اتفاق بزرگ در بازار مسکن

عکس: آکو سالمی

خریداران مسکن جوان شده‌اند

خواسته‌های جدید طرف تقاضا. فرید قدیری

مشاوران املاک از یک اتفاق بزرگ در بازار مسکن خبر می‌دهند و آن کاهش سن خریداران مسکن است. به گفته تعداد زیادی از فعالان صنف بنگاه‌های مسکن، در حال حاضر از هر ۵ نفر متقاضی خرید، ۳ نفر از گروه‌های سنی ۲۰ تا ۳۰ سال هستند که دیگر قصد خرید از «بازار اجاره»‌ را ندارند، بلکه تصمیم گرفته‌اند در شرایط کنونی از «بازار فروش» خرید کنند.یکسال کاهش مداوم قیمت مسکن شیوه معاملات و خرید در بازار مسکن را دستخوش تغییر کرده است؛ به‌طوری‌که از یک‌سو سطح توقع طرف تقاضا افزایش پیدا کرده و از سوی دیگر، طرف فروش سعی می‌کند برای جلب رضایت مشتری تا حد ممکن شرایط معامله را به سود او تغییر دهد.شاید همین تغییرات و مراعات‌ها باعث شده جوانان پای ثابت مراجعه به بنگاه‌های مسکن شوند.در این میان گروهی از مشاوران املاک با بیان اینکه در دوره‌های طبیعی رکود و رونق مسکن اختلال به‌وجود آمده، افزایش میل به خرید مسکن را ناشی از این اختلال می‌دانند. به اعتقاد این گروه، رکود مسکن باید از نیمه‌های امسال به پایان می‌رسید، اما هنوز نشانه‌های کاهش یا ثبات قیمت‌ها وجود دارد.اما علت‌ تغییر در شیوه معاملات مسکن هرچه که باشد، هم‌اکنون باعث شده خطای معاملاتی در این بازار به دلیل رضایت نسبی از خرید‌ها، کاهش پیدا کند.

پرس و جو

شاخص‌ترین رفتاری که به‌تازگی خریدار مسکن قبل‌از انجام معامله بروز می‌دهد، «پرس و جو» است.حساسیت طرف تقاضا به قیمت افزایش پیدا کرده است و جو حاکم بر بازار مسکن به گونه‌ای است که خریدار، اجازه خطا و ضرر از انجام معامله را به خود نمی‌دهد.مشاوران املاک در این باره می‌گویند: «افرادی که در قالب خریدار به بنگاه مراجعه می‌کنند فقط پرسشگر هستند. این افراد اطلاعاتشان درباره منطقه مورد نظر بعضا از یک مشاور با تجربه کامل‌تر است و علت مراجعه آنها به بنگاه‌های مسکن صرفا تلاش برای دستیابی به قیمت پایین‌تر است.»

خرید با اطلاعات کامل

متقاضیان خرید مسکن، به دلیل آنکه از کاهش قیمت مسکن رضایت دارند، مدام بازار را رصد می‌کنند و در منطقه‌ای که به دنبال ملک هستند، از حدود قیمت در واحد‌های با متراژ مختلف باخبرند. این باعث می‌شود افراد در هنگام مراجعه به یک بنگاه مسکن، بعد از پیشنهاد مشاور برای بازدید از یک ملک و اطلاع از قیمت پیشنهادی آن، چندین مثال مشابه را برای مشاور املاک طرح کنند تا مشاور متقاعد به تخفیف بیشتر در قیمت پیشنهادی شود.

مشاوران املاک درباره این رفتار جدید متقاضیان خرید می‌گویند افراد از حدود قیمت مسکن اطلاع دقیق دارند و روند کاهش قیمت‌ها را از نزدیک تعقیب می‌کنند و در موقعی که از ملکی بازدید می‌کنند، سعی می‌کنند با آوردن مثال‌های مختلف، از فروشنده تخفیف بگیرند.

کاهش بیشتر قیمت ممکن است؟

طرف تقاضا در بازار مسکن، به همان اندازه که برای خرید عجله می‌کند، نسبت به خرید آنی نیز با تردید روبه‌رو است.

مشاوران املاک می‌گویند نوعی شک و تردید در گروه تقاضا حکمفرمانی می‌کندو از این نگران است که مبادا بعد از صاحب‌خانه شدن، باز هم قیمت مسکن کاهش پیدا کند و او با ضرر احتمالی ناشی از افت ارزش ملک روبه‌رو شود.

این شک باعث شده افراد بعد از هر مراجعه به بنگاه مسکن درباره امکان کاهش بیشتر قیمت مسکن پرسش کنند.پرسشی که بعضا پاسخ‌های درستی از جانب مشاوران املاک به آن داده نمی‌شود. مشاوران املاک که اغلب از اینکه قیمت‌ها پایین آمده رضایت ندارند، به مشتری‌ها می‌گویند بازار بیش‌از این ارزان نخواهد شد و بهتر است هرچه سریع‌تر خرید کنند.

جوانان پای ثابت بازار مسکن

آنچه در مبایعه‌نامه‌ها ثبت می‌شود از کاهش سن خریداران حکایت دارد. مشاوران املاک در این‌باره می‌گویند در گذشته عمده زوج‌های جوان از بازار اجاره مسکن خرید می‌کردند و بسیاری از مستاجران را جوانان تشکیل می‌دادند؛ اما حالا از هر ۵ نفر خریدار مسکن، حداقل ۳ نفر جوان هستند. کاهش قیمت مسکن، سطح ارزش املاک را به قدرت خرید زوج‌های جوان نزدیک کرده است.

امنیت معامله اهمیت پیدا کرده

در ماه‌های اخیر همان‌طور که کنترل‌های دولت در بازار مسکن برای جلوگیری از کلاهبرداری‌های رایج در این بازار افزایش پیدا کرده، اهمیت امنیت معامله برای خریداران نیز از توجه خاصی برخوردار شده است.راه‌اندازی سامانه کدرهگیری و تاکید اتحادیه مشاوران املاک بر صدور کدرهگیری برای هر معامله، باعث شده مراجعه به بنگاه‌های مسکن فاقد کدرهگیری کاهش پیدا کند. این موضوع از تعطیلی بسیاری از بنگاه‌های زیرزمینی در کوچه و خیابان‌های شهر، قابل اثبات است.

مردم برای کسب اطمینان از معامله‌ای که می‌خواهند انجام دهند، به بنگاه‌های دارای مجوز رسمی از اتحادیه مراجعه می‌کنند؛ چون می‌دانند اگر کدرهگیری برای ملک خریداری شده صادر نشود، به تبع سندی برای آن ملک در محضر خانه‌ها، صادر نخواهد شد.

تردید بین فروشنده‌ها

واسطه‌های خرید و فروش در بازار مسکن می‌گویند آنقدر که رفتار خریداران تغییر پیدا کرده، رفتار فروشنده‌ها تغییری نکرده است؛ اما برخی از فروشنده‌های تازه‌کار از اینکه ملکشان را در شرایط ارزانی واگذار کنند بیم دارند. همچنین دلالان مسکن که مدام ملک خرید و فروش می‌کنند در این شرایط کار را تعلیق کرده‌اند.در بنگاه‌های مسکن منصرف‌شدن از فروش ملک و تصمیم مجدد به واگذاری آن به رفتار عادی اکثر فروشنده‌ها از نگاه مشاوران املاک تبدیل شده است.

مشاوره جهت‌دار به فروشنده

مشاوران صادق در بازار مسکن معتقدند برخی تحرکات از جانب گروهی از بنگاه‌های مسکن باعث شده فروشنده‌ها قیمت پیشنهادی را بالاتر از عرف منطقه تعیین کنند. این باعث می‌شود ملک با قحطی مشتری روبه‌رو شود؛ چون خریدار به خوبی از قیمت واقعی با خبر است. این اتفاق بیشتر برای آن دسته از فروشنده‌هایی اتفاق می‌افتد که از حدود قیمت مسکن در محله اطلاع ندارند و همه کارها را به بنگاه مسکن سپرده‌اند.

توازن به نفع خریدار

براساس آمارهای موجود، حجم تقاضا در بازار مسکن به مراتب بیشتر از حجم عرضه است؛ اما رکود مسکن، حجم تقاضا را به‌صورت کاذب پایین آورده است.هم‌اکنون در بازار مسکن تعداد خریداران کمتر از فروشنده‌ها شده است و این توازن قدرت چانه‌زنی خریداران را افزایش داده است.