اشکالات بنیادی در تفریغ بودجه شهرداری تهران

محمد میرزایی عضو علی‌البدل شورای شهر تهران در خصوص گزارش تفریغ بودجه ۹۲ شهرداری تهران، هر چند که اعداد و ارقام مربوط به عملکرد مالی و بودجه مصوب سال ۹۲ در گزارش ارسالی درج شده است، اما گزارش از جنبه‌های اساسی تفریغ که همانا پرداختن به درصدهای دقیق انحراف مساعد و نامساعد و توضیح و ارائه دلایل و توجیهات انحراف از بودجه مصوب است، فاقد کارآمدی لازم برای حوزه تصمیم‌گیری در مورد تصویب یا تسویه بودجه و عملکرد۹۲ شهرداری تهران است. از آنجا که فرآیند تسویه بودجه در تفریغ باید از طریق تطبیق اطلاعات مربوط به عملکرد، با اطلاعات و توضیحات مربوط به تجزیه و تحلیل دلایل انحرافات مورد وقوع انجام گیرد به نظر می‌رسد با اطلاعات مالی و عملکرد بخش‌های مختلف شهرداری تهران در سطوح مختلف، نمی‌توان مبنای درست و کافی جهت بررسی گزارش تفریغ به دست آورد. چه آنکه دانستن مبلغ انحراف، رافع دلایل آن نیست. از طرف دیگر گزارش حسابرسی شورای شهر نیز که تفریغ را مورد بررسی قرار داده هرچند در روند نهایی شدن گزارش تفریغ، انتظار می‌رود تا پاسخ مناسب از سوی شهرداری ارائه شود، اما پیش از توضیحات شهرداری تهران، در این ستون چند نکته درباره عملکرد، ضرورت‌ها و الزامات مترتب بر گزارش تفریغ یادآوری می‌شود. هرگونه اقدام در خصوص بررسی و اظهار نظر شورای شهر تهران و کمیسیون‌های تابعه در مورد گزارش تفریغ، منوط به ارائه پاسخ شهرداری و بررسی آنها درباره نکات حسابرسی و نیز ارائه توجیـهات و دلایل مـتقن و مـستدل انحراف از بـودجـه با ذکر درصـد به تفکیک درآمـدهـا و هـزیـنه در سـطـح ماموریت‌ها، مناطق، ستاد، معاونت‌ها، پروژه‌ها، کمک به سازمان‌ها و شرکت‌ها، نقدی و غیرنقدی، نگهداشت، جاری، عمرانی، سرمایه‌ای و کمک سرمایه ای و ... است. حال آنکه در مورد تفریغ بودجه شهرداری تهران، این گزارش بر مبنای گزارش حسابرسی شده، نیست و فقط برمبنای اظهارات شهرداری تهران است و این اشکال اساسی و بنیادی است که منجر شده تا شورای شهر گزارش تفریغ و به تبع آن لایحه تفریغ بودجه ۹۲ را تا به امروز به تصویب نرساند. این اقدام شورای شهر دال بر تخصصی شدن شورای چهارم نسبت به شورای پیشین خود است اما باید تحمل کرد و دید که شورای چهارم تفریغ بودجه۹۲ را که انحراف قابل توجهی، هم در بخش هزینه و هم در بخش درآمد دارد تصویب می‌کند یا خیر؟ با توجه به اینکه گزارش تفریغ بودجه آئینه تمام نمای تحقق بودجه است، باید میزان انطباق هزینه و درآمدها با سیاست‌ها و اهداف پیش‌بینی در برنامه بودجه سالانه و برنامه پنج ساله مصوب نیز طی گزارش مورد مقایسه و تفصیلی ارائه شود که متاسفانه تاکنون ارائه نشده است لذا امکان نظارت بعد از خرج در این خصوص نیز فراهم نیست و در مجموع نمی‌توان توفیق شهرداری را در دستیابی به اهداف کمی و کیفی برنامه و بودجه ۹۲ مورد اندازه‌گیری قرار داد. نقصان موارد مذکور امکان استفاده از یافته‌های مدون و مستدل را در برنامه‌ریزی‌های آتی و به‌خصوص در بررسی برنامه و بودجه سال ۹۴ شهرداری تهران که ویژگی بودجه‌ریزی عملیاتی را نیز باید دارا باشد، فراهم نمی‌سازد.