رئیس پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی دلایل عدم امکان انتقال واقعی پایتخت از شهر تهران را اعلام کرد.

سید محمد بهشتی در گفت‌وگو با پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی با تشریح 4 عامل عمده اقتصادی و فرهنگی، در مورد چرایی عدم امکان انتقال پایتخت به سایر شهرها توضیح داد. از نظر وی، هویت شهری تهران به عنوان تنها شهری که هم‌اکنون دربردارنده معیارهای لازم برای پایتخت بودن است، علت اصلی عدم امکان این انتقال محسوب می‌شود. به اعتقاد بهشتی، این معیارهای هویتی بیش از آنکه مبنای سیاسی داشته باشد به جنبه‌های تاریخی، فرهنگی و زیست محیطی شهر تهران بر‌می‌گردد که شاید طی سال‌های گذشته تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. حاصلخیزی و اقلیم ویژه شهر تهران، حجم انبوه جمعیت ساکن و شاغل در پایتخت، عدم امکان یافتن شهری جایگزین برای پاسخ به نیازهای سکونتی این جمعیت و تنوع فرهنگی تهران مهم‌ترین عوامل پیشتازی این شهر برای انحصار عنوان پایتخت است. به عقیده او باوجود اینکه از سال‌های گذشته تاکنون چندین بار بحث جابه جایی پایتخت مطرح شده اما بسیار واضح است که این بحث به جایی نمی‌رسد و ممکن است به شکل تصنعی بتوان پایتخت سیاسی کشور را جابه‌جا کرد، اما تهران به مثابه یک شهر بزرگ یعنی پایتخت اقتصادی کشور، امکان جابه‌جایی ندارد. تهران دشت حاصلخیزی است که حدود 14 میلیون نفر جمعیت را در خود جا داده که بیش از 8 میلیون نفر از آن در کلانشهر تهران زندگی می‌کنند و هیچ نقطه دیگری در ایران نیست که بتواند نیازهای این میزان جمعیت را پاسخگو باشد.


بهشتی در شرایطی با تکیه بر استدلال‌های فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی، تهران را بهترین گزینه برای تصدی مقام پایتخت عنوان می‌کند که از نظر وی هم‌اکنون نگرانی‌های جدی در رابطه با کمرنگ شدن هویت شهری تهران و به خطر افتادن آن طی سال‌های اخیر وجود دارد. او عقیده دارد: تهران طی سال‌های اخیر دچار تغییر احوال شهری شده است و انعکاس این تغییر احوال در همه جای شهر به چشم می‌خورد و ما آن تهرانی را که باید حفظ می‌کردیم، از دست داده‌ایم. وی در توضیح این موضوع گفت: در دوران معاصر بلاهای عظیمی بر سر شهر تهران آمده و همه دنبال پروژه‌های خودشان بوده‌اند، فارغ از اینکه تهران کجاست و تهرانی چه کسی است؟ در واقع وجه هویتی تهران در تمام این سال‌ها از بین رفت. بهشتی با اشاره به وجود دو جریان کاملا مخالف در مدیریت شهری تهران، توضیح داد: در مجموعه شهرداری و مدیریت شهری تهران یک گروه به شدت به تهران بودن تهران اهمیت می‌دهند و یک گروه تهران بودن تهران برایشان بی‌اهمیت است و این تهران بودن به معنای پذیرش این شهر با تمام ویژگی‌های هویتی و فرهنگی آن و حفظ این جنبه‌ها است. وی با اشاره به اتفاق مثبتی که اخیرا در نگاه به شهر تهران ایجاد شده، افزود: روزگاری بود که جامعه شهری مان اساسا تقاضای کیفیت نداشت و تقاضاها صرفا کمی بود اما هم‌اکنون نشانه‌هایی از توجه به کیفیت و تلاش برای رسیدن به آن در شهر مشاهده می‌شود.