رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: گنبد عالی‌ابرکوه، مستحکم‌ترین و زیباترین بنای تاریخی قرن پنجم هجری قمری است. عزیزا... سیفی در گفت‌و‌گو ایرنا افزود: این اثر از بناهای سنگی دوره دیلمیان و یکی از نفیس‌ترین هنرهای معماری ایران است که روی کوهی مشرف بر جاده ابرکوه باارتفاع ۲۲مترو ضخامت دیوار دو متر ساخته شده است.

وی اضافه کرد: بنای مذکور از نمونه‌های بی‌نظیری است که در جذب گردشگران داخلی و خارجی به استان یزد تاثیر فراوانی دارد.

سیفی، این بنای تاریخی را نخستین اثر ثبت‌شده استان یزد در فهرست آثار ملی کشور عنوان کرد.

این گنبد به‌صورت هشت ضلعی از سنگ و ساروج بنا شده که در دور تا دور پای گلوی آن از خارج کتیبه‌ای به خط کوفی بنایی دیده می‌شود که حروف آن را با آجر تراشیده و در داخل متن قرار داده‌اند.

داخل گنبد، سرداب وسیعی وجود دارد که مدفن «عمیدالدین شمس‌الدوله» نوه «نصرابن‌حسن ابن فیروزان دیلمی» است که در دوره سلجوقیان حاکم ابرکوه بود.

این بنا برفراز صخره‌های طبیعی کوهستان قرار گرفته‌و به‌این دلیل زلزله‌های پی درپی ابرکوه کوچکترین خللی در ارکان آن به‌وجود نیاورده است.

گنبد عالی ابرکوه با شماره ۱۹۵در سال ۱۳۱۲به پیشنهاد آندره گدار در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

شهرستان ابرکوه با ۵۰هزار نفر جمعیت در۱۲۰کیلومتری غرب یزد واقع شده است.