پالایشگاه هوا برای پایتخت

دنیای اقتصاد: رئیس کمیسیون محیط‌ ‌زیست شورای‌شهر تهران در تشریح جزئیات نامه اخیر مدیریت ‌‌شهری به مسوولان حوزه ریاست‌جمهوری، از برنامه مشترک شورا و شهرداری برای تصفیه هوای پایتخت خبر داد. در این برنامه از دولت خواسته شده مسوولیت بهره‌برداری و نگهداری از «پارک پردیسان» به‌عنوان بزرگ‌ترین پارک شهری را به شهرداری واگذار کند تا با احیای عرصه‌های نیمه‌سبز آن از طریق کاشت درختان خاص، امکان استفاده از این محدوده در نقش پالایشگاه هوای تهران، فراهم شود.

بزرگ‌ترین پارک پایتخت موضوع نامه‌نگاری مدیریت‌ شهری با دفتر رئیس‌جمهور شد

گروه مسکن- بهشاد بهرامی: مدیریت شهری تهران برای جبران کارکرد باغات و اراضی‌سبز از دست رفته پایتخت، تصمیم گرفته بزرگ‌ترین پارک نیمه‌بایر موجود در شهر را به «پالایشگاه تصفیه‌هوا» تبدیل کند. بنابراین عرصه هر کدام از شناخته‌شده‌ترین پارک‌های قدیمی پایتخت همچون لاله، ملت، ساعی و... به تنهایی از ۳۵هکتار تجاوز نمی‌کند.

هر چند محدوده پادگان سابق قلعه‌مرغی در جنوب شهر، ۲۹۱ هکتار وسعت دارد اما در حال‌حاضر فقط ۸۰ هکتار آن به پارک ولایت تبدیل شده و هنوز در مابقی این زمین، کاربری سبز و تفرجگاهی به‌وجود نیامده است. هم‌اکنون کمیسیون سلامت و محیط‌‌زیست شورای شهر تهران بواسطه تحقیقاتی که توسط یکی از کمیته‌های زیرمجموعه‌اش درباره «سرچشمه ناشناخته آلودگی هوای پایتخت» انجام داده، در نظر دارد از ظرفیت «پارک پردیسان» برای پالایش هوای شهر استفاده کند. کل عرصه پارک‌پردیسان تحت مالکیت دولت و بخش‌هایی از آن - حدود ۱۷۰ هکتار- نیز در مالکیت مستقیم سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار دارد.

مدیریت شهری تهران از دولت درخواست کرده، مسوولیت بهر‌ه‌برداری، نگهداری و نظارت بر پارک‌پردیسان به عنوان بزرگ‌ترین پارک پایتخت و دارای قابلیت‌های متنوع شهری را به شهرداری تهران واگذار کند.

به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، سطح موجود پارک پردیسان به شکل کامل و منظم درختکاری نشده است. ضمن اینکه در دولت گذشته، خبرهایی درباره برنامه برخی مسوولان وقت برای ساخت یک هتل در آن نیز مطرح شد که البته بلافاصله این شایعه با واکنش معصومه ابتکار عضو شورای شهر در آن زمان و رئیس سازمان محیط‌زیست در حال حاضر، مواجه شد.

رئیس کمیسیون محیط‌زیست شورای شهر تهران روز گذشته درباره جزئیات درخواست جدید شورا و شهرداری از دولت برای پارک پردیسان، به «دنیای‌اقتصاد» اعلام کرد: در نامه‌ای به دفتر رئیس‌جمهــور درخــواست کرده‌ایم، دولت با حفظ مالکیت خود بر پارک‌پردیسان، مجوز بهره‌برداری زیست‌محیطی از این عرصه را به مدیریت‌شهری تهران واگذار کند.

در صـورت موافقت با این درخواست، پردیسان از طریق کاشـت درختــان سازگار با محیــط‌زیست، به پالایشگاه تصفیــه‌ هوای تهران تبدیل می‌شود و همزمان، با توسعه فضاهای‌سبز و عرصه‌های تفرجگاهی این پارک، سرانه مکان‌های گردشگری پایتخت‌نشینان افزایش پیدا می‌کند.

پیش‌تر، شورای عالی شهرسازی، عرصه پادگان سابق قلعه‌مرغی را به عنوان فضای تنفسگاهی شهر تهران تشخیص داده بود و هر نوع ساخت‌وساز در آن را ممنوع اعلام کرد.

اکنون مدیریت‌شهری برای محافظت از بزرگ‌ترین پارک تهران در مقابل هر نوع «دست‌‌اندازی احتمالی از طرف کلیه نهادهای دولتی، شبه‌دولتی، عمومی و خصوصی برای تغییرکاربری پردیسان» پیش‌قدم شده و در نظر دارد با منابع شهرداری، پارک پردیسان را به نفع هوای پایتخت احیا کند. با مشخص شدن سرچشمه اصلی «آلودگی‌هوای تهران» در پی تحقیقات کمیته محیط زیست شورای شهر تهران، روز گذشته رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست پارلمان محلی پایتخت از انجام رایزنی‌های مکتوب با دفتر رئیس دولت یازدهم بابت درخواست واگذاری مجوز بهره‌برداری پارک پردیسان به شهرداری خبر داد. این درخواست‌نامه، پیشنهاد ایجاد نوعی «پالایشگاه تصفیه هوا» از طریق احیای پارک نیمه‌فعال پردیسان به واسطه کاشت درختان سازگار با محیط‌زیست شهر تهران را تعقیب می‌کند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» هفته گذشته همزمان با اوج‌گیری دوباره «آلودگی هوا»، تحقیقاتی پیرامون «ریشه‌ پنهان» این عارضه خطرناک شهری در کمیته محیط زیست شورای شهر تهران انجام و در صحن علنی شورا قرائت شد که نشان داد: فارغ از نقش آلاینده‌های ثابت و متحرک- کارخانه‌ها و خودروها- که همواره مورد توجه کارشناسان بوده‌ است، سرچشمه آلودگی هوای پایتخت را یک عامل مغفول ‌مانده تشکیل می‌دهد. این عامل، «روند تخریب و تبدیل باغات به ساختمان‌ها» است که در یک دهه گذشته، امکان تلطیف و تصفیه هوا را گرفته و تهران را به شهری با ظرفیت زیستی غیرقابل‌ تحمل تبدیل کرده است.

سازمان محیط‌زیست؛ موافق

تحقیقات کمیته محیط زیست شورای‌شهر با تاکید بر دو نوع مقررات کلیدی برای اراضی سبز، با عناوین «قانون حفظ و گسترش فضای سبز» و «طرح جامع تهران» تاکید کرد: این مقررات طی این سال‌ها به شکل درست و کامل نقشه‌راه متولیان شهر قرار نگرفته است.

تفسیر غلط از این مقررات، هم از ناحیه دولت و هم از طرف مدیریت شهری باعث شده ابزارهایی که قانون‌گذار برای حفظ عرصه‌های سبز و تبدیل باغات بزرگ به بوستان‌‌های شهری طراحی کرده است در مسیر عکس به‌کار گرفته شده و عملا زمینه ساخت‌وساز به بهانه حمایت از مالکان این اراضی تقویت شود.

این تحقیق تعداد پارک‌های تهران را ناکافی و سرانه فضای سبز را کمتر از نصف شاخص رایج می‌داند و بر بازنگری جدی در رفتار مدیریت‌شهری تکیه داشت.

از این رو با نگاهی به سرچشمه پنهان آلودگی هوای پایتخت رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران مکاتباتی را با دفتر ریاست جمهوری مبنی بر صدور مجوز واگذاری پارک پردیسان ارسال کرده است. در این درخواست که با «موافقت سازمان حفاظت از محیط زیست» تنظیم شده است از دولت خواسته شده تا بدون آنکه مالکیت پارک پردیسان از حوزه اختیارات دولت خارج شود به شهرداری برای تبدیل این پارک به پالایشگاه تصفیه هوای پایتخت اجازه بهره‌برداری داده شود.

این در حالی است که برخی شنیده‌ها حاکی از آن است که معاونت حقوقی ریاست جمهوری در چند روز گذشته با این درخواست اعلام مخالفت کرده است. در این صورت، شخص رئیس‌جمهور باید نسبت به مخالفت یا موافقت نهایی موضع دولت تصمیم‌گیری کند.

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران که چند ماه پیش در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» از تغییر جنس آلودگی هوای پایتخت خبر داده بود دیروز در گفت‌وگوی مجدد، به تشریح جزئیات نامه ارسالی به دفتر رئیس‌جمهور پرداخت.

او در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» اعلام کرد: با ارسال نامه‌ای به دفتر رئیس دولت به دنبال ایجاد پالایشگاه تصفیه هوای تهران در پارک پردیسان بدون دریافت مالکیت آن هستیم.

رحمت‌الله حافظی در پاسخ به این سوال که مدیریت شهری با چه هدفی به دنبال بر عهده گرفتن مسوولیت نگهداری از پارک پردیسان است؟ گفت: با هدف کاهش آلودگی هوای تهران به دنبال گسترش سرانه فضای سبز شهر با استفاده از ظرفیت بالقوه موجود در زمین‌های بایر پارک پردیسان هستیم.

فضای بالقوه تفرجگاهی

رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران از ارسال درخواستی به ریاست‌جمهوری در خصوص واگذاری مجوز بهره‌برداری از پارک پردیسان به شهرداری تهران خبر داد و گفت: مطابق با اسنادی که به دست ما رسیده است این مجموعه تا پیش از انقلاب به شهرداری تهران تعلق داشته است، البته در حال حاضر به دنبال واگذاری مالکیت این پارک به شهرداری نیستیم؛ بلکه هدف از این درخواست تامین بخشی از سرانه فضای سبز موردنیاز شهر و ایجاد کانال تصفیه هوای پایتخت از طریق این پارک است.

حافظی در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» گفت: پارک پردیسان فضای بالقوه مناسبی برای تبدیل شدن به تفرجگاه شهری دارد، ضمن اینکه از طریق ایجاد فضای سبز مناسب شهر تهران می‌توان به بخشی از نیاز تامین فضای سبز پایتخت پاسخ گفت.

او ادامه داد: بر این مبنا درخواستی را به دفتر ریاست‌جمهوری در خصوص واگذاری مجوز بهره‌برداری از پارک پردیسان ارسال کردیم تا شهرداری تهران با احیای فضای پارک آن را به مجموعه‌ای مفرح برای شهروندان تهرانی بدل کند.

رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران با اشاره به ابطال طرح فروش پارک پردیسان اظهار کرد: در اواخر دولت دهم طرحی مبنی بر فروش پارک پردیسان مطرح شد که با حکم دولت یازدهم به طور کلی منتفی شد.

حافظی با اشاره به مخالفت معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری با واگذاری مجوز بهره‌برداری این پارک به شهرداری تاکید کرد: سازمان حفاظت از محیط زیست نسبت به واگذاری مجوز بهره‌برداری پارک پردیسان به شهرداری تهران با حفظ مالکیت آن موافقت کرده است حتی خانم دکتر ابتکار در دوره گذشته که در شورای شهر حضور داشتند شخصا این موضوع را پیگیری می‌کردند اما حدود ۱۰ روز قبل مطلع شدم معاونت حقوقی ریاست‌جمهوری مخالفت خود را اعلام کرده است.

او افزود: در نهایت امیدواریم گره این مشکل با کلید تدبیر دولت یازدهم گشوده شود. از این رو به دلیل اهمیت موضوع از رئیس‌جمهور درخواست می‌شود با صدور مجوز بهره‌برداری از این بوستان توسط شهرداری موافقت کند تا شهرداری تهران با استفاده از منابع خود نسبت به توسعه فضای سبز بوستان اقدام کند تا فضا برای استفاده بهینه در اختیار مردم قرار گیرد.

عضو شورای شهر تهران در خصوص پروژه‌های احتمالی که در صورت واگذاری مجوز بهره‌برداری به شهرداری در پارک پردیسان اجرا خواهد شد گفت: در گذشته پروژه‌هایی مبنی بر نگهداری حیوانات خاص در فضای پارک مطرح شده بود که اگر قرار باشد اجرای پروژه‌هایی این چنینی در پارک پردیسان پیگیری شود از یک طرف کار منحصر به فردی در منطقه خواهد بود اما از طرف دیگر به صرف هزینه‌های گزاف نیاز دارد. از این رو به نظر می‌رسد آنچه قبل از اجرای چنین پروژه‌هایی در پارک پردیسان اولویت دارد احیای فضای سبز پارک است.

او بیان کرد: در مرحله اول می‌توان با توسعه فضای سبز پارک از طریق تقویت و کاشت گیاهان بومی سازگار با محیط تهران به احیای فضای سبز تهران و ایجاد پالایشگاه تصفیه هوای پایتخت اقدام کرد.

به گفته او کاشت گیاهان سازگار با محیط زیست شهر تهران به معنای کاشت گیاهان سوزنی که در کمربند سبز تهران کاشته شده‌اند نیست، چون این گیاهان نمی‌توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی هوای تهران داشته باشند.

او در پاسخ به این سوال که در صورت جواب منفی دولت چه اقدامی انجام می‌دهید گفت: اعتقاد داریم با توجه به عنایت ویژه‌ای که دولت محترم در بحث آلودگی هوا و محیط زیست دارند با کلید تدبیر خود قفل این مشکل را باز می‌کنند.