مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان: مردم خودشان خانه هایشان را بسازند
گروه مسکن - هاجر شادمانی: برخلاف تصور منطقی از شیوه بازسازی نقاط زلزله زده در استان آذربایجان شرقی، مسوولان بنا دارند با ارائه «وام و مصالح» به مردم این منطقه، مسوولیت ساخت خانه‌های ویران شده را به خود مردم واگذار کنند، بدون آنکه خبری از استخدام تکنولوژی‌های جدید و پیمانکاران آماده به کار باشد.

با گذشت نزدیک به دو هفته از وقوع زلزله 2/6 ریشتری در آذربایجان شرقی، مسوولان مسکن استان اعلام کردند: «مردم باید خود نسبت به نوسازی واحدها اقدام کنند و دولت با پرداخت تسهیلات بانکی و ارائه مصالح ساختمانی از این ساخت و سازها حمایت می‌کند.» آخرین یافته‌های خبرنگار «دنیای اقتصاد» از وضعیت روند بازسازی در مناطق آسیب دیده آذربایجان شرقی در نتیجه زلزله دو هفته قبل تبریز، حاکی است: هم اکنون مسوولان با پرداخت وام 5/12 میلیون تومانی و تامین مصالح ساختمانی به ارزش 3 میلیون تومان، عملا عملیات بازسازی را به زلزله زدگان واگذار کرده‌اند. مسوولان در این باره به «دنیای اقتصاد» اعلام کردند: «کسی برای مردم خانه نمی سازد بلکه مردم باید خودشان برای بازسازی اقدام کنند.»
برآوردهای اولیه این مسوولان از میزان تخریب واحدهای مسکونی تا روز گذشته نشان می‌دهد تاکنون ۱۷ هزار واحد مسکونی در سه شهر اهر، هریس و ورزقان از توابع آذربایجان شرقی و روستاهای زلزله زده آن، تخریب شده است؛ طوری که فعالیت‌ها برای بازسازی این واحدها از دو روز گذشته آغاز شده است. براساس آمارهای ارائه شده از سوی مسوولان مسکن استان، به رغم گذشت نزدیک به دو هفته از وقوع زلزله تاکنون عملیات آواربرداری برای ۳/۲ درصد واحدهای تخریب شده انجام شده است؛ همچنین آمار اعلام شده برای آغاز بازسازی‌ها کمتراز یک درصد کل خانه‌های تخریبی گزارش شده است.
به این ترتیب و بنابر اعلام رییس بنیاد مسکن آذربایجان شرقی، ظرف دو روز اخیر عملیات آواربرداری تنها برای 400 واحد مسکونی در مناطق زلزله زده انجام شده است که از این تعداد بازسازی 150 واحد به مرحله پی‌ریزی رسیده است. قربان محمدی، مدیرکل بنیاد مسکن آذربایجان شرقی با بیان اینکه برنامه بازسازی مناطق آسیب دیده ناشی از زلزله 2/6 ریشتری از هفته گذشته همزمان با حضور وزیر راه و شهرسازی کلنگ زنی شده است، به «دنیای اقتصاد» گفت: بنیاد مسکن در زلزله اخیر تبریز تنها وظیفه تامین مصالح ساختمانی و معرفی مردم به بانک‌ها برای دریافت تسهیلات 5/12 میلیون تومانی را بر عهده دارد که این تسهیلات علاوه بر 3 میلیون تومان کمک غیرنقدی که از سوی بنیاد مسکن و استانداری در قالب مصالح ساختمانی در اختیار مردم گذاشته می‌شود در قالب وام 15 ساله با نرخ سود 4 درصد به خسارت دیدگان پرداخت می‌شود. وی افزود: عملیات آواربرداری و شروع بازسازی از دو روز اخیر در مناطق زلزله زده به صورت رسمی آغاز شده است و برنامه ریزی‌ها حاکی است تا 10 روز آینده آواربرداری معابر به حدی خواهد رسید که مردم برای بازسازی خانه‌های مسکونی مشکلی نداشته باشند. محمدی تصریح کرد: از 17 هزار واحد مسکونی تخریب شده بخشی مربوط به واحدهای روستایی قابل سکونت روستاییان، بخش دیگر مربوط به خانه‌های فرسوده خالی از سکنه و بخش دیگر مربوط به خانه‌های قدیمی روستاییان است که پس از دریافت تسهیلات نوسازی در دوره‌های قبل، در منازل جدید یا مناطق شهری ساکن شدند. وی در پاسخ به اینکه برای واحدهای مسکونی آسیب دیده در داخل شهرهای اهر، هریس و ورزقان چه تدابیری اندیشیده شده است، خاطرنشان کرد: همکاران ما در سازمان نظام مهندسی استان با برآورد خسارت‌های وارده به هر یک از واحدهای مسکونی آسیب‌دیده در سه شهر زلزله زده، میزان خسارت‌ها را به بنیاد مسکن گزارش می‌دهند و ما نیز بر حسب اولویت به آنها رسیدگی و نسبت به بازسازی اقدام می‌کنیم.
گزارش‌های مردمی چه می‌گوید؟
به گزارش «دنیای اقتصاد»، این در حالی است که گزارش‌های مردمی از مناطق آسیب دیده شهری حاکی است در برخی از مناطق، شهرداری تنها با کشیدن نوار زرد رنگ و نصب علائم اخطار در اطراف ساختمان‌های آسیب دیده، اقدام دیگری به منظور جلوگیری از تخریب این ساختمان‌ها انجام نداده است. به گفته شاهدان عینی، برخی از این ساختمان‌ها که اغلب نوساز و نسبتا بلند مرتبه هستند در اثر زلزله کج شده‌اند و بعضا برای واحدهای مسکونی مجاور خطرناک هستند و حتی امکان ریزش آنها بر ساختمان‌های مقابل هم وجود دارد. رییس بنیاد مسکن آذربایجان شرقی ضمن اعلام بی اطلاعی از وجود چنین ساختمان‌هایی در شهرهای آسیب دیده، تاکید کرد: وضعیت تمام ساختمان‌های آسیب دیده از طریق کارشناسان نظام مهندسی به بنیاد مسکن گزارش می‌شود که تاکنون چنین گزارشی از سوی سازمان به بنیاد نرسیده است.
این در حالی است که بنا بر اعلام روابط عمومی اداره کل راه و شهرسازی آذربایجان شرقی، از ۳۰۴ روستای تخریب شده استان، ۷۰ روستا به صورت کامل تخریب شده است که از روز گذشته آواربرداری در این مناطق به صورت جدی‌تر آغاز شده است.
اما پرسش اساسی این است که واگذاری امر نوسازی واحدهای مسکونی به افراد خسارت دیده، در شرایطی که دولت بنا بود نوسازی واحدها را با انعقاد قراردادهای پیمانکاری با سرعت هر چه بیشتر انجام دهد، چه تبعاتی را برای این ساخت و سازها رقم خواهد زد؟ این درحالی است که براساس آخرین نظرات زلزله شناسان، گسل جنوب اهر و شمال تبریز دو گسل خطرناک محسوب می‌شوند که فعالیت دوباره هر یک از آنان چندان دور از انتظار نیست.