اثر ترامپ و بایدن بر طلای سیاه چیست؟
بازار نفت در پسا انتخابات
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که نوامبر سال جاری میلادی (۱۳ آبان) برگزار خواهد شد می‌تواند بازار کامودیتی‌ها از جمله نفت را با تغییرات بزرگی همراه کند. رقیب دونالد ترامپ از حزب دموکرات یعنی جو بایدن قول داده در صورت پیروزی ۲ تریلیون دلار در انرژی‌های سبز سرمایه‌گذاری کند و مجوز جدیدی برای حفاری در زمین‌های دولتی به روش مدرن شکست هیدرولیکی که در میادین شیل از آن استفاده می‌شود، صادر نکند. این نوع حفاری به این دلیل که برای آزادسازی نفت و گاز نیاز به پمپاژ آب، شن و برخی مواد شیمیایی دارد، با اعتراض حامیان محیط زیست مواجه بوده است. با این حال، فعالان این صنعت در آمریکا مدعی شده‌اند این اقدام احتمالی بایدن هزاران شغل را در این صنعت از بین خواهد برد. علاوه بر این، نشریه پلتس گفته پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال تولید نفت آمریکا ۸۸۰ هزار بشکه در روز و تا آخر سال ۲۰۲۱ یک میلیون بشکه دیگر از عرضه این کشور کاسته شود. با این حساب تا آن زمان در مجموع تولید آمریکا ۱/ ۳ میلیون بشکه در روز کمتر از تخمین پلتس پیش از همه‌گیری کرونا خواهد بود. به گفته راپیدان انرژی، در حوزه بین‌الملل نیز پیروزی بایدن می‌تواند با کاهش محدودیت‌های تحریمی، باعث بازگشت ۸/ ۱ میلیون بشکه صادرات ایران به بازار شود و ونزوئلا نیز به طور بالقوه می‌تواند ۵۰۰ هزار بشکه نفت این کشور را راهی بازار جهانی کند. با توجه به انتظار پلتس از در اولویت قرار نگرفتن سیاست‌های محیط زیستی بایدن دست کم در سال اول ریاست جمهوری و بازگشت بشکه‌های نفت ایرانی و ونزوئلایی به بازاری که با مازاد عرضه رو به رو است، این سناریو می‌تواند بیشتر به ضرر قیمت نفت عمل کند.
دوگانه نفتی ترامپ-بایدن
انتخابات ۱۳ آبان امسال در آمریکا می‌تواند تفاوت شدیدی را برای چهار سال آینده در زمینه سیاست‌های نفتی این کشور که بر ساختار عرضه و تقاضای این بازار چه در داخل و چه در خارج اثرگذار است، ایجاد کند. از یکسو دولتی وجود دارد که به حمایت از سوخت‌های فسیلی در چهار سال اخیر پرداخته و تولید نفت این کشور را به رکورد ۱۲ میلیونی رسانده و آمریکا را برای مدتی به صادرکننده خالص تبدیل کرد.
هر چند با ظهور کرونا و کاهش تولید شیل، این عنوان از آمریکا گرفته شد. از سوی دیگر بایدن با سابقه معاونت باراک اوباما، رئیس‌جمهور سابق این کشور می‌خواهد سرمایه‌گذاری عظیمی در سوخت‌های سبز انجام دهد.
نشریه پلتس در اولین بخش از یک رشته گزارش به اثر این انتخابات بر نفت پرداخته است. بر اساس این گزارش، قول نامزد حزب دموکرات، مبنی بر توقف صادر کردن مجوز حفاری در زمین‌ها و آب‌های فدرال بزرگ‌ترین تاثیر را بر بازار داخلی این کشور خواهد داشت، چراکه تولید آمریکا تا سال ۲۰۲۵ با این سناریو تا ۲ میلیون بشکه در روز می‌تواند کاهش یابد. بر اساس بررسی‌های پلتس، کاهش تولید عمدتا در مخزن دلاور (Delaware) در نیومکزیکو و همچنین میادین خلیج مکزیک اتفاق خواهد افتاد.
اما در بعد بین‌الملل، رویکرد بایدن در قبال ایران و ونزوئلا که با کاهش در مجموع ۳ میلیون بشکه‌ای صادرات به دلیل تحریم دولت ترامپ دست و پنجه نرم می‌کنند، بزرگ‌ترین اثر را بر بازار نفت خواهد داشت و از نظر برخی تحلیلگران تهدیدی برای قیمت نفت خواهد بود. آثار بالقوه دیگر انتخاب بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور آینده این کشور در حوزه محیط زیست، روابط خارجی و خط مشی تجاری خواهد بود.
در حالی که برخی مدیران نفتی درباره رسیدن دوره تیره و تاری با پیروزی بایدن هشدار داده‌اند، تحلیلگران پلتس انتظار ندارند اقدامات ضدفسیلی او در اولویت دستور کار اولیه دولت احتمالی او قرار گیرد. کریس میجلی، رئیس جهانی بخش تحلیل پلتس در این رابطه گفت: «برای یک لحظه هم باور نمی‌کنم سال اول او (بایدن) در دولت با اقدامات در بخش نفت و گاز در زمانی که این بخش در تقلا برای بازیابی است، همراه باشد.» او افزود: «این کار یک خودکشی خواهد بود. او نیاز دارد اطمینان یابد اقتصاد به طور پایداری قوی است.» به همین خاطر است که میجلی انتخاب بایدن را سیگنالی منفی برای بازار نفت می‌بیند، چراکه از نظر او با این اتفاق، احتمال زیادی وجود دارد که نفت صادراتی کشورهای تحت تحریم آزاد شود. بنابراین، با وجود ادامه تقلای نفت شیل با اقتصاد فعلی، احتمالا اولویت اول او این نباشد.
آینده شیل
تولید آمریکا در هفته‌های اخیر در حال بازگشایی تاسیسات تولید ۸/ ۲ میلیون بشکه در روز بوده اما انتظار می‌رود کاهش شدید سرمایه‌گذاری موجب افت تولید تا پایان سال آینده شود. پلتس آنالیتیکس پیش‌بینی کرده تولید این کشور حدود ۸۸۰ هزار بشکه در سال جاری و یک میلیون بشکه در سال بعد میلادی کاهش یابد. بر این اساس، تولید این کشور تا پایان سال ۲۰۲۱، ۱/ ۳ میلیون بشکه کمتر از پیش‌بینی پلتس پیش از سقوط قیمت‌ها خواهد بود. تولید نفت آمریکا از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید در سال ۲۰۱۷، ۹/ ۳ میلیون بشکه در روز افزایش یافت. اما همه گیری کرونا در این کشور در ماه مارس موفقیت دولت این کشور را در این خصوص زیر سوال برد. با وجود این باور غالب که دولت ترامپ در این موفقیت برای افزایش تولید نقش اساسی داشته، به عقیده پلتس پایان محدودیت صادرات نفت این کشور که در سال ۲۰۱۵ توسط دولت اوباما انجام شد، نقش بزرگ‌تری داشته است. ترامپ قول داده در دوره دوم ریاست جمهوری به کاهش محدودیت‌های تولید، برداشتن برخی مقررات تولید گاز متان و باز کردن برخی مناطق دریایی برای حفاری ادامه دهد.
لغو تحریم‌ها
بر اساس این گزارش، رویکرد رئیس‌جمهور آینده آمریکا می‌تواند بیشترین اثر را بر عرضه جهانی داشته باشد، چراکه ممکن است ۲ میلیون بشکه در روز از صادرات نفت ایران چه از طریق بازگشت بایدن به توافق هسته‌ای و چه مذاکرات مستقیم با ترامپ به بازار برگردد.
پلتس در این باره می‌گوید: «بعید است عربستان و روسیه با کاهش شدید تولید، برای بازگشت یک تا دو میلیون بشکه تولید نفت ایران جا باز کنند؛ موضوعی که می‌تواند زمان چرخش بعدی به سمت استراتژی افزایش سهم بازار را تسریع بخشد.»
راپیدان انرژی پیش‌بینی کرده صادرات نفت ایران تا پایان سال ۲۰۲۱ در صورت پیروزی بایدن ۸/ ۱ میلیون بشکه در روز افزایش یابد که یک سال زودتر از چنین اتفاقی در سناریوی انتخاب ترامپ و مذاکره مجدد خواهد بود. البته ایران تاکنون مذاکرات را تحت فشار تحریم‌ها رد کرده است. در مورد ونزوئلا نیز به نظر می‌رسد بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهور تحریم‌های این کشور را با اهداف اصطلاحا انسان‌دوستانه کاهش دهد. این در حالی است که ترامپ دیدار و مذاکره مستقیم با رئیس‌جمهور ونزوئلا، نیکلاس مادورو را ترجیح می‌دهد.
هر نوع کاهش محدودیت‌ها علیه شرکت نفت دولتی این کشور (PDVSA) اثری کوچک‌تر از لغو تحریم‌های آمریکا علیه ایران خواهد داشت.
به گفته پلتس، صادرات ونزوئلا به طور بالقوه می‌تواند نیم میلیون بشکه افزایش یابد تا به سطوح ۲۰۱۹ برسد، اما صنعت نفت این کشور همچنان با مشکلاتی مانند بدهی بالا و فقدان سرمایه‌گذاری خارجی درگیر خواهد بود.
در حوزه دیپلماسی نفتی نیز احتمالا ترامپ به نوشتن توییت‌هایش ادامه می‌دهد. اما در دولت بایدن، هر نوع دیپلماسی آمریکا در قبال کشورهای عضو اوپک ممکن است در پشت پرده اجرا شود. قوانین ضد اوپک نیز فقط در صورتی که بنزین خرده‌فروشی در این کشور بالا رود، تقویت خواهند شد که تا پایان ۲۰۲۱ چنین انتظاری وجود ندارد.
