زیرساخت‌های فرسوده شهری آمریکا در معرض فروپاشی

نیلوفر قدیری

پل مینیاپلیس در ایالت می‌سی‌سی‌پی آمریکا روز چهارشنبه گذشته ناگهان فروریخت و شوک جدی به مردم منطقه و سراسر آمریکا وارد کرد. فروریختن این پل اتفاق نادری در آمریکا نیست. بیش از ۱۶۰‌هزار پل در سراسر آمریکا در معرض خطر ریزش قرار دارند. از میان سازه‌ها و زیرساخت‌های آمریکا تنها پل‌ها نیستند که در معرض نابودی قرار دارند. گزارش‌ها نشان می‌دهد که بزرگراه‌ها، تونل‌ها، سدها و آب‌بندها هم موقعیت بهتری ندارند. مهندسان آمریکایی چند سالی است که نسبت به امنیت و شرایط این سازه‌ها هشدار می‌دهند اما هنوز دولت هیچ اقدامی در این مورد انجام نداده است.

در آوریل سال ۱۹۸۷ پل گریک در نیویورک فرو ریخت. این پل بزرگراهی با عرض ۳۵‌متر، اندک مدتی قبل از فروپاشی مورد ارزیابی مهندسان قرار گرفته بود اما ناگهان این پل فروریخت و در رودخانه محو شد. در اثر این حادثه پنج خودرو از ارتفاع ۲۵‌متری به آب افتادند و ۱۰‌نفر کشته شدند. اکنون ۲۰‌سال بعد از آن زمان، این حادثه برای پل مینیاپلیس تکرار شد. دلیل این حادثه هم درست شبیه حادثه قبلی است. رطوبت، فرسودگی و عدم رسیدگی دلایل مشابه فروپاشی این پل‌ها بوده است. این اتفاقات کارشناسان را متعجب نکرده است. بیل مارکوسن، رییس انجمن مهندسان معماری آمریکا، چند روز قبل از حادثه فروپاشی این پل در وبلاگ شخصی خود نوشته‌بود: وضعیت تاسف‌آور زیرساخت‌های ما تهدید جدی برای امنیت مردم و اقتصاد کشور است. این مهندس آمریکایی نوشته بود: تامین مالی تعمیرات مورد نیاز این سازه‌ها باید در اولویت کار رهبران کشور قرار بگیرد. به تخمین این انجمن به طور کلی دست کم ۶/۱‌تریلیون دلار سرمایه‌گذاری برای جلوگیری از وقوع چنین بلایایی نیاز است.

دو سال پیش انجمن مهندسان معمار آمریکا گزارشی منتشر کرد که موضوع آن ارزیابی زیرساخت‌های نابسامان آمریکا به طور کلی بود. در این گزارش شرایط پل‌های سراسر کشور وخیم ارزیابی شد. در این گزارش انجمن مهندسان معمار آمریکا بیش از ۱۶۰‌هزار پل را که ۲۷‌درصد پل‌های آمریکا است، مورد ارزیابی قرار دادند. وضعیت این پل‌ها وخیم و ناکارآمد توصیف شده است و بعضی از آنها در آستانه فروپاشی لقب گرفته اند. در بخش دیگر این گزارش آمده است که البته این شرایط نسبت به سال ۲۰۰۰ نوعی پیشرفت به شمار می‌آید، زیرا در آن زمان بیش از ۲۸‌درصد پل‌ها در این شرایط بودند. پل‌های شهری در آمریکا اکنون در بدترین شرایط هستند و نزدیک به یک سوم آنها در شهرها تقریبا از کار افتاده اند. یکی از دلایل این از کار افتادگی این است که مسوولان شهری مسوول این پل‌ها هستند نه مسوولان بزرگراه‌ها. تعمیر همه پل‌های آمریکا دست کم ۲۰‌سال زمان می‌برد و به ۱۰‌میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که هیچ کس در راس قدرت در آمریکا تمایلی به این مقدار هزینه کردن ندارد.

در گزارش مهندسان معمار آمریکا، بزرگراه‌های این کشور درجه ارزیابی «د» را دریافت کرده‌اند. نزدیک به ۳۳۲‌هزار کیلومتر بزرگراه در سراسر آمریکا وجود دارد که اکثر آنها در دهه ۱۹۵۰ ساخته شده‌اند. صدها بزرگراه اکنون به کمک هزینه‌های عوارض جاده‌ای که مردم می‌پردازند، به حیات خود ادامه می‌دهند. شرایط بد جاده‌ها و بزرگراه‌ها هر سال ۵۴‌میلیارد دلار برای شهروندان آمریکا هزینه دارد که این رقم برای هر راننده ۲۷۵‌دلار خواهد بود.

تونل‌های شهری و جاده‌ای در آمریکا شرایطی بدتر دارند. در جولای سال گذشته بخش‌های زیادی از سقف بتنی تونل مرکز شهر بوستون فروریخت و دست‌کم یک راننده کشته شد. این تونل در همان سال افتتاح شده بود. کارشناسان دلیل این فروپاشی و ریزش را پایین بودن کیفیت مصالح به کار رفته در این تونل ارزیابی کردند. این دلیل برای بسیاری از سازه‌های دیگر شهری آمریکا هم صدق می‌کند. ۸۳‌هزار سد و آب بند هم همین شرایط ناگوار و ناامن را دارند. حوادثی مانند توفان کاترینا که ۱۸۰۰ کشته به جا گذاشت، مشکلات سازه‌ای را در آمریکا پدیدار می‌کند. بین سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۰ بیش از ۱۲۹ سد در آمریکا فرو ریخت. اکنون در آمریکا ۷۵۶‌پل دیگر با ساختاری عینا مطابق ساختار پل مینیاپلیس وجود دارد. به همین دلیل مهندسان آمریکایی به دولت هشدار داده‌اند که اتفاق اخیر تنها یک زنگ خطر بود که باید جدی گرفته شود.

برای رسیدگی به این شرایط نگران‌کننده زیرساخت‌ها، اخیرا طرح خصوصی‌سازی زیرساخت‌ها در آمریکا مورد بررسی قرار گرفته است. بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری هم اعلام آمادگی کرده‌اند که بخشی از هزینه بازسازی این زیرساخت‌های در حال نابودی را به عهده بگیرند. این موضوع اکنون به یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد بحث در جامعه آمریکا تبدیل شده است. احزاب دموکرات وعده داده‌اند که ۶۳۱‌میلیون دلار بیشتر از جمهوری‌خواهان بر روی تاسیسات زیرساختی شهر سرمایه‌گذاری خواهند کرد.