فرید قدیری

همان‌طور که در تحلیل‌های روزهای گذشته اشاره شد، دولت امسال قصد دارد تا سوداگری در بازار مسکن را ریشه‌کن کند. چرا که خوب به این جمع‌بندی رسیده است که بورس بازی و سوداگری یکی از مهم‌ترین دلایل در رشد افسارگسیخته قیمت مسکن است. در همین راستا دوشنبه گذشته ۸ وزیر اقتصادی دولت به همراه وزیر کشور و رییس کل بانک مرکزی در جلسه‌ای با حضور رییس‌جمهوری دو طرح مالیاتی را برای کنترل اوضاع بازار مسکن به تصویب رساندند که اجرای آن منوط به تایید نهایی در هیات دولت و البته مجلس و شورای نگهبان خواهد بود.اخذ مالیات اضافه از درآمدهای اتفاقی در این بازار و محاسبه مالیات نقل و انتقال بر حسب قیمت روز به جای قیمت منطقه‌ای موضوع این دو طرح مهم مالیاتی است.اما با توجه به اینکه نحوه اجرای این دو طرح ریزه‌کاری‌های خاص خود را دارد، لذا چنانچه دستورالعمل اجرای آنها به خصوص طرح اول که به نوعی آن را می‌توان مالیات بر سود سرمایه نامید، در جهت تشدید گرانی پیش رود در این صورت دولت از اهداف خود منحرف خواهد شد.به همین منظور دو راهکار به نظر می‌رسد بتواند برای اجرای موفقیت‌آمیز طرح «اخذ مالیات بیشتر از درآمدهای اتفاقی در بخش مسکن» کارآمد باشد.شرح این دو راهکار که پیشنهاد گروه مسکن دنیای‌اقتصاد است در زیر می‌آید:

راهکار اول- براساس پیشنهاد شورای عالی مسکن و در صورت تصویب هیات دولت قرار بر این است از درآمدهای اتفاقی ناشی از فروش ملک، مالیات اضافه (مثلا به میزان ۳۵درصد) دریافت شود.

در این طرح سوالی که وجود دارد نحوه تشخیص درآمد اتفاقی است؟ به بیان ساده‌تر دولت یا سازمان امور مالیاتی چگونه تشخیص خواهد داد که معامله با هدف سوداگری در بازار مسکن از سوی فروشنده انجام شده است.برای این تشخیص دولت می‌تواند بازه زمانی بین آخرین معامله تا زمان انجام معامله بعدی بر روی یک ملک تعیین کند.تعیین همین بازه زمانی نیز نیاز به انجام مطالعات کارشناسی دارد.مثلا بازه زمانی می‌تواند یک‌ساله باشد. در این صورت اگر یک ملک در کمتر از یک‌سال دو بار معامله شود، مالک باید برای بار دوم مالیات به اندازه ۳۵درصد ارزش ملک بپردازد. این روش باعث خواهد شد، سوداگران کم‌کم بارشان را از بازار مسکن بسته و خارج شوند، نتیجه اینکه این بازار فقط در اختیار تقاضای موثر قرار خواهد گرفت و سطح قیمت‌ها واقعی خواهد شد.

راهکار دوم -راه دومی که می‌توان برای اجرای بهینه‌ مالیات بر سود سرمایه (همان مالیات بر درآمدهای اتفاقی) به دولت پیشنهاد داد، تعیین سقف قیمتی برای املاک است.

می‌توان برای املاک هر منطقه بر حسب امکانات آن ارزش‌گذاری کرد. در این صورت اگر مالکی میل داشت بیشتر از ارزش واقعی ملکش آن را به فروش رساند، باید مالیات بیشتری هم برای آن به دولت پرداخت کند.

این راهکار باعث خواهد شد اولا مردم با ارزش واقعی املاک در سطح شهر آشنا شده و دوما راه‌های سوداگری مسدود شود.