گروه مسکن- مهندسان‌ایرانی در سال اصلاح الگوی مصرف موفق شدند با به‌کارگیری «سامانه مدیریت یکپارچه و هوشمند ساختمان» و انطباق آن با نحوه زندگی در کشور‌ایران، مصرف انرژی در بخش ساختمان را به طور قابل توجهی کاهش دهند. «سامانه مدیریت یکپارچه و هوشمند ساختمان» «Building Management System» سال‌ها است در جهان برای جلوگیری از اتلاف انرژی در بخش ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما از آنجا که نوع ساختمان و همچنین طریقه به کارگیری تجهیزات و تاسیسات ساختمان‌ها در‌ایران با سایر کشورها متفاوت است، اخیرا تیمی از مهندسان‌ایرانی موفق شدند با همکاری یک شرکت کانادایی تولید‌کننده محصولات BMS، به گونه‌ای سخت‌افزارها و نرم‌افزارها را پیکربندی کنند که باعث تولد سامانه کنترل هوشمند موتورخانه به عنوان بخشی از سامانه جامع BMS گردد. این‌کار باعث می‌گردد تا انبوه‌سازان و سازمان‌های بزرگ، اجرای اولین فاز BMS در ساختمان‌ها را با هزینه اندک در قالب کنترل هوشمند موتورخانه انجام داده و به دلیل وجود زیر ساخت لازم برای گسترش‌های آتی، بدون نگرانی در آینده به سمت سامانه جامع مدیریت هوشمند ساختمان یا BMS حرکت کنند.

مهندس محسن طراح، مدیر عامل شرکت کاژه‌آذین و سرپرست تیم مهندسان‌ایرانی در پروژه فوق در جمع خبرنگاران با اشاره به نامگذاری سال جاری به نام سال اصلاح الگوی مصرف و اشاره به این نکته که تعدیل یا حذف یارانه‌های انرژی در کشور اجتناب‌ناپذیر بوده و دیر یا زود محقق خواهد شد، گفت: اجرای پروژه‌های هوشمند سازی تاسیسات ساختمان‌ها به خصوص ساختمان‌های با کاربری اداری و تجاری که بهره‌برداری از آنها در زمان‌های مشخصی انجام می‌شود، می‌تواند قدم موثری در بهینه کردن مصرف انرژی وآماده سازی ساختمان برای تطبیق با قیمت‌های جدید سوخت و انرژی الکتریکی باشد.

وی در تعریف سامانه مدیریت یکپارچه و هوشمند ساختمان (BMS)، گفت: منظور از‌این سامانه مجموعه‌ای از سخت افزارها و نرم‌افزارهایی است که به منظورپایش و راهبری یکپارچه قسمت‌های مهم و حیاتی ساختمان نصب می‌شوند.

در این روش با هدف کاهش مصارف ناخواسته و ایجاد محیطی مطبوع و امن، تابلوهای برق روشنایی عمومی، دیزل ژنراتور، سیستم اعلام و اطفای حریق، سیستم حفاظتی، آسانسورها، سیستم کنترل تردد و نیز اجزای موتورخانه مرکزی شامل چیلرها، بویلرها، پمپ‌های سیرکولاسیون، برج‌های خنک‌کن، هواسازها و اگزوز فن‌ها به طور یکپارچه و منسجم توسط یک یا چند رایانه هماهنگ و راهبری می‌شوند.

مهندس طراح تاکید کرد: از آنجایی که این سامانه فقط در هنگام بهره‌برداری از فضا (حضور ساکنین)، اجازه استفاده به اندازه از منابع انرژی از قبیل سرمایش و گرمایش و روشنایی را می‌دهد، از‌این رو مصارف ناخواسته انرژی از بین رفته و استفاده از انرژی بهینه می‌شود.

وی افزود: هدف این سامانه کم کردن مصرف نیست، بلکه مصرف به اندازه و به موقع که در نهایت باعث حذف هدررفت‌ها می‌شود.

مدیرعامل شرکت کاژه‌آذین در تشریح نقش سامانه مدیریت هوشمند ساختمان در اصلاح الگوی مصرف گفت: از آنجا که به محض باز شدن پنجره و یا در‌های بالکن، سامانه به طور خودکار یا فن کویل‌های ناحیه یاد شده را خاموش می‌کند یا دریچه دمش هواساز را مسدود کرده و مدتی معین پس از بستن در یا پنجره‌، نسبت به روشن کردن فن کویل یا باز شدن دمپر اقدام می‌کند، کاربران فضا می‌آموزند که باز کردن بی‌مورد پنجره‌ها موجب سلب آسایش دیگران خواهد شد و این موضوع به تدریج باعث کمرنگ شدن فرهنگ غلط باز کردن پنجره‌ها برای تعدیل هوا می‌شود.

وی افزود: همچنین از آنجایی که دمای داخل فضا به طور خودکار بر اساس استاندارد‌های بین‌المللی توسط سامانه تنظیم می‌شود، از گرم یا سرد کردن سلیقه‌ای فضا جلوگیری به عمل آمده و کاربران ملزم به استفاده از پوشش صحیح متناسب با فصل سال می‌شوند.

مهندس طراح در ادامه به سامانه هوشمند کنترل موتورخانه اشاره کرد و گفت: این سامانه در حقیقت خلاصه شده BMS به شکلی است که فقط پایش و راهبری اجزای موتورخانه تاسیسات از قبیل چیلرها، بویلرها، پمپ‌های سیرکولاسیون ونیز مدار‌های روشنایی را انجام می‌دهد. وی وظیفه این سامانه را تنظیم حجم فعالیت تاسیسات حرارتی و برودتی در حد نیاز واقعی در زمان بهره‌برداری ساختمان دانست و افزود: بعضا می‌توان روشنایی عمومی‌ را نیز با این سامانه راهبری کرد.

مهندس طراح گفت‌: یکی از نکات مهم در استفاده از این سامانه‌، تنظیم جدول زمانی بهره‌برداری از ساختمان در ساختمان‌های اداری و تجاری است‌، به طوری که این سامانه در روزهای پایانی هفته و در تعطیلات رسمی‌موتورخانه را خاموش و روشنایی را از مدار خارج می‌کند.

وی افزود: در روزهای کاری نیز سامانه با پردازش اطلاعات ورودی از قبیل دمای هوای بیرون و افت دمای رفت و برگشت در گرمایش یا سرمایش، دمای تنظیمی‌تاسیسات (set point) را مشخص می‌کند و به‌این ترتیب ساختمان فقط در زمان بهره‌برداری و فقط به اندازه مورد نیاز انرژی صرف گرمایش و سرمایش یا روشنایی می‌کند. طراح در ادامه تبدیل ساختمان به فضایی متمایز و چشمگیر و ارتقای کلاس ساختمان، ایجاد ارزش افزوده ملکی به مراتب بیشتر از هزینه سامانه، وجود انعطاف در تغییر کاربری فضا و ثبت مقدار دقیق مصارف هر واحد از منابع به‌طور جداگانه را از مزایای استفاده از BMS برای ساکنان یک ساختمان عنوان کرد.