رییس انجمن تولیدکنندگان بتن استاندارد:
هیچ گونه مشکل شخصی با آزادسازی سیمان از سبد حمایتی دولت ندارم
گروه مسکن - میترا یافتیان: رییس انجمن تولیدکنندگان بتن استاندارد در واکنش به طرح پیشنهادی انجمن تولیدکنندگان سیمان مبنی‌بر آزادسازی سیمان از سبد حمایتی دولت، طی نامه‌ای خطاب به دبیر این انجمن گفت: بنده هیچ گونه مشکلی با آزادسازی قیمت سیمان ندارم، لیکن کارخانجات سیمان، سوخت خود را به قیمت جهانی تحویل بگیرند تا آن وقت مشخص شود که آیا این صنعت بضاعتی برای رقابت با سیمان وارداتی دارد یا نه. متن کامل این نامه که از سوی انجمن تولیدکنندگان بتن استاندارد در اختیار گروه مسکن روزنامه دنیای اقتصاد قرار داده شده در ادامه می‌آید:
پیرو جلسه‌ای که به دعوت جنابعالی درباره هم‌اندیشی و همفکری پیرامون مسائل مرتبط با تولید، توزیع و مصرف سیمان تشکیل شد، لازم دانستم مطالبی را به عرض شما برسانم.چون مساله سیمان، موضوع مرتبط با سرنوشت جامعه است مطالب خود را به‌صورت سرگشاده ارسال می‌کنم تا افکار عمومی، جامعه مهندسی و نظام مدیریتی کشور نیز در این بحث‌ها مشارکت نمایند بلکه بتوانیم به تصمیم جامعی برسیم.
به باور شما - به عنوان نماینده تولید کنندگان سیمان - مشکل اصلی صنعت سیمان، حضور این کالا در سبد حمایتی دولت و قیمت‌گذاری دولتی آن است که فرصت افزایش قیمت به منظور تامین سرمایه لازم تکمیل واحدهای جدید را سلب کرده است و در صورت خروج سیمان از سبد حمایتی و قیمت‌گذاری توسط بازار آزاد، در کنار ایجاد تعادل در قیمت سیمان و حذف دلالان و واسطه‌های این بازار که سودهای میلیاردی نامشروع به دست می‌آورند، این مبالغ نصیب تولیدکنندگان سیمان می‌گردد تا با افزایش ظرفیت تولید سیمان کشور تا سقف ۸۵میلیون تن- (پیش‌بینی برنامه چهارم توسعه) در کنار تامین نیاز رو به رشد داخلی در سال‌های آتی، بخشی از بازار منطقه - بالاخص عراق و افغانستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز در اختیار ایران قرار گیرد و در بخش صادرات غیر نفتی قدم‌های بزرگ‌تری برداشته می‌شود.
در کنار این دیدگاه، نگاه دیگری نیز به فرآیندهای تولید، توزیع و مصرف سیمان در جامعه وجود دارد که اینجانب خود را فرد کوچکی از این مجموعه می‌بینم و استادان دانشگاهی، مؤسسه استاندارد، مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، جامعه مهندسی کشور، کارخانجات بتن آماده استاندارد، قطعه سازان و بخش‌های عظیمی از جامعه دانشگاهی و حتی بخشی از شبکه مدیریتی کشور نیز در این گروه قرار گرفته‌اند، که خلاصه دیدگاه‌این بخش، مصرف صحیح و استاندارد سیمان است که در برخی مواقع عملکرد کارخانجات سیمان در تقابل با این دیدگاه‌ها قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه صنعت سیمان، به خاطر ترکیب سهامدارانش که متشکل از مدیریت ارشد دولتی است . همواره در مجادلات فی‌مابین، مدیران صنعت سیمان اهداف خود را به پیش برده‌اند و توجه کمتری به انبوه دیدگاه‌های گروه مقابل داشته‌اند.
از جمله موارد تاریخی درباره سیمان، موضوع قیمت‌گذاری این کالا بوده که شرکت‌های سیمانی همواره مدعی بوده‌اند مکانیزم قیمت‌گذاری دولتی سیمان در حق آنها اجحاف می‌کند و شاهد همیشگی مدعای خود را قیمت خرده فروشی و بازار آزاد سیمان عنوان کرده‌اند چه اینکه بعضا صحبت از ما به التفاوت ۵/۲برابری قیمت سیمان در بازار آزاد و نرخ مصوب دولتی کرده‌اند که نصیب دلالان سیمان می‌شود.
بگذریم از اینکه قیمت خرده فروشی سیمان که مسوولان سیمانی آنرا ملاک قیمت‌گذاری سیمان قلمداد می‌کنند، متشکل از هزینه‌هایی است از قبیل ۱- هزینه پاکت و بسته‌بندی ۲- هزینه حمل از کارخانه تا فروشگاه مصالح ساختمانی ۳- هزینه باراندازی ۴- هزینه انبارداری ۵- هزینه بارگیری ۶- هزینه حمل از درب فروشگاه تا محل مصرف ۷- سود مصالح فروشی ۸- سود خواب سرمایه.
(کارخانجات سیمان معمولا ۲ ماه پس از دریافت کل مبلغ نسبت به ترخیص سیمان اقدام می‌کنند.)
لذا مقایسه قیمت فروش فله درب کارخانه، با قیمت خرده فروشی پاکتی تحویل در محل کار برای کالایی مثل سیمان که به خاطر سنگینی و حجیم بودن هزینه حمل و جابه‌جایی قابل توجهی دارد، جز آشفته کردن آرامش روانی جامعه جهت پیشبرد اهداف مشخص (که همان افزایش قیمت درب کارخانه سیمان است) نمی‌تواند باشد.
بحث درباره مکانیزم کشف قیمت سیمان را به فرصتی دیگر واگذار می‌کنیم و در این بخش فقط به همین نکته بسنده می‌شود که برابر گزارش رسمی منتشره توسط شرکت‌های سیمانی و گزارشات مالی منتشره در جراید و نیز کتاب اقتصاد سیمان ایران - چاپ مهر ماه ۸۴ - هزینه‌های تولید سیمان، شامل دستمزد، سوخت، برق و... برای هر تن ۱۵۰۰۰۰ریال می‌باشد که با احتساب قیمت فروش درب کارخانه (هر تن ۳۶۵۰۰۰ریال) به ازای تولید هر تن سیمان ۲۱۵۰۰۰ریال سود ناخالص عاید کارخانجات سیمان می‌شود که در بین کلیه صنایع دولتی و خصوصی، حتی صنایع اتومبیل سازی، بالاترین نسبت سود ناخالص متعلق به‌این صنعت است. زیرا هیچ صنعتی محصول خود را به ۲۴۳درصد قیمت تمام شده به فروش نمی‌رساند.
علی‌اصغر کیهانی، رییس انجمن تولیدکنندگان بتن استاندارد در ادامه نامه آورده است: صدر و ذیل تقاضای جامعه مهندسی و صنایع تولید بتن آماده و قطعات بتنی از صنعت سیمان کشور همراهی با خواسته عمومی به‌عنوان برنامه‌ریزی برای مصرف صحیح سیمان، است. لذا از جنابعالی تقاضا داریم که در کلیه تصمیم‌گیری‌های آتی برای صنعت سیمان، موضوع مصرف صحیح سیمان را در اولویت برنامه‌ریزی‌های خود قرار دهید. چه اینکه پایداری این صنعت و توسعه پایدار در گرو مقاوم‌سازی و رعایت استاندارد‌های ساخت و ساز در کلیه مراحل است که در این میان مصرف صحیح سیمان، نقش اساسی دارد.
به باور ما آنچه که بایستی به عنوان چشم انداز پیش روی صنعت سیمان قرارگیرد، موارد زیر است:
افزایش کیفیت و تنوع بخشی به تولید سیمان:
در حال حاضر همه کارخانجات داخلی برای تولید انواع سیمان‌های پرتلند دارای گواهینامه استاندارد هستند لیکن برنامه‌ریزی‌های تولید سیمان در کارخانجات داخلی معطوف به تقاضای جامعه مهندسی و نیاز پروژه‌ها نیست، بلکه براساس حداکثر سود ناشی از ثابت بودن قیمت سیمان تعریف شده است و تولید سیمان‌های آمیخته، پوزولانی، پرتلند آهکی و... که در واقع بخشی از نیاز جامعه است به صورت فراگیر و برای کلیه مصارف مجاز و غیر مجاز تولید و توزیع می‌شود، به نحوی که برخلاف توصیه مقررات ملی ساختمان که سیمان‌های پوزولانی را برای مصارف سازه‌ای توصیه نمی‌کنند، این نوع سیمان برای مصارف سازه‌ای به کارخانجات تولید بتن به اجبار فروخته می‌شود. این در حالی است که سیمان‌های تیپ ۲ و بعضا تیپ ۱ که مخصوص مصارف سازه‌ای و قطعه سازی است، به صورت پاکتی برای مصارف بنایی در اختیار مصالح فروشان قرار می‌گیرد.
در حالی که کارشناسان مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن اعلام می‌کنند که در صورت ارتقاء کیفیت سیمان‌های تولید داخلی و نیز ساماندهی تنوع و تیپ تولیدات، سالانه بیش از ۷میلیون تن در مصرف سیمان صرفه‌جویی می‌شود، صنعت سیمان از کنار انبوه تذکرات جامعه دانشگاهی و کارشناسان خبره به راحتی عبور می‌کند و استادان فوق را فقط برای پوشش فنی تصمیمات اقتصادی خود قبول دارند.
تقاضای جامعه مهندسی از صنعت سیمان، ساماندهی تولید سیمان بر اساس ساختار مصرف واقعی به شرح زیر است:
۱ - تولید سیمان بنایی
برای مصارف غیرسازه‌ای سیمان که حدود ۳۵درصد از مصارف بخش ساختمان را به خود اختصاص می‌دهد، سیمان بنایی به شماره استاندارد ۳۵۱۶ تولید شود که در کنار افزایش کیفیت کارهای بنایی، به خاطر عدم امکان مصرف این نوع سیمان در بخش سازه، به ساماندهی مصرف سیمان دراین بخش نیز کمک می‌کند.
این در حالی است که برابر نظر کلیه کارشناسان بخش ساختمان، در صورت تولید سیمان بنایی، بخش قابل‌توجهی از جابه‌جایی سیمان بین بخش‌های مختلف از بین می‌رود و فی‌الواقع دلالان سیمان به شدت محدود می‌شوند.
از طریق تولید سیمان بنایی، بیش از ۳۵درصد ارزش افزوده تولید کارخانجات سیمان بالا می‌رود، زیرا در تولید سیمان بنایی از ترکیب ۶۰درصد کلینکر با ۴۰درصد انواع مواد پوزولانی به سیمان می‌رسیم که با کاهش مصرف کلینکر سود کارخانجات سیمان افزایش می‌یابد، همچنین در صورتی که سیمان بخش مردمی را فقط از سیمان بنایی تامین کنیم کارشناسان تضمین می‌کنند که هیچ گونه کمبودی در تامین سیمان برای مصارف عمومی به وجود نمی‌آید.
۲ - تولید سیمان‌های سازه‌ای با مقاومت بالا
از جمله تقاضای جامعه مهندسی از صنعت سیمان، تولید سیمان‌های با رده مقاومتی بالا برای مصارف سازه‌ای و قطعه‌سازی است که این امر نیز می‌تواند به ساماندهی بخش مصرف سیمان کمک کند. با توجه به ضرورت ارتقای کیفیت مصالح و فرآورده‌های ساختمانی بالاخص مصالح بخش سازه این امکان در صنعت بتن فراهم شده است که بتن‌های با مقاومت بالا را در دستور کار تولید خود قرار دهید که نیازمند سیمان‌های با مقاومت بالا است. این در حالی است که چنانچه کارخانجات سیمان نسبت به تفکیک کیفیتی تولید سیمان بخش‌های مختلف اقدام نمایند بخش قابل‌توجهی از مشکلات بازار سیمان نیز به صورت خودکار برطرف می‌شود. چنانچه سیمان بخش مردمی تحت عنوان سیمان بنایی تولید و توزیع شود و سیمان بخش سازه و قطعه سازی نیز از گروه سیمان‌های با کیفیت بالا تولید و عرضه شود، بخش قابل توجهی از مشکلات فعلی بازار سیمان برطرف خواهد شد.
قیمت جهانی و صادراتی سیمان
اخیرا از سوی جنابعالی عنوان شده است که قیمت سیمان در مرز عراق ۹۷ دلار بوده و به همین دلیل تقاضای افزایش قیمت داخلی سیمان مطرح شده است. این در حالی است که برابر گزارش رسمی منتشره توسط اداره گمرکات کشور که توسط سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران - وابسته به وزارت صنایع - نیز تایید شده است، در سال ۸۵، ۳۲۴هزار و ۵۲۱تن سیمان به ارزش ۱۷میلیون و ۶۲۵هزار و ۱۲۳دلار صادر شده است که ارزش هر تن محموله صادر شده برابر ۳/۵۴ دلار می‌شود. در همین سال ۳۵هزار و ۳۷۰ تن کلینکر نیز به ارزش یک‌میلیون و ۷۸۴هزار و ۲۶۷دلار صادر شده است که ارزش هر تن کلینکر صادراتی برابر ۴۶/۵۰دلار می‌شود. ارزش سیمان صادراتی در سال ۸۴ نیز هر تن ۹۲/۵۱دلار و هر تن کلینکر صادراتی، ۷۵/۵۲دلار بوده است. این ارقام رسمی با آنچه که توسط جنابعالی عنوان شده است (هرتن‌سیمان۹۷دلار) فاصله معنی دار ۴۳دلاری دارد که بایستی جنابعالی در این باره پاسخگو باشید. همچنین با فرض کرایه حمل هر تن سیمان ۱۲دلار تا مرز عراق (که از نزدیک‌ترین کارخانجات سیمان به مرز عراق تعیین شده است) ارزش بازگشتی سیمان صادراتی به کمتر از ۴۰ دلار می‌رسد. این در حالی است که در حال حاضر قیمت داخلی سیمان نیز همان ۴۰ دلار است. بنابراین برای کارخانجات سیمان، توزیع داخلی و صادرات سیمان هم‌تراز است. لیکن اینکه چرا کارخانجات سیمان به جای تامین نیاز داخلی به فکر صادرات این کالا هستند که بحران‌های بازار داخلی را افزایش می‌دهد، نامعلوم است.
از طرفی درباره قیمت جهانی سیمان نیز از سوی جنابعالی ارقام ۸۷ تا ۱۰۰دلاری بیان می‌شود و این در حالی است که برابر گزارش سایت جهانی بازار سیمان، در حال حاضر سیمان ۵/۴۲ به قیمت ۴۲ دلار در کشورهای روسیه، اوکراین، هند، چین و شمال آفریقا مبادله می‌شود.
تقاضای جامعه مهندسی از صنعت سیمان این است که با واقعیت‌های بازار جهانی سیمان به صورت صادقانه برخورد کنند و با طرح اعداد و ارقام فرضی و خیالی برای سیمان، به بحران داخلی بازار سیمان بیش از این دامن نزنند.
لذا طرح دائمی افزایش قیمت داخلی سیمان به خاطر ضررده بودن کارخانجات سیمان نوعی توهین به شعور جامعه است. مردم از متولیان این صنعت می‌پرسند چگونه است که صنایع مشابه در هند، ترکیه و چین و روسیه، بدون بهره‌مندی از این میزان سوخت یارانه‌ای، سیمان را به همان قیمت کارخانجات داخلی ایران می‌فروشند، آیا جامعه باید تاوان ضعف مدیریت این صنعت را در قالب افزایش قیمت سیمان تا مرز پوشش هزینه‌های مازاد و مدیریت غلط بپردازد و اصولا مرز این جبران خسارات از سوی مردم تا به کجا است.
جنابعالی بیش از دیگران از واقعیت‌های این صنعت مطلعید و تمام اطلاعات ارائه شده در این نامه مستندات به اطلاعات ارائه شده توسط کارشناسان شما تنظیم شده است لذا از جنابعالی تقاضامندم که مصلحت عمومی را در پای مصالح یک صنعت که این همه ضعف در عملکرد آن مشهود است، فدا نکنید.
ذکر این نکته باقی است که آیا برنامه‌ای که برای اجرایی شدن مصوبه مورخه ۲۳/۱۲/۸۴ هیات محترم دولت که مصرف استاندارد مصالح ساختمانی بالاخص سیمان که مهم‌ترین آنها است را اجباری اعلام نموده در آزادسازی سیمان از سبد حمایتی پیش‌بینی شده است.
اینجانب همین جا رسما اعلام می‌کنم که به عنوان یک کارشناس و یک شهروند که سهمی از منابع ملی دارم، هیچ گونه مشکلی با آزادسازی قیمت سیمان ندارم، لیکن کارخانجات سیمان سوخت خود را به قیمت جهانی تحویل بگیرند تا آن‌وقت مشخص شود که آیا این صنعت بضاعتی برای رقابت با سیمان‌های وارداتی دارد یا نه.
ارسال نظر