مهاجرت انبوه‌سازان به عراق

نشست بخش خصوصی حوزه ساختمان ایران و عراق

کشور عراق با کمبود ۵/۱ میلیون واحد مسکونی روبه‌رو است

نایب‌رییس کانون سراسری انبوه‌سازان: هزینه ساخت‌وساز در عراق ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزان‌تر از داخل است گروه مسکن - لیلا درخشان: ساختمان‌سازهای ایرانی، بازار مسکن عراق را بکر برای سرمایه‌گذاری و پرسود برای ساخت‌وساز تشخیص داده‌اند؛ به همین خاطر گروهی از انبوه‌سازان داخلی اخیرا تفاهمی به ارزش تقریبی یک میلیارد دلار با مقامات دولت عراق انجام داده‌اند که به موجب آن قرار است ۱۰ هزار واحد مسکونی ارزان قیمت در شهرهای مختلف این کشور همسایه، توسط ایرانی‌ها ساخته شود.

عراق همین حالا با کمبود ۵/۱ میلیون واحد مسکونی روبه‌رو است و دولت این کشور برای تامین آن، شرایط سرمایه‌گذاری خارجی را جذاب کرده از جمله اینکه به انبوه‌سازان وام ۴۰ هزار دلاری پرداخت می‌شود، زمین با قیمت تقریبا رایگان تحویل می‌شود و در متن قرارداد، تضمین خرید واحدها قید خواهد شد.

مجموعه این امتیازها در کشور همسایه به اضافه رکود مسکن در ایران و همچنین کنترلی که دولت بر روی قیمت و سود ساخت در مسکن مهر برای انبوه‌سازان داخلی اعمال می‌کند، اکنون مقدمات مهاجرت سازنده‌ها از کشورمان به عراق را فراهم کرده است.

نایب‌رییس کانون سراسری انبوه‌سازان که تفاهم ساخت ۱۰ هزار واحد مسکونی در عراق را امضا کرده، در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: در کشور عراق هزینه تولید مسکن ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزان‌تر از ایران است. ضمن اینکه نوسانات قیمت و بورس‌بازی‌های رایج در بازار مصالح ساختمانی کشورمان، در عراق وجود ندارد.

مجتبی بیگدلی تصریح کرد: در حالی که قیمت میلگرد در کشور هم‌اکنون حدود ۸۰۰ تا ۹۰۰ تومان است، این محصول ساختمانی در عراق با نرخ ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود.

وی افزود: کشور عراق برای بازسازی بعد از جنگ و جبران واحدهای مسکونی تخریب شده به ساخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد مسکونی و تجاری نیاز مبرم دارد.

نماینده انبوه‌سازان ایران در قرارداد ساخت ۱۰ هزار واحد در عراق در ادامه تاکید کرد: دولت عراق برای جلب نظر سرمایه‌گذاران ساختمانی خارجی، ۴۰ هزار دلار به انبوه‌سازان وام پرداخت می‌کند. زمین نیز به نام و مالکیت سرمایه‌گذار خارجی می‌شود و قیمت آن نیز در حد رایگان است. همچنین مراحل طراحی و نظارت بر ساخت نیز در اختیار خود انبوه‌ساز خارجی است که مجموعه این عوامل مسیر فعالیت در بازار مسکن عراق را برای ما هموار کرده‌ است.

بیگدلی به خبرنگار ما گفت: کشور عراق به لحاظ امکانات روبنایی پتانسیل قوی برای سرمایه‌گذاری دارد و بعد از عقد قرارداد ساخت این ۱۰ هزار واحد، برای سرمایه‌گذاری بیشتر در این کشور اقدام خواهیم کرد.

نایب‌رییس کانون سراسری انبوه‌سازان همچنین تصریح کرد: بانک توسعه صادرات در ازای صدور خدمات فنی مهندسی معادل ۸ درصد ارزش قرارداد را به صادرکننده‌ها جایزه پرداخت می‌کند که این امتیاز نیز تا حدی هزینه ساخت‌وساز و همچنین سود فعالیت ما در عراق را تضمین می‌کند.

نایب‌رییس کانون سراسری انجمن انبوه‌سازان کشور گفت: شرایط عقد قرارداد به منظور ساخت‌وساز در کشور عراق به سه شیوه است؛ در شیوه مشارکتی بانک‌های کشور عراق به هر یک از طرفین سازنده اقدام به واگذاری وام ساخت می‌کند که نحوه کسب سود در این شیوه کاملا به میزان سود هر یک از شرکا بستگی دارد.

وی افزود: در همین حال در شیوه پیمانکاری، بانک اقدام به ارائه وام ساخت به پیمانکاران می‌کند.

به گفته بیگدلی، در شیوه سوم ساخت موسوم به انبوه‌سازی، بانک‌ها ۴۰ هزار دلار به انبوه‌سازان وام پرداخت می‌کنند که با توجه به اینکه هزینه‌های ساخت در این کشورها در مقایسه با ایران کمتر است در نتیجه از نظر حاشیه سود، انبوه‌سازی در این کشور توجیه اقتصادی دارد.

درباره امنیت سرمایه‌گذاری در عراق

در کشور عراق هنوز امنیت اقتصادی به‌صورت کامل برقرار نشده است.مقابله دولت عراق با عوامل حمله و ترور در این کشور در شرایطی به عملیات فرسایشی تبدیل شده که ادامه هرگونه ناامنی، اموال غیرمنقول در عراق را تهدید می‌کند.

فرض کنیم یک پروژه مسکونی در حال ساخت، از ۵۰ درصد عملیات فیزیکی عبور کرده و به هر دلیل سازه مورد حمله موشکی قرار بگیرد. در این صورت تکلیف سرمایه‌گذاری تلف‌شده چه می‌شود؟

گفته می‌شود در حال حاضر دولت عراق برای حمایت از سرمایه‌گذاری انبوه‌سازان ایرانی، خرید واحدها را تضمین کرده و کلی هم قرار است تسهیلات بانکی و معافیت مالیاتی برای این افراد در نظر بگیرد؛ از جمله اینکه مثلا سازنده‌های خارجی در عراق تا ۱۰ سال از مالیات معاف هستند.

در این صورت، آیا دولت این کشور شرایط استثنایی تحت‌تاثیر ناامنی‌های داخلی در عراق را در محتوای قراردادها آورده است و برای خنثی کردن آن بیمه‌های پوششی در نظر گرفته است؟

به نظر می‌رسد انبوه‌سازان باتجربه داخلی لازم است این‌گونه احتمالات را هم مدنظر داشته باشند و برای آن قبل از شروع به ساخت‌وساز اقدامات اساسی انجام دهند.