دنیای اقتصاد: سبد «عیوب و نواقص» بازار آنلاین مسکن، ریسک‌های حقوقی و مالی معاملات ملک برای خریداران را افزایش داده است. نسل نوین واسطه‌گری ملکی اگرچه نسبت به واسطه‌های سنتی، برای بازیگران این بازار مزیت تلقی می‌شود، اما درجا زدن خدمات سکوهای اینترنتی مسکن و جای خالی برخی امکانات، استعداد این فضای آنلاین برای شکل‌دهی بازار رقابتی را سرکوب کرده است. فیک‌فروشی، قالب‌کردن پروژه روی خاک به اسم آپارتمان و همچنین عرضه فایل پیش‌فروش در قسمت فروش آن هم بدون رعایت ضوابط قانون پیش‌فروش مسکن از جمله عیوب این بازار است.

دنیای‌اقتصاد‌: میانگین اجاره‌‌‌بهای پیشنهادی موجرها در ۲۲ منطقه تهران، در فایل‌‌‌های موجود در بازار اجاره، بر اساس «منتخبی از محله‌‌‌های شاخص هر منطقه»، رقمی در حدود ۱۸ میلیون تومان اجاره ماهانه و حدود ۴۹۵ میلیون تومان پول پیش برای واحد مسکونی با میانگین مساحت ۸۳ مترمربع و سن بنای حدود ۷ سال ساخت است. ترکیب کنونی رهن و اجاره‌‌‌بهای ماهانه بیانگر آن است که موجرها تقریبا وزن یکسان یا نزدیک به‌هم برای هر دو مدل دریافت در نظر گرفته‌‌‌اند. در دوره‌‌‌هایی وزن اجاره‌‌‌بهای ماهانه بیشتر از پول پیش بود و در دوره‌‌‌هایی هم ‌وزن اجاره‌‌‌بهای ماهانه بیشتر است. معمولا سمت عرضه در بازار اجاره متناسب با شرایط اقتصادی و وضعیت بازارهای موازی، اقدام به تعیین وزن رهن و اجاره می‌کند. سود مناسب بانکی باعث افزایش وزن پول پیش می‌شود. همچنین افزایش چشمگیر هزینه‌‌‌های زندگی عاملی برای تعیین اجاره‌‌‌بهای ماهانه بیشتر بوده است.

دنیای اقتصاد: کیفیت ‏‏‌زندگی و تامین مسکن تهرانی‏‏‌ها با انحراف مسیر «برنامه‏‏‌ریزی شهری» طی سه دهه گذشته، آسیب دید. مطالعات جمعی از شهرسازان و کارشناسان اقتصاد شهری درباره «راه و بیراهه اداره شهرها» نشان می‌دهد، دولت با تصمیمات موازی در دو وزارتخانه، نظارت‏‏‌کننده خوبی بر عملکرد شهرداران نبوده است. مدیران شهری نیز با تامین خرج شهر از بیراهه فروش تراکم و به اسم اقدام برای کاهش قیمت مسکن، نه‌تنها فقر مسکن را کاهش ندادند که باعث فقیرزدایی از پایتخت‌-خروج کم‏‏‌درآمدها از مرکز به حومه- شدند.

دنیای‌اقتصاد- گروه مسکن و شهری: آپارتمان‌‌‌های منطقه ۶ در بازار فروش با «قیمت پیشنهادی» بالاتر از فایل‌‌‌های سایر مناطق عرضه شده است؛ علت چیست؟ اینکه در منطقه اداری تهران، واحدهای مسکونی فروشی بعضا با قیمت بالاتر از سطح نرمال «قیمت مسکونی» به بازار عرضه می‌‌‌شود،‌‌‌ شاید برای خیلی از فعالان این بازار تازگی نداشته باشد. با این حال، تازه‌‌‌واردهای متقاضی در بازار مسکن ممکن است با ابهام نسبت به اصل ماجرا روبه‌رو شوند.

دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری: فهرست ۱۲ ابرچالش بخش مسکن و ساختمان به همراه «مسیرهای ابتدایی» حل این مسائل به رئیس‌جمهور منتخب ارائه شد. جمعی ۲۰ نفره از صاحب‌نظران اقتصادی و کارشناسان مسکن و شهری با تهیه این فهرست، بایدها و نبایدهای سیاستگذاری برای یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در دولت چهاردهم را تشریح کردند.

دنیای‌اقتصاد- گروه مسکن و شهری: از روی دو «قیمت پیشنهادی» در بازار مسکن تهران، امکان سنجش فاصله قیمتی بین واحدهای تازه‌‌ساز و میانسال فراهم شد. گروه مسکن روزنامه «دنیای‌اقتصاد» به شکل روزانه یا هفتگی، سطح «قیمت پیشنهادی» آپارتمان‌‌های در نوبت فروش در بازار مسکن تهران را در مناطق ۲۲ گانه و محله‌‌های منتخب، مورد بررسی قرار می‌دهد. هفته اول تیر ماه امسال در جریان این بررسی مشخص شد، میانگین «قیمت پیشنهادی» در متوسط شهر، رقمی معادل ۸۷ میلیون تومان به ازای هر مترمربع است. که البته قیمت قطعی (معامله شده) بیش از یک میلیون تومان از این رقم کمتر است. در جدول امروز نبض بازار مسکن، «قیمت پیشنهادی» واحدهای تازه‌‌ساز یا به عبارتی، یک‌سال ساخت در محله‌‌های منتخب ۲۲ منطقه تهران را مورد بررسی قرار داده‌‌ایم. متوسط «قیمت پیشنهادی» یک‌سال ساخت‌‌ها در حال حاضر ۱۰۹ میلیون تومان به ازای هر مترمربع است که مشخص می‌شود تازه‌‌سازها چیزی در حدود ۲۲‌درصد گران‌تر از ۵ تا ۷ سال ساخت‌‌ها هستند.

دنیای اقتصاد: شاغلان جوان در تهران -و احتمالا خیلی دیگر از شهرهای بزرگ- یکبار دیگر بابت «رشد هزینه دسترسی به مسکن» تاوان پرداخت می‌کنند. تا پیش از سال‌های اخیر –قبل از تورم تاریخی اجاره‌خانه- جوانان به‌دلیل ناامیدی از صاحب‌‌خانه شدن، سبک ‌زندگی‌شان را تغییر دادند؛ به این معنا که سن ازدواج افزایش پیدا کرد و «زندگی مجردی» باب شد. امروز اما مجردهای شاغل، توان تحمل «اجاره‌نشینی» را هم ندارند. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، حدود ۷۵درصد از درآمد ماهانه نسلZ شاغل در پایتخت، توسط «اجاره‌بها» بلعیده می‌شود و خیلی از این دسته شاغلان برای دورزدن این «ابرهزینه»، به شکل گروهی -۲مستاجری یا ۳مستاجری- سکونت دارند تا سهم هزینه اجاره را به حداکثر ۳۰درصد برسانند. نسلZ سهم بالای ۴۰درصد از نیروی‌ کار خیلی از شرکت‌های رو به رشد را به‌خود اختصاص داده که البته نقش آنها در شرکت‌های نوآور به مراتب بیشتر است. این گروه از نیروی‌کار در مواجهه با تورم مسکن مجبور به حذف دومینویی ۷فاکتور هزینه‌ای از سبد مصرف است. از نگاه کارشناسان، تداوم این روند باعث «مهاجرت به مبدأ» یا تشدید مهاجرت به خارج از کشور خواهد شد.

دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری: تهرانی‌ها طی سه سال گذشته، از «یک روز هوای قابل تنفس در ماه» هم محروم بودند. سال گذشته هوای پایتخت به صورت میانگین ۲۰ساعت در هر ماه «پاک» بود و‌ ۳۴۳روز کیفیت ‌هوا در وضعیت غیرسبز قرار داشت. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد متولیان برقراری «حق طبیعی دسترسی شهروندان به هوای تمیز» نوعی رفتار طنزآلود مقابل بحران آلودگی‌هوا دارند. در یک نمونه، قانون «معافیت ۴ساله خودروها از معاینه ‌فنی» است که به جای آنکه ضدآلودگی‌هوا باشد، پشتیبان آلودگی شده است. دو متهم فراتر از خودروهای شخصی هم جولان می‌دهند.

دنیای‌اقتصاد: درخواست شهرداری تهران برای دریافت مجوز فروش واگذاری و انجام معامله یک ملک متعلق به شهرداری تهران با مخالفت برخی اعضای شورای شهر مواجه شد؛ اما در نهایت اعضای شورای شهر تهران با ۱۱رأی به لایحه مجوز فروش، واگذاری و انجام معامله ملک متعلق به شهرداری تهران رأی مثبت دادند.

دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی: شامخ تعدیل شده ساختمان برای خرداد ماه کمتر از ۵۰ واحد و در فاز رکود اعلام شد؛ این درحالی است که شاخص قیمت مواد اولیه که نشان از تورم دارد بالاتر از ۵۰ واحد بود و مجموع این ۲ فاکتور نشان داد که بخش ساختمان در خرداد با رکود تورمی مواجه شده است. هزینه بالای مواد اولیه و مصالح ساختمانی در افزایش تورم ساخت مسکن در خرداد ماه موثر بوده است؛ اما این تورم به سود تولیدکنندگان بالادست زنجیره ساخت مسکن تمام نشده، چرا که نتیجه رشد هزینه تولید بوده است.

دنیای اقتصاد: فرانسه کشور کهنه‌کار در تامین «مسکن‌ حمایتی»، ۶۰سال تجربه سیاستگذاری در این حوزه را دارد؛ آن هم نه طراحی سیاست‌های موازی و منبعث از سلیقه دولت‌ها در هر دوره، بلکه طی ۶دهه گذشته، برنامه‌ها به شکل معنادار حول محور تامین «مسکن در استطاعت»، تکامل پیدا کرده و تصمیماتی که منجر به بحران اجتماعی یا مورد نقد سیاسی قرار گرفتند، حذف شدند. ابعاد تقاضای مسکن در این کشور تا حدودی به بازار مسکن ایران شباهت دارد؛ اما طی سال‌های اخیر، نوعی کپی‌برداری ناقص از «مسکن حمایتی» فرانسه در طرح‌های مسکن‌سازی دولتی در کشورمان به اجرا درآمد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» از نسخه مرجع تامین مسکن حمایتی نشان می‌دهد، مداخله مستقیم دولت در مسکن‌سازی در فرانسه خیلی زود متوقف شد و از سال۱۹۸۳ این سیاست با محوریت بخش‌خصوصی و منابع ترکیبی شامل «یارانه دولت معادل ۱.۷ درصد تولید ناخالص داخلی، زمین شهرداری، وام کم‌بهره برای خرید و اجاره، معافیت مالیاتی برای خانه دوم به شرط اجاره و همچنین سهم کارفرماها در شرکت‌های بزرگ» ادامه پیدا کرد. مسکن‌حمایتی به ۱۰شکل در فرانسه وجود دارد و دولت از دو کار برای این موضوع پرهیز می‌کند.

دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی: روز گذشته پس از اعلام نتایج شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری بازارها رنگ آرامش را به خود دیدند، این آرامش در بازارهای مختلف به اشکال متفاوت رقم خورد؛ بازار سرمایه در واکنش به انتخاب پزشکیان به‌‌‌عنوان رئیس‌‌‌جمهور سبزپوش شد، از نرخ خودرو در بازار آزاد کاسته شد و دارایی‌‌‌هایی نظیر طلا و دلار نیز با افت نسبی قیمت همراه شدند. اثرگذاری متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر بازار مسکن متفاوت با بازار سایر دارایی‌‌‌ها است؛ درواقع بازار مسکن معمولا با سرعتی پایین به سیگنال‌‌‌ها واکنش نشان می‌‌‌دهد. البته از سال ۱۳۹۷ و در پی آغاز عصر جهش قیمت و رکود در بازار مسکن، سرعت‌‌‌ اثرپذیری این بازار از تحولات بیرونی و همچنین بازارهای رقیب بیشتر شد، اما همچنان این بازار به شکل روزانه تغییر معناداری را ثبت نمی‌‌‌کند؛ درواقع روزانه اتفاق معناداری در بازار مسکن رقم نمی‌‌‌خورد. در این شرایط این سوال مطرح است که واکنش بازار مسکن به نتیجه ریاست جمهوری چه خواهد بود؟

اهم اقدامات دولت سیزدهم در معاونت برنامه‌ریزی و مدیریت منابع شهری در ۵بخش اصلی شامل ساماندهی و افزایش عرضه در بازار زمین و مسکن؛ ساخت بیش از ۷۲۰هزار واحد مسکونی در قالب انبوه‌سازی؛ نوسازی بیش از ۲۸۳هزار واحد مسکونی در بافت‌های فرسوده؛ تکمیل بیش از ۱۳۲هزار واحد مسکن مهر و معرفی خانه‌های خالی به سازمان مالیاتی دسته‌بندی و ارائه شد.

دنیای اقتصاد: شاخص قیمت جهانی مسکن در مسیر صعود قرار گرفته است؛ اما تا «میانگین ۲۰ساله رشد»، کمتر از ۲ واحد درصد فاصله دارد. ۵۶ کشور به لحاظ سطح تورم مسکن با این شاخص -نایت‌فرانک- رتبه‌بندی شده‌اند و ترکیه به‌عنوان داغ‌ترین بازار ملک در صدر فهرست قرار گرفته است. سه دلیل برای این موضوع مطرح است.

دنیای‌اقتصاد- گروه مسکن و شهری: منطقه‌‌‌ای از تهران دو سطح متفاوت از زندگی پایتخت‌‌‌نشینی را در خود جا داده است؛ منطقه ۲. در منطقه ۲ تهران، تعدادی از محله‌‌‌ها محل سکونت گروه‌‌‌های متوسط شهری و دهک‌‌‌های میان‌‌‌درآمدی و تا حدودی با درآمد بالا اما نزدیک به متوسط است و دو محله نیز «بالاشهر» به حساب می‌‌‌آید. همین تقسیم‌‌‌بندی اجتماعی و اقتصادی ساکنان منطقه ۲ را می‌توان عینا در سطوح متفاوت قیمت آپارتمان در بازار مسکن این منطقه ردیابی کرد.