شرط اتمام مسکن مهر

گروه مسکن، بهشاد بهرامی : از پرونده ساخت دو میلیون واحد مسکونی مسکن مهر هنوز ۷۰۰ هزار واحد دیگر باقی مانده است که قائم مقام ویژه وزیر راه وشهرسازی در امور مسکن مهر می‌گوید: برای مختومه شدن این پروژه تا پایان سال ۹۴ ، حداقل به ۵ هزار میلیارد تومان دیگر از محل اقساط تسهیلات اعطایی، اعتبار نیاز است. احمداصغری مهرآبادی قائم‌مقام ویژه وزیر در امور مسکن مهر پیچ و خم تکمیل پروژه مسکن مهر را در تامین منابع مالی عنوان می‌کند و معتقد است: اگر این منابع تامین نشود باید انتظار داشت تکمیل این پروژه به دولت دوازدهم نیز کشیده شود.

او با تاکید بر در نظر گرفتن حساسیت‌های رئیس‌جمهور و وزیر راه و شهرسازی درخصوص «اتمام غیرتورمی مسکن مهر» عنوان می کند: از این رو بسته پیشنهادی ارائه شده به بانک مرکزی درخصوص تامین اعتبار تکمیلی کاملا غیرتورمی تنظیم شده است. در بهمن‌ماه سال گذشته با مصوبه شورای پول و اعتبار سقف اعتبارات در نظر گفته شده برای طرح مسکن به ۵۰ هزار میلیارد تومان رسید.

براساس گزارش رسمی که از اقدامات یکسال گذشته دولت یازدهم در پروژه مسکن مهر منتشر شده است تاکنون ۴۲ هزار و ۷۸۰ میلیارد تومان از سوی بانک مرکزی به این طرح پرداخت شده و مابقی قرار است از محل بازپرداخت اقساط تامین مالی شود. با این حال در این گزارش عنوان شده که پیش‌بینی مسوولان وزارت راه و شهرسازی این است که ۱۰ هزار میلیارد تومان دیگر نیز باید به این طرح اختصاص پیدا کند. براساس محاسبه صورت گرفته ۱۰ هزار میلیارد تومان پیشنهادی از چه محلی باید پرداخت شود که غیرتورمی باشد و به چه بخشی از مسکن مهر اختصاص پیدا می‌کند؟

در حال حاضر ما روی دو بسته ۱۰ هزار میلیارد تومانی بحث داریم که جداگانه توضیح می‌دهم. یک ۱۰ هزار میلیارد تومان مربوط به مصوبه اواخر دولت دهم است که بر مبنای آن قرار بود سقف تسهیلات در نظر گرفته شده برای مسکن مهر از ۵۰ هزار میلیارد تومان به ۶۰ هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کند. اما با پایان کار دولت دهم و شروع کار کابینه یازدهم به‌دلیل آنکه سیاست کاهش تورم در دستور کار قرار گرفت و بانک مرکزی معتقد بود که چون این پول از محل خط اعتباری به مسکن مهر تزریق شده باعث رشد پایه پولی و افزایش تورم شده است، بنابراین افزایش دوباره سقف تسهیلات منجر به رشد دوباره تورم و گرانی خواهد شد. براساس همین دیدگاه (حالا به درستی یا نادرستی دیدگاه کاری ندارم) مصوبه افزایش ۱۰ هزار میلیارد تومان به سقف تسهیلات مسکن مهر مسکوت ماند؛ و به این ترتیب بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار با پرداخت ۱۰ هزار میلیارد تومان موافقت نکردند.

این ۱۰ هزار میلیارد تومان برای چه بود؟

برای افزایش سقف تسهیلات فردی بانکی از ۲۵ میلیون تومان به ۳۰ میلیون تومان تا از این طریق بتوان به تکمیل پروژه‌ها کمک کرد. یعنی از یک طرف بانک کمک کند و از طرف دیگر مردم از محل آورده خودشان مساعدت کنند. البته هنوز از این درخواست خود عقب‌نشینی نکرده‌ایم و الان هم پیگیر هستیم.

اما ۱۰ هزار میلیارد تومان دوم که هم‌اکنون پیگیر آن نیز هستیم از محل تسهیلات بانکی نیست، بلکه مبلغی است که دولت باید برای تکمیل خدمات زیربنایی و روبنایی به پروژه‌های مسکن مهر پرداخت کند. براساس محاسباتی که انجام شده است تکمیل خدمات روبنایی و زیربنایی به قیمت امروز حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان هزینه نیاز دارد.

وعده پرداخت این مبلغ از سوی دولت به شما داده شده است؟

مدتی پیش با دستور آقای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور دو کارگروه تشکیل شد. یک کارگروه، کارگروه خدمات زیربنایی بود که نماینده وزیر راه و شهرسازی که بنده باشم، نماینده وزیر نیرو و نماینده آقای نوبخت در آن عضو هستند. ما نمایندگان تک‌تک استان‌ها را دعوت کردیم و در قالب ۳۶ جلسه به بررسی و محاسبه میزان خدمات زیربنایی مثل آب، برق، گاز و فاضلاب پرداختیم. پس از چندین جلسه بحث و بررسی به عددی در حدود ۵ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان رسیدیم. جمع‌بندی جلسات و بودجه موردنیاز برای خدمات زیربنایی در جلسه‌ای برای آقای جهانگیری ارائه شد. نهایتا مقرر شد که در ۶ ماهه اول سال‌جاری یک هزار میلیارد تومان از سوی دولت پرداخت شود که متاسفانه هنوز ریالی از آن پرداخت نشده است.

از چه محلی؟

در این جلسه آقای چیت چیان وعده دادند که وزارت نیرو ۳۰۰ میلیارد تومان پرداخت خواهد کرد و ۷۰۰ میلیارد تومان باقی مانده نیز از سوی آقای نوبخت وعده داده شد که تامین شود. جالب است بدانید که دوستان وزارت نیرو به ما گفتند که اگر شما یک هزار میلیارد بدهید ما به اندازه سه هزار میلیارد تومان برایتان کار انجام می‌دهیم تا بقیه منابع مالی برسد. یک‌هزار میلیارد تومان هم وعده دادند که نیمه دوم سال پرداخت کنند. در مورد خدمات روبنایی مثل تاسیس مدرسه، مسجد و پروژه‌های بهداشتی نیز محاسبات نشان می‌دهد حداقل ۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان با قیمت روز نیاز است. به این ترتیب مجموعا برای احداث خدمات روبنایی و زیربنایی حداقل ۱۰ هزار میلیارد تومان نیاز است که دولت باید آن را از محل منابع خود تامین کند، البته در حال حاضر برخی خدمات روبنایی مثل احداث مدارس و مساجد از محل منابع وزارت راه وشهرسازی آغاز شده است. این موضوع را اضافه کنم که تاکنون ما برای وزارت نیرو ۲۲۰ میلیارد تومان از محل یارانه‌های مسکن مهر کمک کردیم. ۱۲۰۰ میلیارد تومان هم دولت قبل تصویب کرده بود که از این مبلغ بالغ‌بر ۸۰۰ میلیارد تومان در اختیار وزارت نیرو قرار گرفته است.

در بخشی از صحبت‌تان اشاره کردید که باید وام مسکن مهر از ۲۵ میلیون تومان به ۳۰ میلیون تومان افزایش پیدا کند. پایه محاسبه شما برای این افزایش چه بود؟

این موضوع به زمان حاضر بر نمی‌گردد. از روز اولی که در پروژه مسکن مهر مسوولیت داشتم معتقد بودم که این افزایش تسهیلات باید صورت گیرد. زمانی که در سازمان ملی زمین و مسکن بودم حدود ۲۰۰ هزار واحد مسکونی مهر شناسایی شد که این واحدها نیاز به افزایش تسهیلات داشتند. آقای مهندس نیکزاد نیز با این موضوع موافقت کردند اما چون کار در دولت دهم به پایان رسید پیگیری نشد. الان هم معتقد هستم که حدود ۷۰۰ هزار واحد مسکن مهر به این پول نیاز دارند. اعتبار مورد نیاز این ۷۰۰ هزار واحد نیمه‌تمام نیز ۳هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان می‌شود. در کنار آن هم هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای آماده‌سازی و محوطه‌سازی از محل همان تسهیلات درخواست شده است. حتی عنوان کردیم اگر از ۱۰ هزار میلیارد تومان مصوب دولت قبل فقط ۵ هزار میلیارد تومان به ما پرداخت شود قول می‌دهیم پرونده پروژه‌های مسکن مهر را از نظر ساخت و آماده‌سازی و محوطه‌سازی تا پایان سال ۹۴ ببندیم.

در غیراین صورت پیش‌بینی شما این است که پروژه‌ها در وضعیت کنونی در سال آینده تمام نمی‌شوند؟

اگر چنین اعتباری پرداخت نشود تکمیل پروژه‌ها به دولت دوازدهم کشیده می‌شود چون در حال حاضر پیشرفت فیزیکی پروژه‌ها خیلی کند است و یکی از اساسی‌ترین مشکلات ما در پروژه‌های مسکن مهر، منابع مالی است.

موضوع افزایش مبلغ وام به ۳۰ میلیون تومان از سوی دولت در حال پیگیری است؟

موضوع وام ۳۰ میلیون تومانی الان به کمیسیون اعتباری بانک مرکزی ارسال شده و باید در این خصوص تصمیم‌گیری نهایی انجام شود. در این نامه دو درخواست از سوی ما مطرح شده است اول اینکه نوبت رسیدگی این موضوع در کمیسیون جلو بیفتد و دوم اینکه در کمیسیون اعتباری با اختصاص پنج‌هزار میلیارد تومان از محل وصول اقساط و افزایش خط اعتباری به ۵۵ هزار میلیارد تومان موافقت کنند.

بنا ندارید از ابزار جدید دیگری به جز برداشت از بانک مرکزی استفاده کنید که غیرتورمی باشد؟

ما راهکار داریم برای اینکه بتوان غیرتورمی پروژه‌ها را پیش برد. الان حدود ۴ هزار میلیارد تومان بابت پرداخت اقساط تسهیلات دریافت شده است. از طرف دیگر از ۴۵ هزار میلیارد تومان خط اعتباری که در اختیار ما قرار گرفته است تاکنون ۴۲ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان به ما پرداخت شده است. بنابراین دو هزار و ۳۰۰میلیارد تومان باقی می‌ماند. جمع این دو عدد می‌شود ۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان. تا پایان سال نیز هزار میلیارد تومان دیگر نیز از محل اقساط بازپرداخت می‌شود. ما می‌گوییم بانک مرکزی یکجا این پول را به ما پرداخت کند چون این پول یک بار به مسکن مهر تزریق شده و اثر تورمی‌اش را در جامعه گذاشته است. بنابراین استفاده مجدد از آن اثر تورمی فزاینده ندارد. یعنی بانک از خط اعتباری به ما نمی‌دهد و پول جدیدی نیست. اگر از این کانال به ما پول بدهند قطعا روی تورم هم تاثیری نخواهد داشت و غیرتورمی است.

مگر الان به‌طور متوسط ماهانه چه مبلغی از صاحبان مسکن مهر وصول می‌شود؟

به‌طور متوسط ماهانه حداقل ۲۰۰ میلیارد تومان وصولی داریم. اگر این مبلغ به پروژه‌ها تزریق نشود قطعا پیش نخواهد رفت. پروژه‌ها در صورتی پیش خواهند رفت که بانک نیز سیاستش تسریع در پرداخت باشد، نه اینکه بانک بگوید من موافقم اما در پرداخت این پول را ندهند. برمبنای قرار اولیه باید هفته‌‌ای ۱۱۰ میلیارد تومان به پروژه‌ها پول پرداخت می‌شد که ماهانه مبلغ ۴۴۰ میلیارد تومان می‌شود. اما پولی که از ابتدای امسال تاکنون به ما پرداخت شده است ۹۰۰ میلیارد تومان بوده یعنی به جای ۶ ماه پول ۲ ماه به ما پرداخت شده است. بانک در پرداخت تعلل کرده است. از طرف دیگر حدود ۳۰۰ هزار واحد آماده افتتاح داریم که به‌دلیل نبود خدمات زیربنایی مثل آب و برق امکان اسکان مردم در آنها وجود ندارد. این در حالی است که رئیس‌جمهور دستور داده‌اند تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط برای اتمام این پروژه‌ها باید کمک کنند، البته مردم هم باید کمر همت ببندند و به تکمیل پروژه‌هایشان کمک کنند. هر فردی اگر پولی دارد سهم خود را سریع واریز کند.

یکی از انتقادهای برخی از کارشناسان به نحوه اجرای طرح مسکن مهر بازمی‌گردد. آیا بنا ندارید شیوه اجرای طرح را تغییر دهید به‌گونه‌ای که دولت از دخالت مستقیم در ساخت پروژه‌ها جلوگیری کند؟

ببینید! در زمان آقای سعیدی‌کیا کلا ساخت‌و‌ساز از طریق تعاونی‌ها بود. تعاونی‌های محله‌ای که برخی از آنها بیشترین آسیب را به پروژه‌ها زدند. آقای سعیدی‌کیا هم نظرش کاملا درست است. به هر حال سیاست کلی این بود که بدهیم به تعاونی‌ها. آمدیم و تعاونی‌های مشاغل آزاد تشکیل دادند. ولی برخی از آنها صلاحیتی نداشتند.از زمان ورود آقای نیکزاد نیز در واقع همان سیاست را پیگیری کردیم. از ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار واحدی که الان در دست ساخت است و بالغ بر یک میلیون و ۲۰۰ هزار هم افتتاح شده، تقریبا ۵۰ درصد این پروژه‌ها را به بخش خصوصی دادیم. اینکه ۹۵۰ هزار واحد الان توسط خود مالکان احداث می‌شود به معنی واگذاری آن به بخش خصوصی است. یعنی خودشان زمین داشتند؛ ما تسهیلات دادیم و اینها قرار شد بسازند و به افراد واجد شرایطی که ما معرفی می‌کنیم بدهند. ۲۸۰ هزار واحد هم توسط سازمان عمران و بهسازی در بافت‌های فرسوده اجرا می‌شود که آن هم در واقع خود مردم‌ هستند. یعنی زمین از مردم است و ما فقط تسهیلات می‌دهیم. ۵۰ درصد این پروژه توسط مردم ساخته می‌شود و ۵۰ درصد در اراضی دولتی توسط تعاونی‌ها و در واقع سازندگان، بنابراین در طرح مسکن مهر دولت به آن شکل گسترده نقش اجرایی نداشته است.

یکی از مواردی که در دولت گذشته در طرح مسکن مهر مشکل زیادی ایجاد کرده بود موضوع بیمه کارگران ساختمانی بود. مشکلی که بابت آن بسیاری از کارگران ساختمانی نتوانستند پروژه را به پایان برسانند. این مشکل همچنان وجود دارد؟

در دولت گذشته مصوبه‌ای وجود داشت که برای بیمه باید ۵۲۰۰ تومان از مردم می‌گرفتند اما این مصوبه در استان‌های مختلف به‌صورت سلیقه‌ای ایجاد شد. به‌گونه‌ای که براساس آمار مبلغ بیمه دریافت شده از متقاضیان بین ۷ تا ۲۲ هزار تومان متغیر بود. این موضوع باعث شد در فروش اقساطی تاثیر منفی گذاشته شود.

اما خوشبختانه طی دو هفته اخیر با بخشنامه سازمان تامین اجتماعی به استان‌ها دستور داده شد تا مصوبه دولت دهم مبنی بر دریافت ۵هزار و ۲۰۰ تومان بابت حق بیمه کارگران ساختمان به صورت یکسان دریافت شود.

امیدواریم در این مورد مشکل جدیدی به وجود نیاید و با اخذ این ۵۲۰۰ تومان به مردم فرصت بدهند که پایان کار بگیرند و فروش اقساطی را انجام بدهند. چون ما از بانک مرکزی سه سال تنفس گرفتیم.

در این سه سال باید تلاش کنیم که فروش اقساطی صورت بگیرد و امسال هم ۷۰۰ هزار واحد در برنامه ما است که فروش اقساطی‌اش انجام بگیرد.