فعلا در بازار مس خبری از آرامش نیست
برنده بزرگ بازی سرخ
فیچ معتقد است دو عامل اصلی پیش‌‌‌‌برنده سناریوهای تازه بازار مس است. این موسسه که سال‌هاست بر بازار فلزات تسلط دارد، دو دلیل عمده را عامل این افزایش قیمت دانسته و تاکید کرده کاهش چشم‌‌‌‌انداز عرضه و کاهش قدرت‌دلار آمریکا است، درحالی‌که فیچ پیش‌بینی می‌کند که بازارها به چرخش تقاضای مس در چین (در سرزمین اصلی) امیدوارند، نشانه‌های بهبود بخش تولید در این کشور مشاهده شده‌است. شواهدی که احتمالا عامل اصلی دامن‌زدن به رشد قیمت خواهد بود. البته این موسسه معتقد است که رکود بازار املاک چین مانع جهش سریع و همه‌‌‌‌جانبه قیمت در بازار جهانی شده و به‌مثابه یک محدودیت بزرگ و کج‌کننده تعادل جدید عمل می‌کند. نکته جالب روندی است که برخی از بازیگران این بازار سال‌ها قبل در پیش گرفتند و روی اسب‌برنده یعنی توسعه صنعت مس شرط بستند. مهم‌ترین بنگاهی که در این زمینه فعالیت مستمری را در پیش گرفت و در نهایت نیز موفق شد، گروه استرالیایی بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی بود که از سال۲۰۱۷ در برنامه رسمی خود تغییر جهت‌گیری‌‌‌‌های کلان به سمت صنعت مس در مجموعه را طراحی و پیگیری کرد. بیانیه رسمی بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی در سال۲۰۱۷ نشان می‌دهد این شرکت از آن سال،میلیاردها‌دلار صرف سرمایه‌گذاری در توسعه و احیای معادن مس را با هدف تبدیل‌شدن به بزرگ‌ترین بازار صنعت مس جهان طی یک دهه‌بعد کرده‌است. موضوعی که حالا با اعلام رسمی یکی از مهم‌ترین موسسات مشاوره معدنی پیش از موعد در آستانه تحقق است.
نگاهی به جدول موسسه بوفا نشان می‌دهد جهت‌گیری بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی کاملا درست بوده‌است و با ظهور مساله گذار انرژی و تلاش جهان برای رسیدن به خالص صفر، نه‌تنها بازارهای کالایی جهان با مازاد مس روبه‌رو نخواهند شد که رفته‌رفته این مازاد به کسری بدل شده و شکاف بزرگ‌‌‌‌ترمی‌شود تا حدی که در سال۲۰۲۶ در مرز ۷۵۰هزار تن قرار خواهد گرفت.
بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی زیر ذره‌‌‌‌بین
از جمله اقدامات جالب بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی برای برداشت ایمن، پایدار و کم‌‌‌‌هزینه سنگ مس از معادن خود، اقدامی است که با سرمایه‌گذاری قابل توجه در معدن اسکوندیدای شیلی انجام داده‌است. اسکوندیدا یک معدن مس روباز واقع در صحرای آتاکاما در شیلی است. آب مورد‌استفاده در استخراج و فرآوری سنگ‌معدن در این تاسیسات، توسط واحد نمک‌‌‌‌زدایی بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی مستقر در بندر کولوسو تامین می‌شود و از فاصله ۱۸۰کیلومتر به معدن تزریق می‌شود. همچنین کنسانتره مس از طریق خطوط مشخصی به بندر منتقل می‌شوند، درحالی‌که کاتد مس تولیدی بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی از طریق راه‌آهن یا جاده به نقاط هدف انتقال می‌یابند و از طریق بنادر، به مشتریان شرکت در سراسر جهان صادر می‌شوند.
کار در این معدن راهبردی؛ به همین سادگی
اسکوندیدا با موقعیت منحصربه‌فرد خود، زیرساخت‌های پشتیبانی‌کننده و محیط اطراف و جامعه، با مجموعه خاصی از خطرات مرتبط با آب و هوا مواجه بود که همه این خطرات در برنامه 2023 بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی برای اسکوندیدا در سال2023 آمده‌است. در برنامه تاکید شده این معدن، با سناریوهای خطرناکی روبه‌روست که به‌ویژه در «بدترین حالت» می‌تواند از تغییرات آب‌و‌هوایی تاثیرات بسیاری بگیرد. روندی که مربوط به تحول آب و هوا/اقلیم بوده با بی‌‌‌‌عملی ممکن است تشدید شود و این چالش احتمالا بر زیرساخت‌های فرآیندی یا غیرفرآیندی تحت‌کنترل BHP اثر بگذارد. برای نمونه بارش شدید باران می‌تواند سناریوهای متعددی را برای بخش زیربنایی معدن مس ایجاد کند. برای نمونه احتمال اینکه این وضعیت باعث خرابی تاسیسات ذخیره باطله یا خرابی زیرساخت‌های آب شود یا به ایجاد گودال در معدن یا وقوع سیل و رواناب منجر شود، کاملا عیان است. این موقعیت‌های بالقوه می‌تواند همچنین منجر به اثرات بهداشتی و ایمنی، توقف تولید، اختلال در عرضه و سایر اثرات نامطلوب شود. مساله دیگر افزایش دمای سطح دریا است. در سناریویی که سال‌گذشته بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی بررسی کرده‌بود، افزایش سطح آب دریا می‌تواند باعث افزایش جزر و مد قرمز، ظهور جلبک‌‌‌‌های دریایی و ازدیاد موجودات زنده (مانند چتر دریایی) شود که همه اینها منجر به آسیب و اختلال در کارخانه نمک‌‌‌‌زدایی معدن اسکوندیدا خواهد شد.
این گروه عظیم نیز با عنایت به همین‌وضعیت تصمیم قاطعی مبنی‌بر مدیریت بحران کرد. بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی در حال‌حاضر روی روندی کار می‌کند که بر اولویت‌بندی و ترتیب‌دادن کنترل‌های مناسب با تحقیقات بیشتر در مورد سناریوهای خطر متمرکز است.
این سناریو کنترلی شامل جعبه ابزاری است متشکل از ارزیابی دقیق خطر سیل برای تاسیسات ذخیره باطله، سایر زیرساخت‌های حیاتی در سایت معدن و نیز تاسیسات بندر کولوسو. با درنظرگرفتن پیش‌بینی‌های ناظر بر تغییرات آب و هوای، این مطالعات به تصمیم‌گیری‌های مربوط به بهبود وضعیت آب و هوا و نظارت بر آب و هوا، برنامه‌های تداوم کسب‌وکار و هزینه‌ها برای انطباق با تغییرات آب‌و‌هوایی کمک‌کرده و اسکوندیدا را در همین مدت کم به یک معدن امن با امکان برداشت پایدار تبدیل کرده‌است؛ این در حالی است که در همین دوره مسائل زیست‌محیطی و اجتماعی به نقطه ضعف کودلکو، غول تولیدکننده مس شیلی بدل شده و این شرکت را از صدر بازار جهانی مس به زیر کشیده است.
بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی در کنار چنین رویکردهایی، تمرکز خود را بر روی استخراج مواد معدنی متعدد از جمله مس و سایر مواد از باطله‌‌‌‌های عظیمی که هر ساله در معادن مختلفی که تحت‌مدیریت خود در سرتاسر جهان دارد، آغاز کرده و حتی یک مسابقه جهانی برای ارائه راه‌حل‌های پایدار ایجاد‌کرده که به شرکت‌‌‌‌کنندگان برگزیده جوایز بسیار خوبی اعطا می‌کند. از نکات جالب این مسابقه، برندگان آن هستند؛ مثلا گروه فناوری Auxilium با همکاری Metso Outotech یکی از فینالیست‌های سال2023 است. راه‌حل آنها با هدف تغییر کاربری کامل باطله‌‌‌‌های مس است که نتایج جالبی در پی دارد. به عقیده این تیم، مس و سایر فلزات ارزشمند اگر بازیابی شوند، می‌تواند به مایعی بدل شود که از باطله‌‌‌‌های باقی‌مانده خارج‌شده که کاربردهای بسیاری دارد. برای نمونه از این مایع می‌توان به‌عنوان مصالح ساختمانی استفاده کرد یا به‌جای یک ماده‌عایق آن را در ساختمان‌ها به‌کار برد.
آینده مس
با فرمان کنونی بازار جهانی که میل بسیاری به مصرف مس برای تولید محصولات صنعتی مبتنی بر استانداردهای گذار انرژی دارد، فلز سرخ هر روز وضعیت طلایی‌‌‌‌تری پیدا می‌کند. وضعیتی که مس را از رکورد تاریخی خود در سال2021 فراتر برده و تا 12هزار‌دلار قیمت‌گذاری می‌کند. بنابراین به‌رغم محدودیت‌های عرضه بالقوه، تقاضا برای مس در جهان همچنان قوی است. موضوعی که عمدتا ناشی از سرمایه‌گذاری در فناوری‌های سبز، رشد مجدد اقتصاد جهانی، تلاش‌های ذخیره‌سازی مجدد و کاهش احتمالی نرخ است.
اهمیت فلز سرخ در فناوری‌های مرتبط با کربن خالص صفر مثل انرژی‌های تجدیدپذیر، خودروهای الکتریکی و توسعه زیرساخت‌ها، مس را در تغییر جهان به سمت یک کره سبز و پایدار یک عنصر ضروری می‌سازد. به گفته تحلیلگران، نقش محوری مس تاثیر هرگونه محدودیت عرضه را بدتر می‌کند و قیمت را به کانال‌های بالاتری می‌برد. دولت‌ها و مداخلات سیاستی در کنار تنش‌های تجارت‌جهانی کار را برای توسعه صنعت مس و سرمایه‌گذاری در این بخش سخت می‌کند.بی‌‌‌‌اچ‌‌‌‌پی به‌عنوان یک بازیگر اصلی در بازار مس، باور دارد که تصمیمات سرمایه‌گذارانه چین، به‌ویژه در حوزه‌های مرتبط با فناوری‌های سبز، به‌طور قابل توجهی بر تقاضای جهانی مس تاثیر می‌گذارد. تونی ویدمر از موسسه بوفا می‌گوید؛ گرچه گزارش ما خطر کاهش سرمایه‌گذاری‌های سبز توسط چین را برجسته می‌کند اما لازم است بدانیم این خطر همزمان که می‌تواند طرف تقاضای معادله یعنی مصرف‌کنندگان مس را کاهش دهد، اما شکاف را کاهش نمی‌دهد و مشکل اصلی بازار مس یعنی محدودیت‌های عرضه را برطرف نمی‌کند.
