عبور از دومین خط‌قرمز ساختمانی در پایتخت آزاد شد؟
ساختوساز در «کوه»های تهران
گروه مسکن- بهشاد بهرامی: ساختوساز در شهر تهران بعد از عبور از خط‌قرمز «فضای‌سبز»، دومین حریم ممنوعه را هم شکست. ارتفاعات البرز در کوه‌های شمال غرب تهران، به‌عنوان محدوده‌ای که بالاتر از «تراز ۱۸۰۰متر» قرار گرفته، مدتی است به محل جدید ساختوسازها تبدیل شده است. این در حالی است که طبق مقررات سال‌های اخیر مدیریت شهری تهران، هر نوع ساختوساز در زمین‌هایی با ارتفاع بیش‌از ۱۸۰۰ متر از سطح دریا، ممنوع بوده و در این فضاهای مرتفع شهر، به دلیل لزوم رعایت یکسری مسائل زیست‌محیطی، صرفا احداث کمربندسبز برای تسهیل جریان وزش باد پاک، مجاز بوده است.
اما مشاهده‌های ماه‌های اخیر آن هم با چشم غیرمسلح در کوه‌های شمال غرب تهران بیانگر آن است که تعداد سازه‌های نه‌چندان کم‌طبقه در ارتفاعات غیرمجاز پایتخت، تاحدودی افزایش پیدا کرده است. پیش‌تر تا نیمه‌های سال۹۱، در این قسمت از کوه‌های البرز، فقط یک مجتمع دانشگاهی قرار داشت، اما هم‌اکنون تعداد قابل‌توجهی ساختمان دیگر در اطراف این مجتمع به همراه یکسری المان شهری -خیابان‌های جدول‌کشی شده و ...- نیز اضافه شده است و شکل این محدوده از ارتفاعات تهران را به حالت «شبه‌شهر» تغییر داده است. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد: در دو سال اخیر با آمدن طرح تفصیلی جدید، ممنوعیت ۱۰۰درصدی ساختوساز در تراز ۱۸۰۰ متر، به نوعی کمرنگ شد. مسوولان شهری در این باره می‌گویند: طبق ضوابط طرح‌تفصیلی، در برخی ارتفاعات تهران، احداث مجموعه‌های خدماتی از جمله هتل، مجاز است؛ اما مسکونی‌سازی همچنان ممنوع است.
بعد از باغ، این بار کوه
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، ریه‌های تنفسی شهر در حال بسته شدن است. دستیابی به سود حاصل از ساختوسازهای چند ده طبقه‌ای چند سالی است که باغات شمال تهران را به‌دلیل کمبود زمین طعمه بساز و بفروش‌ها کرده است. درختان مظلومی که به‌راحتی سر فرود می‌آورند و جای خود را به آسمانخراش‌های ناموزون می‌دهند. همین پدیده سبب شده تا سطوح باقیمانده از عرصه سبز کلان‌شهر تهران، قابلیت تصفیه هوای پایتخت را از آلودگی‌هایی که فراتر از حد استاندارد تولید می‌شوند، از دست بدهند و وضعیت زیست‌محیطی این کلان‌شهر قرمز شود. مطابق با گزارش کمیته محیط‌زیست شورای شهر تهران، ظرف ۲۵سال اخیر، ۲۴درصد از مساحت سبز پایتخت-عرصه‌های باغی- زیر بار ساختوساز قرار گرفته و با این میزان تغییرکاربری، عملا ۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از باغات تهران که معادل کل فضای سبز این شهر در دهه ۵۰ بوده، به ساختمان‌های مسکونی و تجاری تبدیل شده است. این میزان عرصه سبز از دست رفته، تقریبا معادل ۵/۷ درصد مساحت فعلی کلان‌شهر تهران است. فعالیت ساختمانی در زمین‌های «سبز» تهران اگر چه طی ماه‌های اخیر به‌عنوان یک عارضه خطرناک از طرف دولت مطرح شد و توسط مدیریت‌شهری تحت پیگیری قرار گرفت، اما پیشروی بسازوبفروش‌ها به این زمین‌ها به بهانه تامین منابع مالی شهر همچنان ادامه دارد. البته فقط درختان نیستند که قربانی می‌شوند، بسازوبفروش‌ها برای ساختوساز از یک خط قرمز دیگر هم عبور کرده‌اند و دست به دامان دامنه‌های البرز شده‌اند.
چمران: قبول نداریم
ارتفاعات کوه‌های شمال غرب تهران تحت عنوان تراز ۱۸۰۰ متر، خط قرمزی بود که با دست‌اندازی بساز و بفروش‌ها هم‌اکنون محو شده و اثر چندانی از آن باقی نمانده است، اما مهدی چمران رئیس کنونی شورای شهر تهران چنین اعتقادی ندارد و می‌گوید: هم‌اکنون هیچ پروانه ساخت‌و‌سازی در ارتفاعات بالاتر از ۱۸۰۰ متر صادر نمی‌شود. افرادی که مدعی هستند این ساختوسازها هم‌اکنون در حال انجام است مستندات خود را به ما معرفی کنند تا جلوی آن را بگیریم. او حتی هشدار داده که در صورت ساختوساز در ارتفاعات بالاتر از ۱۸۰۰ متر، شهردار تهران، شهردار منطقه را عزل خواهد کرد. با این حال مناطقی از شمال پایتخت که تا دهه پیش به عنوان دامنه‌های کوه تلقی می‌شدند هم‌اکنون به محل ساختوساز با کاربری‌های مختلف بدل شده‌اند. براساس طرح جامع شهری ساختوساز در مناطق مختلف شهر تا ارتفاعی مشخص مجاز است. در منطقه یک میزان پیشروی ساختوساز به ارتفاعات کوه‌ها حداکثر تا ارتفاع ۱۸۰۰ متر، در منطقه پنج ۱۶۰۰ متر و در منطقه ۲۲ معادل ۱۴۰۰ متر به عنوان مبنای ارتفاع مجاز ساختوساز شناخته می‌شوند؛ به این معنی که ارتفاع زمین محل ساختوساز، از سطح دریا نباید بیش از ارقام ذکر شده باشد.
پس از تصویب و ابلاغ طرح تفصیلی جدید، اصطلاح متفاوتی جایگزین ارتفاع مجاز ساختوساز در شمال شهر شد. «خط محدوده شهر تهران در شمال» اصطلاح جدیدی است که خط قرمز ساختوساز در شمال تهران را مشخص می‌کند. براساس ضوابط طرح تفصیلی جدید ساختوساز پایین‌تر و روی خط محدوده شهر تهران در شمال، منافاتی با قوانین شهرسازی جدید ندارد. «خط‌محدوده شهر تهران در شمال» در طرح تفصیلی جدید در برخی مناطق به عنوان پهنه G۳۲۳یا همان حفاظت ویژه مشخص شده است که ساختوساز در محدوده آن به‌صورت مشروط شده است. به این معنی که ساختوساز با کاربری‌های خدماتی همچون هتل و درمانگاه مجاز شناخته می‌شود، اما امکان صدور مجوز ساخت با کاربری مسکونی در آنها وجود ندارد. این در حالی است که یکی از موارد ساختوساز در دامنه کوه‌ها که دو سال پیش از سوی یکی از اعضای شورای شهر تهران در دوره سوم مورد انتقاد گرفت ساختوساز در ارتفاعات حصارک در غرب تهران بود. تا چند سال پیش ساختمان واحد علوم و تحقیقات تنها ساختمانی بود که در ارتفاعات حصارک در غرب تهران قرار داشت. حتی چندین سال پیش در زمان احداث این ساختمان مخالفت‌هایی با موقعیت قرارگیری آن شد و عنوان شد نباید در ارتفاعات تهران - تراز بالای ۱۸۰۰ متر- ساختوساز شود؛ اما هم‌اکنون در کنار ساختمان دانشگاه، تعدادی سازه دیگر از جمله یک هتل با ظرفیت ۱۰۰۰ تخت نیز در حال ساخت است. خسرو دانشجو، سخنگوی شورای شهر تهران در دوره سوم درباره ساخت این هتل اعلام کرده بود: «ساخت این هتل با ظرفیت ۱۰۰۰ نفر به پایان رسیده است و تعداد زیادی پروژه در این سایت در دست احداث است که طی هفت ماه آینده این پروژه‌ها به بهره‌برداری می‌رسد.» حالا بعد از گذشت دو سال از اجرای این پروژه علاوه‌بر این ساختمان، ارتفاعات تهران و کوهپایه‌های اطراف آن پر از ساختمان‌های عظیم‌الجثه شده که طرح تفصیلی تهران مدعی است این نقاط جزو پهنه سبز قرار دارد و نباید در آنها ساخت وساز شود.
به یک نمونه برخورد کردم
محمد حقانی، رئیس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه ساختوساز در نقاط سبز و خط محدوده شهر تهران در شمال به‌شدت از سوی شورای شهر در حال پیگیری است به «دنیای اقتصاد» گفت: بی‌توجهی به محدودیت منابع موجب شده است تا امروز بسیاری از شهروندان تهرانی با مشکلات ترافیک و آلودگی هوا دست و پنجه نرم کنند. برخلاف بسیاری، من بر این باور هستم که بسیاری از مشکلات فعلی شهر تهران، نه به فقدان قوانین یا بحث‌های کارشناسی که به سوءمدیریت شهری مربوط است.
او ادامه داد: مدیریت شهری در تمامی شهرهای پیشرفته دنیا از یکسری قوانین و استاندارد‌های مشخص پیروی می‌کند. در تهران اما آنقدر با مصوبات و قوانین بازی می‌شود تا در عمل اثری از آن باقی نمی‌ماند. رئیس کمیته محیط زیست شورای‌شهر تهران تصریح کرد: شهرداری‌ها در کل کشور به جای کسب درآمدهای پایدار از طریق عوارض و شهرسازی و نوسازی رو به تراکم‌فروشی یا شهرفروشی آورده‌اند. این مورد در تهران با شدت بیشتری رخ داده است طوری که در مواردی حتی اضافه بر طرح جامع و تفصیلی شهر تهران، ساختوساز و حتی تغییر پهنه (تبدیل فضای سبز به فضای مسکونی) صورت گرفته است. او اضافه کرد: تراکم ساختوساز در نهایت به افزایش جمعیت در این شهر منجر شده که حاصل آن، چیزی جز محدودیت در پروژه‌های خدمات‌رسانی نیست. او به دیدار اعضای شورای شهر تهران با مقام معظم رهبری و تاکید ایشان در خصوص مقابله با ساختوساز در ارتفاعات پایتخت اشاره کرد و افزود: بعد از فرمایشات آقا، اعضای شورای شهر برای پیگیری این موضوع کارگروهی تشکیل دادند. حقانی با بیان اینکه پس از ابلاغ و اجرای طرح تفصیلی جدید، به جای ارتفاع ۱۸۰۰ عنوان «خط محدوده شمال تهران» مبنای حریم ساخت وسازها قرار گرفته است، اظهار کرد: در جلساتی که با شهرداران مناطق شمالی شهر تهران برگزار شد، تاکید کردند که به شکل جدی مطرح شده که چنین ساخت و سازهایی وجود ندارد.
عضو شورای شهر تهران گفت: البته شخصا به چندین مورد ساخت وساز بالای خط محدوده شمالی شهر تهران برخورد کردم. یکی از آنها در ضلع شمالی پارک جمشیدیه بود که دقیقا بالای محدوده مشخص شده پروانه ساخت صادر شده بود. او ادامه داد: این موضوع با پیگیری شورای شهر تهران و معاون خدمات شهری شهرداری تهران متوقف شد. این عضو شورای شهر تاکید کرد: در حال حاضر در وضعیتی که شورا بر این موضوع حساس شده و اسناد توسعه شهر تهران (طرح جامع و تفصیلی جدید) هر گونه ساخت وساز را بالای خط محدوده شهر تهران قدغن کرده است، شهرداری تهران هم مدعی است چنین ساخت‌وسازهایی انجام نمی‌شود.به گفته وی اخیرا گزارش تازه‌ای در این حوزه به دست شورای شهر تهران نرسیده است اما در صورتی که ساختوساز ارتفاعات حصارک صحت داشته باشد این موضوع توسط کارگروه ویژه شورا پیگیری می‌شود.
به «بن‌بست» خورده ایم!
رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر تهران با استفاده از تعبیر «بن‌بست» در مواجهه با برخی مشکلات شهر تهران عنوان کرد: روند مواجهه مجموعه شهرداری تهران در بررسی و حل این مشکلات به‌گونه‌ای است که شورای شهر تهران را در مقابله با مشکلات موجود شهر در بن‌بست قرار داده است. رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت و محیط زیست شورای شهر در گفت‌و‌گو با «دنیای اقتصاد» در پاسخ به این سوال که چرا با وجود تاکیدات مقام معظم رهبری برای جلوگیری از ساختوساز خارج از خط محدوده شمال شهر تهران، هنوز هم این روند ادامه دارد؟ گفت: مشکلات و مسائلی که پارلمان محلی پایتخت با شهرداری در برخی از حوزه‌ها دارد از یک طرف متنوع و زیاد است و از طرف دیگر پاسخ شهرداری به تذکرات ارائه شده از سوی شورا بعضا غیرقابل پذیرش است؛ همین موضوع خودش بن‌بستی ایجاد کرده است.
او ادامه داد: واقعا شورا نمی‌داند در مقابل این انحرافات و مغایرت‌ها باید چه تصمیمی بگیرد.
این عضو شورای شهر تهران با اشاره به برخی تخلفات در حوزه ساختوسازهای خارج از خط محدوده شمال شهر و در ارتفاعات تهران تصریح کرد: بعضا این‌گونه مشکلات تصمیماتی است که در چند سال گذشته برخلاف ضوابط و مقررات طرح تفصیلی جدید گرفته شده است.او افزود: در مقابل با اجرای این تصمیمات حقی را هم برای بخشی از مردم ایجاد کرده‌اند. حافظی با بیان اینکه در برخی از حوزه‌ها با چنین بن‌بستی مواجه شده‌ایم، اظهار کرد: قطعا از ادامه این روند جلوگیری خواهیم کرد و اجازه نخواهیم داد این روند ادامه داشته باشد.
ارسال نظر