اثر خانه اربابی واقع در شهرستان گیلان‌غرب حاصل اولین فصل کاوش «سراب مورت» است. رییس اداره میراث فرهنگی شهرستان قصر شیرین در گفت‌وگو با ایرنا گفت: براساس اظهارنظر کارشناس و کاوشگر این بنا، خانه اربابی در ضلع شمال و شمال شرقی این سراب قرار داشته و کاوش‌های به عمل آمده نشان‌دهنده آن است که این بنا در دوره سلجوقیان مورد استفاده قرار می‌گرفته و در قرن شش هجری تخریب شده است.

وی اظهار داشت: البته طبق نظر برخی باستان شناسان، این بنا می‌تواند به دوره ساسانیان نیز تعلق داشته باشد.

فرمانی گفت: در ساخت این بنا مصالحی هم چون سنگ، ساروج و گچ به کار رفته و دارای چندین راهرو، سالن میهمانداری، پاگردها و راه پله است که در نوع خود بی‌نظیر است.

به گفته برخی کارشناسان حدود ۲سال قبل نیز در محل کنونی سد گیلان‌غرب آثار باارزش باستانی بدست آمد که از نتایج کلی آن چیزی حاصل نشد و پس از آبگیری سد به زیر آب رفت.