رونق طولانی بازار مسکن در انگلیس
نیلوفر قدیری
از بین همه عواملی که در یک دهه گذشته اقتصاد انگلیس را متحول کرده رونق بازار مسکن به عنوان نیرومندترین و البته گمنام‌ترین عامل بوده است.

قیمت‌های بالای مسکن به آرامی کار خود را انجام داده و کانون تمرکز ثروت را تغییر می‌دهند. دیگر کشورهای ثروتمند دنیا هم رونق قیمت مسکن داشته‌اند اما رونق بازار مسکن در انگلیس بسیار پرشتاب‌تر و شدیدتر بوده است. انگلیسی‌ها بیشتر از دیگر کشورهای ثروتمند دنیا صاحب خانه هستند. تعداد مالکان مسکن در انگلیس از آمریکا هم بیشتر است. این وضعیت شرایط بازار مسکن را بیشتر از دیگر کشورها رونق داده است.
در انگلیس از سال ۱۹۹۶ تعداد ملک‌هایی که قیمتشان بیش از ۲‌میلیون دلار است تقریبا ده برابر شده است. اتفاق دیگری که در بازار مسکن در انگلیس روی داده این است که سالمندان برای خانه‌دار شدن جوان‌ترها تلاش می‌کنند.
بیش از 40‌درصد از انگلیسی‌هایی که اولین خانه خود را خریده‌اند این کار را به کمک والدینشان انجام داده‌اند. اما فرزندانی که والدین آنها خانه‌ای از خود ندارند از این گردونه عقب مانده‌اند. این برای کسانی که نگران نابرابری هستند خبر بسیار بدی است.
نابرابری از نظر درآمد اکنون بیش از یک دهه است که انگلیس را فرا گرفته‌است. نابرابری از نظر مالکیت دارایی هم افزایش یافته است. دلیل این وضعیت آن است که ارزش‌ دارایی‌هایی به غیر از خانه هم افزایش یافته است. اما قیمت بالای مسکن هنوز داغ‌ترین خبر بازار است.
جان هیلز از استادان دانشکده اقتصاد لندن می‌گوید، بین سالهای 1945 که ثروت با تعریف قدیمی رو به کاهش گذاشت و دهه 1980، نابرابری از نظر مالکیت دارایی کاهش یافته است. در دهه 1980 نابرابری درآمدی به شدت افزایش یافت اما نابرابری از نظر مالکیت دارایی همچنان در شرایط قبلی باقی ماند. از نیمه دهه 1990 این نابرابری به شدت افزایش یافته است. قیمت بالای ملک باعث شده تا نزاع و کشمکش بر سر منابع عرضه هم افزایش یابد. نمایندگان پارلمان از رای دهندگان و حوزه‌های انتخابیه خود شکایت‌نامه‌هایی درباره تحولات جدید در بازار مسکن در مناطق خود دریافت می‌کردند.
این موضوع به یکی از مسائل محوری انتخابات تبدیل شده بود. اکنون اما جای آن شکایات را گله‌های والدینی گرفته که نگران وضعیت مسکن فرزندان خود هستند. از سال ۲۰۰۰ به بعد شمار وام‌هایی که به اولین خریداران خانه داده شده کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح خود در اوائل دهه ۱۹۹۰ نزدیک شده است. در آن سال‌ها نرخ بهره به ۱۵‌درصد رسیده بود و بسیاری نمی‌توانستند وام بگیرند و اقساط آن را پرداخت کنند.
در زیر این لایه سطحی اتفاق دیگری در جریان بود. یکی از پیامدهای جانبی قیمت بالای مسکن افزایش تقاضا برای دریافت مسکن از طریق تعاونی‌های خدمات اجتماعی بود که بیش از 4‌میلیون نفر را خانه‌دار کرده است. اختصاص غیرعادلانه مسکن یارانه‌ای به عاملی مثبت برای تبلیغات حزب راستگرای ملی انگلیس تبدیل شد. سال گذشته کاندیداهای این حزب در انتخابات محلی با این شعار که مهاجران از این امتیاز یارانه مسکن برخوردار می‌شوند، نتایج خوبی به دست آوردند.
با افزایش تقاضا، وضعیت عرضه در بازار مسکن با مشکل روبه‌رو می‌شود و به این ترتیب مشکلات این بازار بیشتر خواهد شد. این از دو روند ناشی می‌شود. اول از رشد جمعیت که بخشی از آن هم ناشی از افزایش طول عمر و افزایش میزان مهاجرت از سالانه ۵۰ تا ۶۰هزار نفر در نیمه ۱۹۹۰ تا ۱۸۵هزار نفر در سه ماه اول ۲۰۰۵ است. روند دوم این است که این روزها تعداد بیشتری از انگلیسی‌ها تنها زندگی می‌کنند. به همین دلیل است که تعداد مالکان خانه در انگلیس از ۱/۲۱‌میلیون نفر در سال ۲۰۰۴ به ۲۶‌میلیون نفر در سال ۲۰۰۶ افزایش یافته است.

شاخص رشد قیمت مسکن در چند کشور بزرگ صنعتی

منبع: اکونومیست


تاثیر مهاجرت بر بازار مسکن تاثیری آنی نیست زیرا بسیاری از تازه‌واردها در خانه‌هایی ساکن می‌شوند که انگلیسی‌های محلی اصلا آنها را قبول ندارند. اما بعد از مدتی همین مهاجران به فکر خرید خانه می‌افتند.
برای درک بهتر این شرایط باید نگاهی به شهر لندن بیاندازیم. جمعیت این شهر به سرعت در حال افزایش است. اما بخش‌هایی از این شهر همچنان کم سکنه است.
وست مینیستر، کنزینگتون و چلسی از مناطقی هستند که اکثر انگلیسی‌ها برای خرید خانه دوم خود آنجا را انتخاب می‌کنند. از سوی دیگر لندن خارجی‌های ثروتمندی را به خود جذب می‌کند که حاضرند چند‌میلیون پوند برای خرید یک خانه آن هم برای زندگی در بعضی ایام سال هزینه کنند. نتیجه این می‌شود که بخش‌های زیادی از شهر لندن در ایام مختلف سال خالی از سکنه است. بیرون از مناطق گران قیمت لندن شرایط از این هم پیچیده تر می‌شود.
مقامات انتخاباتی در شرق لندن که مرکز جذب تازه واردها است، هنگام ثبت نام رای دهندگان به ۱۵ نفر برخوردند که در یک خانه با چند اتاق زندگی می‌کردند. این در حالیست که در همان منطقه‌ خانه‌هایی با باغ‌های بزرگ وجود دارد که از نقشه گوگل ارت به راحتی قابل تشخیص هستند. در قرن ۱۹، لندن خانه‌هایی داشت که چندین خانواده در آن زندگی می‌کردند. اکنون بخش‌هایی از این شهر شرایط دوران گذشته را پیدا کرده‌است.