سال گذشته، از ماه می‌تقریبا نصف شده است، در حالی که واردات از ایالات متحده هفت برابر شده است. خرید ماه‌های باقیمانده سال احتمالا همچنان پایین خواهد بود زیرا پالایشگاه‌های خصوصی چین که یک چهارم کل پالایشگاه‌های این کشور را تشکیل می‌دهند، سهمیه واردات سال 2020 خود را به مصرف رسانده‌اند. به نظر می‌رسد که این کافی نبوده و لیبی که یکی از اعضای اوپک است و از محدودیت‌های تولید این گروه معاف است، پس از باز کردن بندرهای صادراتی که در بیشتر سال 202 بدون فعالیت مانده بودند، در حال بازیابی تولیدش است. این کشور قصد دارد بیش از 800هزار بشکه در روز نفت صادر کند که به معنای رشد هشت برابری نسبت به صادراتش در آگوست است. همچنین آخرین خبرها از رسیدن تولید لیبی به بیش از یک میلیون بشکه در روز حکایت دارد. اوپک هنوز این حجم از تولید و صادرات را در محاسبات خود لحاظ نکرده است. اتحاد اوپک پلاس که شامل 13 عضو اوپک و 9 متحد خارجی است (مکزیک پس از امتناع از پذیرش کاهش تولید با مذاکره در آوریل دیگر نقش مهمی ندارد)، باید اقدام بعدی خود را بررسی کند. برنامه فعلی کاهش تولید از اول ژانویه و افزودن 1/9 میلیون بشکه در روز دیگر به بازار است. کاملا روشن است که بدون پایین آمدن قیمت نفت این کار قابل انجام نیست.
با توجه به ناراحتی برخی اعضا از محدودیت‌های موجود، جلسه بعدی این گروه در ابتدای ماه دسامبر احتمالا پرتنش خواهد بود.
