دکتر سعید اسلامی بیدگلی

عضو هیات‌مدیره شرکت عمران و بهسازی شهری ایران

هفته دولت بهانه‌ای است برای مرور فعالیت‌های دولت تدبیر و امید. به همین بهانه در همین یادداشت کوتاه نگاهی خواهم داشت به عمده فعالیت‌های شرکت عمران و بهسازی شهری ایران بخش‌های اقتصادی و مالی. ادبیات جدید بازآفرینی شهری پا را فراتر از مسائل کالبدی گذاشته و توجه ویژه‌ای به موضوعات اجتماعی و اقتصادی دارد.


در ضمن اجرای طرح‌های بازآفرینی و باززنده‌سازی مستلزم وجود منابع کافی است و چه بسیار طرح‌هایی که به‌دلیل نبود این منابع در مرحله اجرا با مشکلات عدیده‌ای مواجه شده است. از این‌رو توجه به شیوه‌های مختلف تامین منابع مالی طرح‌ها از نقاط تمرکز فعالیت‌های عمران و بهسازی شهری ایران بوده است. این امر محور یکی از مصوبه‌های دولت بود که در آن با توجه به ظرفیت‌های بازار پول و بازار سرمایه کشور تلاش شده است که ابزارها و نهادهایی برای تقویت جریان نوسازی و بهسازی طراحی و پیشنهاد شود. پس از این مصوبه حرکت‌هایی برای راه‌اندازی این ابزارها و نهادها شکل گرفت که یکی از نتایج آن ایده صندوق تنظیم مجدد زمین و نیکوکاری مرمت و احیا است که هدف آنها استفاده از منابع عمومی برای تامین منافع عمومی است.


با توجه به جلب توجه مسوولان به موضوع محدوده‌ها و محلات هدف برنامه‌های بازآفرینی شهری، نقش اقتصادی دولت در این برنامه‌ها پررنگ شد و نهایتا دولت در ۰۸/ ۰۸/ ۱۳۹۳ مصوبه‌ای داشت برای ارائه سالانه ۳۰۰ هزار فقره تسهیلات نوسازی و ۶۰ هزار فقره تسهیلات بهسازی. در این مصوبه بانک‌های بسیاری (۲۲ بانک در سال ۹۳ و ۲۴ بانک در سال ۹۴) به جریان نوسازی و بهسازی پیوسته‌اند.


باوجود مشکلات بسیاری که در اجرای این مصوبه وجود دارد، همکاران ما در ستاد و مراکز استانی تلاش کرده‌اند که پرونده‌های پیشین دریافت تسهیلات را حل و فصل کرده و فرآیندهای جدیدی برای اثرگذاری این تسهیلات در بازآفرینی شهری طراحی کنند. این امر البته مستلزم همکاری نهادهای پولی کشور است که هنوز به‌طور کامل محقق نشده است.


توجه به تامین منابع البته نباید دولت را از نقش اصلی خود که همانا تسهیلگری فرآیندها است غافل کند و این خطر همیشه پیش‌روی مدیران دولتی هست که نقش اصلی خود را رها کرده و به تصدیگری بپردازند؛ موضوعی که طی سال‌های گذشته زیان‌های جبران‌ناپذیری به اقتصاد زده و هم ایفای نقش‌های اساسی دولت را با مشکلات جدی مواجه کرده است. شرکت عمران و بهسازی شهری ایران تلاش کرده که به‌جای ورود مستقیم به پروژه‌های تجاری سودآور، تسهیلگر ورود مردم و ذی‌نفعان مختلف در پروژه‌های شهری باشد و البته کمک به راه‌اندازی جریان‌ها را از وظایف اصلی خود می‌شمارد. اجرای پروژه‌های الگو، نهادسازی و آموزش ازجمله فعالیت‌هایی است که شرکت در پیش گرفته و این همه در جهت تقویت فرآیند بازآفرینی شهری است.


عمیقا معتقدیم که افزایش کیفیت زندگی شهروندان با همکاری همه نهادهای مسوول و محوریت تقاضای مردمی و البته پاسخگویی دولت و دست‌اندرکاران رخ خواهد داد و به‌عنوان یکی از شرکت‌های متولی این امر سعی‌مان در جهت آبادانی این سرزمین خواهد بود.