پاسخ «ثبت» به چالش «سردفتران»
گروه مسکن- هاجر شادمانی: 300 نفر از سردفتران به نمایندگی از مدیران دفاتر اسناد رسمی سراسر کشور، بعد از دو نشست پی‌در‌پی با معاونان سازمان ثبت اسناد‌و‌املاک، قول گرفتند بن‌بستی که از 7 روز پیش به واسطه ورود اجباری سامانه اینترنتی «ثبت‌آنی» به دفاتر، در مسیر تنظیم، ثبت و صدور سندرسمی برای معاملات، به وجود آمده است «حداکثر ظرف 5 روز آینده مرتفع شود»، در غیراین صورت گزینه‌های دیگری «همچون تعلیق 3ماهه این سامانه» در دستور کار قرار بگیرد.
ناتوانی محضرخانه‌ها در استفاده از سامانه ثبت‌آنی معاملات رسمی املاک به دلیل آنچه مشکلات فنی این سامانه تازه‌پا عنوان می‌شود، باعث شد سردفتران در عصر ششمین روز از شروع‌به‌کار این سامانه -بعدازظهر یک‌شنبه- در محل کانون سردفتران تجمع کنند. در این تجمع که در نهایت به نشست مشترک سردفتران با معاون امور اسناد سازمان ثبت منجر شد، نواقص فنی و ایرادات حقوقی سامانه «ثبت‌آنی» خطاب به مسوولان سازمان تشریح شد؛ از جمله اینکه، سردفتران در روزهای اخیر مجبور شده‌اند به دلیل سرعت پایین شبکه، معاملات مردم را در فاصله ساعت ۱۰ شب تا ۳ صبح، تنظیم و در سامانه ثبت‌آنی، به ثبت برسانند!
همچنین صبح دیروز نیز بیش‌از ۱۰۰ نفر از سردفتران به همراه هیات‌مدیره کانون سردفتران، با حضور در سازمان ثبت اسناد، مشکلات را دوباره به معاون امور اسناد و همچنین معاون امور اداری و مالی سازمان منتقل کردند.
رییس کانون سردفتران در جمع مسوولان سازمان ثبت اعلام کرد: هنوز ۷۰ درصد از دفاتر اسناد رسمی موفق به اتصال به سامانه‌ ثبت‌آنی نشده‌اند چه برسد به آنکه بخواهند معاملات را در آن، ثبت رسمی کنند!
محمدرضا دشتی در عین حال با بیان اینکه مشکل شبکه و اینترنت در این سامانه را با معاون وزیر ارتباطات، درمیان گذاشته است، اظهار امیدواری کرد: حداکثر ظرف ۵ روز آینده، مشکلات فنی رفع شود.

مشکلات را برای مدتی تحمل کنید
گزارش «دنیای اقتصاد» از نشست عصر یکشنبه سردفتران با معاون امور اسناد سازمان ثبت و همچنین سرپرست اداره کل امور اسناد این سازمان در محل کانون حاکی است: سردفتران معترض، با طرح مشکلاتی نظیر مشکل پهنای باند سامانه ثبت آنی، مشکلات و مسائل فنی و حقوقی، تحمیلی بودن طرح به جامعه سردفتران و اشتباه بودن ورود مستقیم سازمان ثبت به این عرصه، خواستار توقف سه ماهه یا تعطیلی کامل سامانه ثبت آنی شدند.
سردفتران همچنین با بیان اینکه از ابتدا موافق به اجرای طرح ثبت آنی معاملات بوده‌اند، اعلام کردند: سامانه موجود به هیچ‌وجه جوابگوی هدفی که این سیستم برای آن تعریف شده، نیست و به‌رغم آموزش‌های قبلی، ثبت معاملات در سامانه ثبت آنی به کندی صورت می‌گیرد.
ادامه روند ثبت سنتی معاملات و اعلام فوری اطلاعات به سازمان ثبت در صورت لزوم از پیشنهادهای دیگری بود که سردفتران به معاونین سازمان ثبت در این زمینه ارائه کردند.
سردفتران در ادامه با اعتراض نسبت به توقف فعالیت ثبت معاملات در 6 روز اول اجرای طرح ثبت آنی، خطاب به معاون امور اسناد سازمان ثبت اعلام کردند که در این مدت تنها کمتر از
10 درصد معاملات اسناد تنظیم و ثبت شده است.
این در حالی است که بنا بر گفته معاون امور اسناد سازمان ثبت ظرف 6 روز گذشته 80 هزار معامله در سامانه ثبت آنی به مرحله اخذ شناسه رسیده است که اگرچه وی کم بودن تعداد ثبت معاملات و همچنین مشکلات فنی موجود در مسیر ثبت آنی را پذیرفت اما، خطاب به سردفتران و دفتریاران اعلام کرد: هر پیشنهادی در این زمینه قابل بررسی است و باید مشکلات را برای مدتی تحمل کرد تا با اقداماتی که در این زمینه در دست اجرا است، به طور کامل حل و فصل شود.
محمد مهدی انجم شعاع، در نهایت سه راه حل برای مشکلات پیش آمده در نتیجه راه‌اندازی سامانه ثبت آنی معاملات مطرح و در جمع سردفتران اعلام کرد: اولویت ما انجام معاملات به صورت سیستمی و با سامانه ثبت آنی است، اما در راستای پیشنهادهای ارائه شده توقف سه ماهه به منظور حل مشکلات موجود را نیز بررسی خواهیم کرد و در صورتی که در نهایت به این نتیجه برسیم که سامانه عملیات ثبتی را با مشکل مواجه خواهد کرد، آن را به طور کامل متوقف می‌کنیم.

ثبت اسناد از 10 شب تا 3 صبح!
یکی از سردفتران حاضر در اجتماع سردفتران در اعتراض به کندی سرعت ثبت معاملات در نتیجه اجرای طرح ثبت آنی، گفت: همه سردفتران از ابتدا با این طرح موافق بودند اما مشکلاتی نظیر پهنای باند کم اینترنتی وجود دارد که لازم است ابتدا این مشکلات برطرف شود.
وی با بیان اینکه این مشکلات باید هر چه سریع‌تر برطرف شود، گفت: این مشکلات زمینه‌های فنی دارد؛ اینکه سازمان ثبت اسناد آمار می‌دهد روزی حداقل ۱۱ هزار ثبت صورت گرفته، آمار بسیار پایینی است و نشان می‌دهد مشکلی اساسی وجود دارد. باید این ضعف را برطرف کرد و اینکه از ساعت ۱۰ شب تا ۳ صبح سند صادر می‌شود اصلا در شأن سردفتران نیست و مشکل باید ریشه‌ای حل شود.
یکی دیگر از سردفتران معترض با بیان اینکه اجرای این طرح به صورت مستقیم از جانب سازمان ثبت کار اشتباهی بود، اظهار کرد: باید اجرای ثبت آنی معاملات را به امور اسناد واگذار می‌کردند، چرا که مشکلات این طرح تنها به ایرادات سیستمی مربوط نمی‌شود.
وی با اشاره به اظهارات اخیر رییس سازمان ثبت مبنی بر اینکه ۹۰ درصد سردفتران کوچک‌ترین اطلاعاتی از فضای مجازی ندارند، خاطرنشان کرد: این حرف می‌تواند برای سردفتران برخورنده باشد ضمن اینکه کجای قانون می‌گوید یک سردفتر باید به طور کامل به کامپیوتر آشنا باشد؟
سردفتر دیگری با اشاره به نواقص گسترده سیستمی در سامانه ثبت آنی پیشنهاد داد: بهتر است تا زمانی که امکان استفاده همه سردفتران از اینترنت با سرعت عالی فراهم نشده است، این طرح مسکوت بماند.

مشکل حقوقی و فنی در مسیر ثبت آنی
در نشست عصر یکشنبه سردفتران با معاونان سازمان ثبت اسناد یکی دیگر از سردفتران اسناد رسمی، با تاکید بر اینکه ابتدا باید زیرساخت‌های ثبت آنی فراهم و بعد برای این کار اقدام می‌شد، افزود: این طرح نه تنها مشکل فنی دارد بلکه مشکل حقوقی و قانونی هم دارد.
وی ادامه داد: براساس قانون برنامه پنجم توسعه و ماده 211 قانون سردفتران، سازمان ثبت مکلف است در راستای توسعه اسناد و املاک، داده‌های ثبتی خود را الکترونیکی کند و زیرساخت‌های موجود در این زمینه باید قبل از هر چیز فراهم شود.
این سردفتر گفت: پیشنهاد ما به سازمان ثبت این است که سند به صورت سنتی ثبت شده و هر زمانی که به اطلاعات نیاز بود سردفتران اطلاعات را در اختیار سازمان ثبت قرار دهند.
مشکلات شکلی و فنی و تردید در آمارهای ارائه شده از سوی سازمان ثبت در مورد تعداد اسناد ثبت شده ظرف شش روز اول الزامی شدن ثبت آنی معاملات، موضوعات دیگری بود که سردفتران در تجمع اعتراض آمیز خود در حضور معاون امور اسناد سازمان ثبت به آن اشاره کردند.
سردفتر دیگری با بیان اینکه طرح فعلی ثبت آنی معاملات به سردفتران تحمیل شده است پیشنهاد داد: بهتر است به مدت سه ماه ثبت آنی متوقف شود تا مشکلات آن برطرف شود.
ثبت آنی 80 هزار سند ظرف 6 روز
معاون امور اسناد سازمان ثبت در جلسه مشترک با اعضا و هیات مدیره کانون سردفتران و دفتریاران، گفت: تا پایان وقت اداری روز ششم، 80 هزار سند در سیستم ثبت آنی به مرحله اخذ شناسه رسیده است.
محمد مهدی انجم شعاع، خاطرنشان کرد: در چند روزی که از اجرایی شدن طرح ثبت آنی اسناد می‌گذرد شاهد مشکلاتی بوده‌ایم و ما هم قبول داریم که این طرح نواقصی دارد.
وی ادامه داد: نمی‌توان گفت این طرح بدون عیب و نقص انجام می‌شود، ولی نمی‌توان چنین تصور و برداشت کرد که سازمان ثبت در راستای حل مشکلات اقدامی انجام نمی‌دهد و باعث ایجاد بسترناهنجاری در مسیر ثبت معاملات شود.
انجم شعاع با بیان اینکه اولویت سازمان ثبت در حال حاضر طرح ثبت آنی معاملات و حل مشکلات آن است، گفت: بارها مسائل را بررسی کرده‌ایم و در این زمینه کوتاهی صورت نگرفته است، اما این پروژه اقدامی بزرگ و سنگین است که جنبه‌های فنی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی ادامه داد: سردفتران در این جلسه دو بخش حقوقی و فنی را مطرح کردند که این موضوع جای مطالعه و بررسی دارد.
معاون امور اسناد سازمان ثبت گفت: با توجه به بررسی‌های صورت گرفته، از نظر حقوقی و فنی مشکل اساسی در اجرای این طرح وجود ندارد و عمده مشکلات موجود در مسیر ثبت آنی اسناد، مربوط به امور فنی است. وی در واکنش به اظهارات سردفتران در خصوص غیرواقعی بودن آمارهای ارائه شده در زمینه ثبت آنی معاملات از سوی سازمان ثبت، اظهار کرد: هیچ‌گونه دخالت و دستکاری در آمار نداریم و مشکلات موجود در این زمینه را هم انکار نمی‌کنیم.
انجم شعاع ادامه داد: اینکه 80 هزار سند ظرف
6 روز اول اجرای طرح در سامانه ثبت آنی، ثبت شده است هر چند به نظر کم باشد، اما نشان دهنده این است که می‌توان در این فضا کار کرد و مشکلات موجود را همزمان برطرف کرد.
وی با بیان اینکه مطالبات سردفتران باید از ابعاد مختلف مورد بررسی قرار بگیرد خاطرنشان کرد: در مورد مسائل فنی نیز فعالیت هایی انجام شده و توافق و رایزنی‌های خوبی هم صورت گرفته است.

نواقص را توجیه نمی‌کنیم
انجم شعاع ادامه داد: به هیچ وجه قصد توجیه نواقص را نداریم و سازمان ثبت نسبت به مشکلات بی تفاوت نیست، اما در این مسیر به همکاری سردفتران و صبر آنها نیاز داریم.
وی در پاسخ به پیشنهاد توقف سه ماهه ثبت آنی گفت: هر پیشنهادی را قابل بررسی می‌دانم و پیشنهادها و اظهارات سردفتران به طور قطع به مسوولان ارشد سازمان ثبت منتقل می‌شود.
معاون امور اسناد سازمان ثبت ادامه داد: اگر به رغم این تلاش ها باز هم مشکلات پابرجا بود ممکن است این سامانه متوقف شود، اما فعلا اولویت کار ما اجرای طرح ثبت آنی با رفع تمام مشکلات و نواقص موجود است.