۷ کلید ایجاد زیبایی در طراحی منظر
منصوره دانش یار- تاکید، تضاد، سادگی، تنوع، تناسب، تعادل، وحدت.... ۷ کیفیت بصری که باعث ایجاد زیبایی در طراحی می‌شود. استفاده به جا از هرکدام در زمان و محل مناسب، مهارت طراح را نشان می‌دهد. رعایت هماهنگ سادگی آمیخته با تنوع و تکرار همراه با تنوع و تضاد در صورتی که به وحدت و یکپارچگی طرح منتهی شود باعث خلق منظری زیبا و تاثیر گذار خواهد شد. ۱ - وحدت
«وحدت، هماهنگ نمودن موفقیت‌آمیز تمام عناصر، یکپارچگی و هم پیوندی در طراحی می‌باشد، به قسمی که یک منظور مشترک و واحد از آن مستفاد گردد. وحدت از کیفیات بارز بصری در طراحی منظره است که باید بیشترین ارزش به آن داده شود، زیرا مبین مهارت واقعی در هنر طراحی است. چنین اثری نهایتا باید آنچنان ترتیب داده شود که به عنوان تنها راه حل ممکن مساله جلوه گر شود». مهمترین اصل در طراحی رسیدن به وحدت است. این مفهوم کلیه عناصر و کیفیات طراحی را در برگرفته و از آنان کلی واحد می‌سازد. رسیدن به یک واحد یکپارچه متشکل از کلیه جزییات یک محوطه، تسلط کامل طراح بر علم طراحی و مهارت او در به کار بردن این تخصص را می‌رساند. وحدت عناصر در صورتی تامین خواهد شد که جزییات طرح به گونه‌ای مناسب با یکدیگر ترکیب شده باشند.
۲ -تاکید
با استفاده از تاکید روی برخی از المان‌های طراحی، می‌توان چشم را به یک بخش از ترکیب معطوف داشت. این کار ممکن است با بهره‌گیری از یک تک درخت، یک گروه درختچه با ویژگی‌های خاص، یک ساختمان یا یک فواره و یا یک مجسمه عملی گردد. تاکید باید با مضایقه و امساک مورد استفاده قرار گیرد، چون در اغلب موارد یک منظر بصری ثابت می‌تواند به سهولت خسته‌کننده باشد. البته از آنجا که درختان بزرگ‌ترین گونه‌های گیاهی هستند در ارتباط با تاکید و ایجاد تاثیر بصری آن عمدتا از این درختان استفاده می‌شود.
۳ - تضاد یا تباین
تباین همواره اتفاق می‌افتد، اما گاه متوجه حضور آن نمی‌شویم. وقتی فضای خالی فرمی‌را احاطه می‌کند یا یک خط راست و یک منحنی با هم تلاقی می‌کنند، فرمی از فرم دیگر بسیار بزرگ‌تر می‌شود یا جهت‌های افقی و عمودی همزمان آشکار می‌شوند تباین به وجود می‌آید. تضاد یکی از راههای ایجاد تنوع و کاستن از سادگی است. تضاد می‌تواند در رنگ، فرم و بافت و اندازه به کار رود.
۴ - سادگی و نظم
سادگی و نظم را می‌توان در یک مبحث بررسی کرد. سادگی در برابر تنوع قرار می‌گیرد. یکی از مهمترین اصول زیبایی شناسی سادگی است که عدم توجه به آن ارزش‌های کار را کاهش داده و استاری طرح را از بین می‌برد.
۵ - تنوع
تنوع و نظم هر دو در کنار هم معرف یک تعادل ظریف و ترکیب متناسب در طراحی محسوب می‌شوند. در طراحی منظره نیز لازم است که به منظور تجلی زیبایی بصری آن توجه به نظم و تنوع در حالت تعادل خود معطوف شود. به طور کلی از نظر زیبایی شناسی نظم بیش از اندازه در هر طرحی باعث یکنواختی و تنوع افراط‌آمیز نیز باعث سردرگمی‌می‌شود. پس در این زمینه لازم است که به ایجاد یک حالت تعادل بین حداکثر‌ها و حداقل‌ها در تنوع و نظم المان‌های فضاهای مختلف طرح توجه شود تا امکان احیای وحدت حسی فراهم آید.
۶ - تناسب و مقیاس
عناصر بصری ظرفیت آن را دارند که یکدیگر را کامل و یا تعریف نمایند. این فرایند به تنهایی عنصر تناسب را معرفی می‌کند. به عنوان مثال هیچ شکل بزرگی وجود ندارد، مگر اینکه شکل کوچکتری در کنار آن وجود داشته باشد. عامل مهم در تناسبات و اندازه‌گیری خود انسان است. در طراحی فضا، عناصر با مقیاس انسانی سنجیده می‌شوند. قرار گرفتن یک ساختمان کوچک در سایت فضا را بزرگ‌تر جلوه می‌دهد.
۷ - توالی و تکرار
تکرار آسان‌ترین روش در طراحی است. تکرار فرم‌های واحد، حالت هماهنگی را سریعا منتقل می‌کند. هر فرم واحد تکراری مانند ضرب‌های ضرب آهنگ است. به کار بردن فرم‌های واحد با تعداد کمتر و بزرگ‌تر، طرح را ساده و مشخص می‌کند و اگر فرم‌ها با تعداد بی شمار و اندازه کوچک‌تر باشد، طرح را حالت بافتی یکنواخت پیدا می‌کند. [ونگ-وسیوس -۱۳۸۰]
مثال: کاربرد تکرار در طراحی پارک:
تکرار در طراحی به عنصر نظم و تنوع معنی و مقصود می‌بخشد و بین المان‌ها و فضاهای مختلف ایجاد وحدت می‌کند. در طرح پارک‌ها تکرار برخی المان‌های طبیعی یا مصنوعی و فضا‌ها می‌تواند به ایجاد چنین وحدتی منجر شود و از نظر جنبه‌های بصری، زیبایی طرح را فزونی بخشد.
«توالی به عناصر متنوع معنی ومفهوم می‌بخشد. با تکرار گیاهان و اجسام مختلف در طرح از پیچیدگی احتمالی ناشی از تنوع بسیار کاسته و نظم و ترتیبی به منظره می‌بخشد. در پروژه‌های بسیار وسیع طراح می‌تواند به دلخواه خود یک انبوه کاری یا گروه کاری را تکرار کرده و ایجاد توالی نماید. بدین سان باغ تکه تکه و جدا از هم جلوه نخواهد کرد».
ارسال نظر