دکتر محسن وفامهر

بخش پایانی

مشکلات و تنگناهای موجود اکنون برخی از معضلات در پیش روی صنعت ساختمان را نام می‌بریم: ۱ـ تولید مصالح ساختمانی با استفاده از منابع سوخت طبیعی کشور صورت می‌گیرد.

۲ـ تولید مصالح، مصرف سوخت فراوان را در پی دارد و به تبع آن از سوخت‌های فسیلی است.

۳ـ سوخت‌های فسیلی شدیدا آلودگی هوا به‌ویژه آلودگی تهران به‌عنوان پایتخت کشور را در پی دارد.

۴ـ تولید مصالح غیراستاندارد به دلیل فقدان دوام و مقاومت لازم نه تنها غیراقتصادی است بلکه موجب تلفات جانی و خسارات مالی در زلزله می‌شود.

۵ـ در اثر زلزله و بلایای دیگر طبیعی تلفات مصالح ساختمانی و نابودی آنها باعث ضرر و زیان شدید مالی به کشور می‌شود.

۶ـ فقدان تولید استاندارد مصالح باعث افت کیفی شده و خود غیراقتصادی است.

۷ـ به دلیل نیاز شدید به مقوله و فقدان تامین به موقع مصالح ساختمانی باعث افزایش قیمت و ایجاد تورم و افزایش هزینه‌های تهیه و تامین مصالح می‌گردد.

۸ـ ایجاد تورم و افزایش قیمت خرید مصالح، افزایش دستمزدها را در پی دارد.

۹ـ فقدان توجه به کیفیت مصالح و تولید استاندارد باعث ایجاد زباله ساختمانی می‌گردد و این مقوله موجبات آلودگی محیط زیست انسانی شده و خطراتی در پی دارد.

۱۰ـ طبق آمارهای جهانی ایران ۸/۷ برابر دنیا مصالح مصرف می‌کند اما عمر و دوام ساختمانی به ۲۹ سال کاهش یافته است.

۱۱ـ به دلیل بند ۱۰ ایجاد سیکل معیوب شده و به دلیل فقدان تولید کیفی و استاندارد مصالح موجب کاهش عمر و دوام ساختمان‌ها می‌گردد که در زلزله و حوادث غیرمترقبه آسیب‌پذیر بوده ـ آسیب‌ها خسارات مالی و جانی را در پی داشته و مجددا نیاز شدیدی را برای تولید مصالح در پی می‌آورد که افزایش تولید، آلودگی هوا را باعث شده و به دلیل نقصان و کمبود در مصالح و تقاضای بازار، افزایش قیمت‌ها و در نتیجه تورم شدید در بخش ساختمان ظاهر می‌شود.

از سوی دیگر تاخیر در تولید مصالح تاخیر در ساخت‌و‌ساز و تعلل پروژه‌ها را در پی داشته و به اقتصاد کشور زیان وارد می‌شود در نتیجه پدیده تاخیر در ساخت موجب کاهش سرعت و عدم تولید کیفی مصالح، موجب فقدان دوام و تاخیرات حاصله نیز موجب افزایش هزینه می‌گردد.

براساس بررسی‌های به عمل آمده، مهمترین مشکلات در زمینه تولید و مصرف مصالح عبارتند از:

۱ـ موردی بودن سیستم‌های کنترل کیفیت در کارخانه و بی‌توجهی صاحبان صنعت به تعیین کیفیت مصالح تولیدی و در نتیجه تولید مصالح با کیفیت متغییر که پیامد‌های نامطلوبی دربر دارد.

۲ - عدم یکسان بودن شرایط آزمایشگاهی کارخانه‌ای مختلف و حتی آزمایشگاه‌های مرجع برای تعیین کیفیت که اغلب موجب بی‌اعتمادی به نتایج آزمایش‌ها می‌شود.

۳ـ استفاده از نیروهای کاری غیرمتخصص و آموزش ندیده در تولید.

۴ - عدم توانایی رقابت مصالح استاندارد با مصالح غیر استاندارد در بازار به واسطه گرانتر بودن.

۵ - ضعف مالی‌سازندگان و علاقه آنها به استفاده از مصالح ارزان‌تر که در اغلب زمینه‌ها استاندارد نیستند.

۶ - عدم آشنایی کاربران با ویژگی‌های استاندارد مصالح و نا آگاهی از نقش کیفیت مصالح در ایمنی و دوام‌سازه.

۷ - وجود سیستم‌های نظارتی غیر فراگیر بر کیفیت مصالح تولیدی.

۸ - و از همه مهمتر صدور مجوز استفاده از مصالح غیراستاندارد در ساخت‌و‌ساز‌ها توسط مراجع قانونی و...

کیفیت مصالح ساختمانی یکی از ارکان مهم و مقاومت‌سازه و اجزای معماری است. استفاده از مصالح با کیفیت استاندارد طبق معیارهای فنی موجب افزایش ایمنی و دوام ساختمان و در نتیجه حفظ سرمایه‌های ملی می‌گردد. گرچه با انجام تمهیداتی می‌توان تا حدودی از معایب مصالح کاست، مانند دوغاب ریزی بر روی دیوارهای سیمانی و دیوار‌های آجری، اما عدم توجه به کیفیت مصالح می‌تواند آسیب‌های جدی بر‌سازه وارد نماید. آنچه امروزه صنعت و ساختمان کشور را تهدید می‌کند، ریشه در دو عامل زیر دارد:

ـ استفاده از مصالح با کیفیت پست‌تر از استاندارد

ـ استفاده نا‌به‌جا از مصالح با کیفیت استاندارد،

مسلما در این دو حالت انتظارات طراحی بر آورده نگردیده و‌سازه نمی‌تواند عملکرد مطلوب داشته باشد و حاصل آن ویرانی ساختمان هنگام زلزله است.