برف، سرما و شهرهای جدید

فرید قدیری

دولت واقعا به عواقب اسکان دادن جمعیت سرریز تهران در شهرهای جدید فکر کرده است؟ این سوالی است که طی چند روز گذشته اهمیت آن بیشتر شده و حتی کسانی که قرار است در آینده‌ای نزدیک در این شهرها ساکن شوند، درباره پاسخ این سوال فکر می‌کنند. موج بی‌نهایت متراکم سرما که به قول یکی از دوستان همه ساله در فصل زمستان در بسیاری از کشورهای اروپا چند روز چند روز نفوذ می‌کند بعد از ۵۰ سال وارد تهران شد و موفق شد پایتخت را دیروز و پریروز فلج کند.

موج بی‌نهایت متراکم سرما از نخستین ساعات روز یکشنبه با بارش شدید برف در تهران خود را در شهر نشان داد و بعد از حدود سه ساعت بارش برف در ساعت ۷ و ۳۰ دقیقه صبح همان روز تمام معابر و بزرگراه‌های مناطق ۲۲ گانه شهر تهران را سفیدپوش کرد.

این موج بی‌نهایت متراکم که کشورهای سردسیر بلد هستند با آن چگونه رفتار متقابل داشته باشند، در تهران موفق شد در همان ابتدا دانشجویان، کارمندان و مردان و زنانی را که ساعت‌ها در کنار خیابان انتظار یک وسیله نقلیه را برای رسیدن به مقصد می‌کشیدند به چالش بکشد. همین شد که یکشنبه اعلام شد تهران به مدت دو روز تعطیل است.

اما حتما خبرها را در طول این دو روز تعطیلی از تلویزیون پیگیری کرده‌اید. این همه ماجرای میهمانی سرما نبود. تمام مسیرهای مرتبط بین شهرهای اطراف با تهران از همان ابتدای بارش برف مسدود شد.

اهالی کرج که بیش از نیمی از آنها ساکنان قدیم تهران بوده‌اند سه روز است که نمی‌توانند به تهران سفر کنند.

نیمی از ساکنان فعلی کرج که صبح‌ها باید برای کسب روزی به تهران سفر کنند و شب‌ها دوباره عازم کرج شوند، در فصل زمستان شب‌ها را از نگرانی بارش برف و لغزندگی و مسدود شدن اتوبان تهران- کرج به سختی به صبح می‌رسانند.

این نگرانی اهالی کرج فقط امسال نبود که به مدت سه روز رنگ واقعی به خود گرفت، بلکه سال‌های گذشته هم که موج نه چندان متراکم سرما وارد کشور می‌شد باز مسیر بین تهران و کرج را مسدود می‌کرد.

اتوبان تهران-کرج تنها مسیر ارتباطی بین چندصد هزار نیروی کار که ساکن کرج و کارمند تهران هستند در سردترین روزهای سرد سال چند روز مسدود می‌شود تا آسفالت‌های کف این اتوبان چندساعتی بتوانند به دور از ازدحام چرخ‌های ماشین نفس بکشند. در چنین شرایطی که حتی در تهران نهادی برای مقابله با موج سرما وجود ندارد چگونه قرار است ساکنین فعلی تهران به شهرهای جدید اطراف تهران مهاجرت کنند؟

برنامه امسال دولت برای خانه‌دار کردن مردم در تهران ساماندهی آنها در قالب تعاونی‌های مسکن و واگذاری زمین به صورت اجاره ۹۹ ساله به آنها در شهرهای جدید بوده است.دولت امسال اعلام کرد، هرگز در داخل شهر تهران به کسی زمین نخواهد داد و خانه‌دار شدن تهرانی‌ها فقط در شهرهای جدید ممکن است. شهرهای جدید که هر کدام‌شان حداقل ۳۰کیلومتر با تهران فاصله دارند. فاصله‌ای به اندازه کرج تا تهران.

دولت حتما اطلاع دارد میهمانان جدید شهرهای جدید همگی در تهران کسب و کار دارند و بنابراین نمی‌تواند آنها را به طور کامل از تهران خارج کند.

پس حتما باید قبل از برنامه‌ریزی برای استقرارشان در شهرهای جدید برای رفت‌و‌آمد آنها به تهران فکری کرده باشد.اگر هنوز به صورت جدی درباره این موضوع مهم فکر نشده توصیه می‌شود از همین حالا به آن توجه شود وگرنه به طور قطع سیاست‌های دولت برای خانه‌دار کردن گروه‌های کم‌درآمد در کلان‌شهرها در آینده‌ای نزدیک با مشکل اساسی رو‌به‌رو خواهد شد.

در برنامه امسال ساخت ۵/۱میلیون واحد مسکونی حدود ۳۰۰هزار واحد سهم شهرهای جدید است. پس بهتر است این برنامه با در نظر گرفتن همه ابعاد اجرا شود تا برای سال‌های بعد این سهم زیادتر شود، نه اینکه عدم استقبال از آن، برنامه را با توقف رو‌به‌رو سازد.