کارنامه پایتخت در سال 93

عملکرد برنامه پنج‌ساله دوم شهر تهران نشان می‌دهد شهرداری در اجرای «نقشه بالادست» اگرچه توانسته نمره قبولی سال۹۳ را کسب کرده و در بیش‌از ۴۰۰ شاخص کمی و کیفی مرتبط با ۴ حوزه شهر، معدل ۵۵ از ۱۰۰ را به‌دست بیاورد، اما در حوزه استراتژیک مسکن، اقدامی در راستای ماموریت «شناسایی و هدایت عوامل موثر بر قیمت ملک» انجام نشده و تکلیف «کاهش زمان صدور پروانه ساختمانی به ۶۰ روز» نیز ناقص اجرا شده است.

کارنامه مدیریت شهری تهران با شاخص «برنامه بالادست» راستی‌آزمایی شد

نمره «اداره پایتخت» در سال93

ماموریت «هدایت عوامل موثر بر قیمت مسکن و اجاره‌بها» اجرا نشد

گروه مسکن- بهشاد بهرامی: مجموعه مدیریت شهری تهران در سال۹۳ به لحاظ نرخ تحقق اهداف کمی و کیفی قیدشده در برنامه پنج‌ساله دوم پایتخت، موفق شده «نمره قبولی» را کسب کند اما در این کارنامه یکساله، صرف‌نظر از معدل کل، ریزعملکرد مربوط به دو حوزه استراتژیک تهران، نمرات کاملا متفاوت «زیرحدنصاب» و «حدمطلوب» را برای شهرداری به ثبت رسانده است. برنامه پنج‌ساله دوم شهر تهران که سال گذشته به تصویب شورای شهر رسید چارچوب‌‌های کلی و جزئی سیاست‌گذاری و اقدامات اجرایی شهرداری در بخش‌های مختلف شامل طرح‌های عمرانی و پروژه‌های عملیاتی چه در بخش هزینه‌ای و چه در بخش سرمایه‌گذاری را در فاصله ابتدای سال۹۳ تا انتهای سال۹۷ مشخص کرده، طوری که مدیریت شهری تهران مکلف است صرفا در مسیر برنامه پنج‌ساله حرکت کند و ارقام شاخص‌های برنامه را در طول این سال‌ها به سطح تعیین شده، ارتقا دهد.

در برنامه پنج‌ساله، ماموریت‌های جدیدی علاوه بر آنچه روال کار شهرداری را تشکیل می‌دهد نیز در نظر گرفته شده است از جمله یکسری تکالیف تازه در حوزه بازار مسکن که باید امسال به‌عنوان اولین سال اجرای این برنامه، قسمت‌هایی از آنها شکل عملیاتی به خود می‌گرفت.

با این حال، نتایج راستی‌آزمایی اهداف، ماموریت‌ها و طرح‌های برنامه بالادست شهرداری تهران نشان می‌دهد: متولی «اداره پایتخت» در سال۹۳ از بین حداقل ۴۰۰ شاخص کمی و کیفی برنامه پنج‌ساله دوم، توانست میانگین نمره ۵۵ را از ۱۰۰ اخذ کند. شاخص‌های برنامه در حوزه‌هایی همچون اقتصاد و مالیه شهر، فضای‌سبز و محیط‌زیست شهر، حمل‌ونقل و طرح‌های ترافیک شهری، خدمات‌شهری و نگه‌داشت و همچنین شهرسازی و بازار مسکن، تدوین شده است که در هر شاخص، وضع موجود پایتخت در سال۹۲ با عدد و رقم مشخص شده و در عین حال، نقطه هدف شاخص‌ها در فاصله‌ سال‌های ۹۳ تا ۹۷ نیز تعیین شده است. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از کارنامه‌ای که معاونت برنامه‌ریزی شهرداری تهران درباره نرخ تحقق اهداف برنامه پنج‌ساله دوم منتشر کرده، حاکی است:

اگر چه ۵۵درصد آنچه باید در سال۹۳، در تمام حوزه‌های اداره پایتخت به اجرا درمی‌آمد، هم‌اکنون محقق شده اما در حوزه «شهرسازی و بازار مسکن»، اقدامات از نصف هم کمتر بوده است.

شهرداری تهران مکلف شده بود در طول سال جاری، بستر شتاب‌‌گیری ساخت‌وساز را از دو مجرای «کاهش مدت زمان صدور پروانه‌ساختمانی» و همچنین «بازبینی و اصلاح ضوابط شهرسازی» فراهم کند، اما تاکنون فقط ۴۰درصد کل این دو برنامه اجرا شده است.

در برنامه پنج‌ساله دوم، برای شاخص «مدت زمان صدور پروانه» قید شده است باید در سال۹۳، زمان لازم برای صدور پروانه‌ساختمانی از ۱۲۰ روز در سال۹۲ به ۶۰ روز در سال۹۳ کاهش یابد اما هم‌اکنون، پروسه صدور به ۱۰۰ روز تغییر یافته است. در حوزه «شهرسازی و بازار مسکن»، شهرداری یک تکلیف جدید دیگر نیز برعهده‌اش قرار داشت که آن «شناسایی عوامل موثر بر تحولات قیمت زمین و مسکن و اجاره‌بها در شهر تهران و همچنین اتخاذ تمهیدات لازم برای کنترل آنها» بود.

قسمت‌هایی از این ماموریت باید در سال۹۳ عملیاتی می‌شد اما درصد تحقق شاخص مربوط به آن در کارنامه عملکرد شهرداری، «صفر» بوده است. با این حال، شهرداری در حوزه فضای‌سبز و محیط‌زیست، سقف نمره را دریافت کرده طوری که در سال۹۳ معادل ۱۰۰ درصد آنچه باید در قالب پارک، بوستان یا پارک‌ جنگلی در سطح پایتخت ایجاد می‌شد، احداث شده است. شهرداری باید امسال معادل ۵ هزار و ۶۰ هکتار فضای سبز و پارک در تهران ایجاد می‌کرد و تاکنون ۵هزار هکتار آن در مناطق ۲۲گانه احداث شده است طوری که سرانه فضای‌سبز در تهران از ۴/ ۱۴ مترمربع در سال۹۲ هم‌اکنون به ۶۶/ ۱۴ مترمربع افزایش پیدا کرده است. هدف‌گذاری این شاخص در برنامه پنج‌ساله برای سال۹۳ معادل ۹/ ۱۴ مترمربع تعیین شده که پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال، این فاصله ناچیز نیز رفع شود.

تحقق اهداف در بافت‌فرسوده

گزارش عملکرد ۹ ماهه شهرداری تهران از برش سال اول اجرای برنامه پنج ساله دوم نشان می‌دهد: شهرداری تهران توانسته تکالیف تعیین شده در حوزه بافت فرسوده را مطابق با اهداف کمی برنامه محقق کند، این در حالی است که میزان تحقق بیش از ۹۰ درصد تکالیف شهرداری تهران در دو حوزه شهرسازی و حریم پایتخت نه تنها صفر درصد بوده است بلکه اهداف کمی نیز برای تکالیف تعیین شده تعریف نشده و از دستور کار حوزه مسوول بدون ذکر دلیل خارج شده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» ششمین پیوست لایحه پیشنهادی بودجه سال ۹۴ که به ابتکار یکی از اعضای شورای شهر تهران منتشر شد به گزارشی از عملکرد ۹ ماهه شهرداری تهران مطابق با اهداف پیش‌بینی شده در سال اول اجرای برنامه پنج ساله دوم اختصاص دارد که جزئیاتی از میزان تحقق اهداف برش سال اول برنامه را گزارش داده است.

این گزارش در ۶ بخش مجزا با توجه به حوزه‌های ماموریتی شهرداری تهران تهیه شده است. در هر بخش محورهای اصلی تکالیف شهرداری به همراه جزئیات آن شامل وضعیت فعلی ماموریت، برآورد میزان تحقق هدف در سال جاری و سال‌های آتی برنامه پنج ساله دوم شهرداری تا افق ۱۳۹۷ و میزان تحقق این اهداف در ۹ ماهه سال جاری توضیح داده شده است. بررسی جزء به جزء تکالیف مشخص شده برای مجموعه شهرداری تهران در سال اول اجرای برنامه پنج ساله دوم حاکی از آن است که موفق‌ترین حوزه عملکردی مدیریت شهری در اجرای این برنامه در تحقق تکالیف بافت فرسوده بوده است.

بارزترین هدف تعیین شده در حوزه بافت فرسوده احیا و نوسازی سالانه ۱۰ درصد از مساحت بافت است که براساس آن دو هدف کمی تعریف شده است. افزایش پوشش قرارگیری بافت فرسوده در حوزه دفاتر و نصب عرصه نوسازی شده بافت فرسوده در کل بافت‌های فرسوده مصوب دو هدف کمی تعریف شده است که در سال جاری باید به ترتیب ۹۰ و ۵/ ۲۳ درصد محقق می‌شدند. گزارش عملکرد ۹ ماهه از این اهداف بیان می‌کند این دو هدف به ترتیب ۹۰ و ۲۶ درصد (بیش از سقف تعیین شده در برنامه) محقق شده‌اند.

بازتعریف شاخص‌ها و نحوه مداخله در بافت فرسوده نیز تکلیف دیگر شهرداری تهران در این حوزه است که برمبنای برنامه باید به صورت ۱۰۰ درصدی در سال ۹۳ محقق می‌شدند. این گزارش تحقق کامل این تکلیف را نیز نشان می‌دهد.

از دستور کار خارج شد!

بخش مهمی از گزارش به تکالیف حوزه ماموریتی شهرسازی و معماری اختصاص دارد. تکالیف حوزه شهرسازی، حریم و نظارت برکنترل ساخت‌وساز سه بخش این حوزه ماموریتی است که محورهای زیادی از تکالیف این بخش بدون تعریف اهداف کمی از دستور کار حوزه ماموریتی خارج شده‌اند و برخلاف اصول ارائه گزارش‌های عملکرد که بیان دلایل خارج شدن از دستور کار الزامی است؛ ذکر دلیل در این گزارش عملکرد مسکوت مانده است.

در بخش شهرسازی ۸ محور تکلیفی در راستای جلوگیری از تخلفات ساخت‌وساز در شهر و تهیه طرح‌های موضعی و موضوعی تعریف شده است که از این تعداد در جدول ارائه گزارش چهار محور در خصوص تهیه طرح‌های موضعی و موضوعی شهری عبارت «هیچ اقدامی انجام نشده است» ذکر شده است و سه مورد دیگر نیز در مرحله انعقاد قرارداد هستند. این در حالی است که معاونت شهرسازی و معماری در چندین نوبت از اجرای کامل این اهداف خبر داده است. پایش و به روز رسانی طرح تفصیلی شهرتهران تنها محور تکلیفی این بخش است که با همت شورای عالی شهرسازی و معماری کشور به طور ۱۰۰ درصدی اجرایی شده است.

حریم تعطیل است

پیگیری تصویب و عملیاتی شدن تمامی طرح‌های تهیه شده در حریم، جلوگیری از رشد کالبدی شهر، تعیین تکلیف برنامه‌های حریم، طرح‌های ویژه ساماندهی حریم مهم‌ترین تکالیف تعیین شده در قالب برنامه پنج ساله دوم برای شهرداری تهران در حوزه حریم پایتخت که مطابق با گزارش عملکرد تهیه شده نه تنها اقدامی برای آن صورت نگرفته بلکه هیچ هدف کمی نیز برای آنها تعریف نشده است.

مطابق با برنامه پنج ساله دوم شهرداری موظف بود تا پایان سال جاری مبادی ورودی شهرتهران را ساماندهی کند که تاکنون ۱۵ درصد آن محقق شده است. ضمن آنکه کنترل و رصد هوشمند حریم از ۳۰ درصد تعریف شده برای سال جاری ۲۵ درصد محقق شده به این معنا که تاکنون ۵ دوربین جهت نظارت هوشمند حریم در محدوده نصب شده است. مطابق با گزارش عملکرد ارائه شده، پروژه‌های عملیات عمرانی واقع در حریم سطح شهر تهران در حالی که ۸ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان برای آن اعتبار مصوب در نظر گرفته شده فاقد هدف کمی است. بنابراین میزان پیشرفت فیزیکی آن صفر درصد است و مقدار کاری برای آن تعریف نشده است. در این گزارش تاکید شده است: در راستای عمل به ماده ۸۹ برنامه پنج ساله دوم برای تعیین تکلیف و تصویب برنامه‌ها و طرح‌های ویژه تهیه شده در حریم شهر تا پایان سال اول برنامه یعنی سال ۹۳ تاکنون اقدامی انجام نشده است.

میزان تحقق؛ صفر درصد

بخش نظارت و کنترل ساخت وساز که در حوزه ماموریتی معاونت شهرسازی و معماری قرار دارد ۷ وظیفه کلی برای شهرداری تعیین کرده است که میزان دستیابی به آنها صفر درصد گزارش شده است.

ارزیابی عوامل موثر بر تحولات قیمت و اجاره زمین و ساختمان در تهران، اصلاح ساختار عملیاتی برای نظارت بر ساخت‌وساز در حریم، اصلاح ساختار فعالیت‌های کمیسیون ماده ۱۰۰، پیگیری در مطالعه شناسنامه فنی ساختمان برای صدور پایان کار، استقرار ساز و کارهای نظارتی ویژه بر سیما و منظر شهری از جمله محورهای تکلیفی این بخش است که تاکنون اقدام عملیاتی برای آن انجام نشده است. تدوین ضوابط ساختمان‌های بادوام و برقراری سازوکارهای اخذ عوارض مضاعف برای جلوگیری از تخریب نیز یکی از محورهای تکلیفی این بخش است که هم اکنون در مرحله تدوین ضوابط است و اقدام اجرایی برای آن صورت نگرفته است.

همچنین شهرداری تهران در این بخش موظف بوده است در راستای افزایش طول عمرمفید ساختمان‌های احداثی به تهیه ساز و کار آن اقدام کند اما تاکنون هیچ گامی در راستای تحقق آن برداشته نشده است.

این گزارش بیان می‌کند شهرداری تهران موظف است طی سال جاری میانگین زمان صدور انواع پروانه ساختمانی را از ۱۲۰ روز به ۶۰ روز کاهش دهد اما گزارش عملکرد ۹ ماهه نشان می دهد تعداد روزهای کاهش یافته فقط ۲۰ روز بوده است! همین‌طور میانگین زمان برآورد شده برای صدور انواع گواهی ساختمان و رسیدگی به پرونده‌های ساختمانی در سال جاری به ترتیب ۵۰ و ۵۵ روز بوده اما این گزارش بیان می‌کند تعداد روزهای مورد نیاز برای رسیدگی به این دو موضوع در شهرداری تهران در ۹ ماه ابتدای ۹۳ مطابق با برنامه پیش نرفته است.

کارنامه پایتخت در سال 93