دنیای اقتصاد- خرید «تراکم اضافی» در تهران در سال‌های اخیر به عنوان یکی از محدود عوامل انگیزشی برای ساخت‌و‌ساز و منشأ اصلی رشد بی‌رویه جمعیت پایتخت، مطرح بوده است؛ اما با چارچوبی که طرح تفصیلی تهران و سامانه الکترونیکی صدور پروانه ساختمانی در شهرداری، برای نحوه فعالیت سرمایه‌گذاران حوزه ساخت‌و‌ساز ایجاد کرده، این گروه مجبور است به سقف «تراکم مجاز» در هر محله از شهر تهران قناعت کند و امکان اخذ مجوز احداث طبقات اضافی در سیستم شهرداری کاملا مسدود شده است. آن طور که مدیرکل شهرسازی و طرح‌های شهری شهرداری تهران خبر داده، دفاتر خدمات الکترونیک شهر به عنوان محل صدور پروانه ساختمانی برای متقاضیان ساخت، همگی به سیستم الکترونیکی صدور پروانه مجهز شده‌اند و دخالت دستی - نیروی انسانی - از پروسه صدور پروانه و تعیین تراکم ساخت، حذف شده است؛ طوری که این سیستم مستقیم اطلاعات طرح تفصیلی را مبنای صدور پروانه قرار می‌دهد و هیچ فردی هیچ امکانی برای دخالت در نوع کاربری و تعداد طبقاتی را که سیستم بر حسب موقعیت محل و منطقه، برای پلاک درخواستی تعیین می‌کند، ندارد. مطابق طرح تفصیلی، میانگین تراکم ساختمانی در تهران ۵ تا ۷ طبقه و حداکثر ارتفاع مجاز در نقاط خاصی از شهر حداکثر ۱۲ طبقه است. اخذ «تراکم» بیش‌از حد تعیین شده در طرح‌تفصیلی غیرممکن شد

ممنوعیت ساخت «طبقه‌اضافه» در تهران

مدیرکل شهرسازی شهرداری‌تهران: با الکترونیکی شدن سامانه صدور پروانه‌ساختمانی هیچ فردی در سیستم نمی‌تواند سقف تراکم را دور بزند

فقط در سه صورت امکان اعطای تراکم‌مازاد وجود دارد

گروه مسکن- بهشاد بهرامی: شهرداری‌تهران با حذف دخالت دست -نیروی انسانی- از پروسه صدور پروانه‌ساختمانی، ضریب امنیتی اجرای طرح‌تفصیلی تهران را ارتقا داده و امکان دورزدن «سقف تراکم» در ۴پهنه شهر را برای انبوه‌سازان مسدود کرده است.

در طرح تفصیلی تهران، برای هر قطعه زمین از پلاک‌های شهری، عدد ثابتی به عنوان تعداد طبقات قابل احداث -تراکم‌مجاز - تعیین شده طوری که میانگین تراکم‌ در کل شهر ۷طبقه و حداکثر ارتفاع ممکن در نقاطی خاص از شهر، ۱۲طبقه تعریف شده است. اما سرمایه‌گذاران ساختمانی در ‌ماه‌های اخیر در مواجهه با این محدودیت و تهدیدی که با «اعمال سقف‌تراکم»، متوجه سود ساختمان‌سازی‌‌شان می‌شود، به دنبال اخذ مجوزهایی از کانال‌های غیررسمی برای ازدیاد تراکم‌مجاز بودند.

در این باره، مدیرکل شهرسازی و طرح‌های شهری شهرداری‌تهران اعلام کرد: در شهرداری‌ و دفاتر خدمات الکترونیک، صدور پروانه‌ساختمانی کاملا به صورت الکترونیکی از طریق سیستمی که اطلاعات و مقررات طرح‌تفصیلی به صورت خودکار در آن اعمال می‌شود، انجام می‌گیرد و عوامل راهبر این سیستم هیچ امکانی برای دخالت در نوع کاربری و تعداد طبقاتی را که سامانه، برحسب موقعیت محل و منطقه، برای پلاک درخواستی، تعیین ‌می‌کند ندارند.

مجید پاکساز در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تاکید کرد: هر آنچه را سایت استعلام طرح‌تفصیلی بابت تراکم‌مجاز و قرارگیری ملک در یکی از ۴پهنه مسکونی، فعالیت، مختلط و سبز، به مالکان زمین اعلام می‌کند، قابل اجرا خواهد بود و به درخواستی فراتر از متن استعلام در شهرداری پاسخ داده نخواهد شد.

پاکساز در عین حال تصریح کرد: در سه حالت، امکان بررسی درخواست افزایش تراکم وجود دارد: حالت اول، برای پلاک‌هایی است که سایت استعلام طرح‌تفصیلی، تراکم‌مجاز آن را به بررسی در کمیسیون ماده۵ منوط کرده است. حالت دوم نیز به پلاک‌های واقع در زمین‌های ذخیره -زمین‌هایی از شهر که شهرداری‌تهران برای آن برنامه‌هایی از جمله نوسازی شهری را مدنظر دارد- اختصاص دارد و حالت سوم به زمین‌‌های متراژ بزرگ و پلاک‌های خاص که مالکان آنها طرح‌ توجیهی برای ازدیاد طبقه دارند، مربوط می‌شود که البته طرح توجیهی آنها باید در شهرداری و کمیسیون ماده۵ به تایید برسد.

متن گفت‌وگو با مجید پاکساز مدیرکل شهرسازی و طرح‌های شهری شهرداری تهران را در زیر بخوانید:

براساس آخرین بررسی‌ها قرار شده چه بخش‌هایی از طرح تفصیلی جدید بازنگری و اصلاح شود؟

در آستانه یازده ماهگی طرح تفصیلی جدید تهران با ضرس قاطع اعلام می‌کنم که این طرح تاکنون توانسته ۷۵ درصد قابلیت اجرا پیدا کند و به نیازها و مشکلات و استعلام‌ها پاسخ دهد. اما برای اینکه بتوانیم به ۲۵ درصد باقیمانده هم پاسخ دهیم مجبور بودیم تمام طرح را یک بار دیگر مطالعه و مرور کنیم. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده ۱۵ درصد مشکلات طرح که بیشتر شامل شبکه، برخی از عدم انطباق‌های شبکه و عدم انطباق‌های پهنه بندی می‌شود شناسایی شده و تا پایان سال مرتفع خواهند شد. برای سال بعد هم پیش بینی می‌کنیم حدود ۹۰ درصد از تمام طرح جواب دهد و ۱۰ درصد باقیمانده هم باید به صورت دوره‌ای هر سال بخشی از ایرادها برطرف شود تا در پایان دوره پنج ساله شاهد باشیم که طرح از نظر فنی ایراد ندارد. البته امکان دارد طرح از نظر شهرسازی یا ملاحظات اجتماعی اشکالاتی بر آن وارد باشد که در دوره‌های خودش به آن رسیدگی خواهیم کرد.

شهردار تهران در یکی از سخنرانی‌های اخیر خود اعلام کردند تا زمانی که من به عنوان شهردار بتوانم با یک سفارش یا توصیه به فردی اجازه ساخت یک طبقه اضافه یا تغییر کاربری را بدهم مجموعه شهرداری هنوز هم فساد انگیز است. مگر با وجود اجرای طرح تفصیلی چنین سفارش هایی هنوز هم وجود دارد؟

آقای قالیباف از ابتدای ورود به شهرداری تهران چنین حرفی را زده‌اند که باید به سمتی رفت که شهرسازی و مدیریت شهری به طور کامل به صورت سیستمی اداره شود تا هیچ کس نتواند در آن دخالت کند یا با توصیه و سفارش در روند شهرسازی و مدیریت شهری تغییری ایجاد کند. گام اصلی و ماندگار ایشان در این راستا بعد از ۷ سال حضور در شهرداری تهران تهیه طرح تفصیلی تهران بر مبنای نقشه‌های جی ای اس بود. سیستم طرح تفصیلی جدید سیستمی است که تمام نظرات آقای قالیباف در آن نهفته است؛ چرا که اگر دستورالعمل غیر قانونی و خارج از ضوابط طرح تفصیلی به سیستم وارد کنید سیستم قفل می‌کند و نمی‌تواند پاسخگو باشد. اما دغدغه اصلی شهردار تهران این است که هنوز هم بخش‌های محدودی از این طرح به صورت دستی (چون سال اول اجرای آن بوده) اجرا می‌شود. آنچه مورد توجه آقای قالیباف است همین بخش محدود باقیمانده است که باید در اسرع وقت مرتفع شود. بنابراین هم اکنون در بحث اجرای طرح تفصیلی جدید حدود ۹۵ درصد به صورت سیستمی پاسخ می‌دهیم و ۵ درصد باقیمانده به صورت دستی انجام می‌شود.

بنابراین این‌طور می‌توان نتیجه گرفت که چنین سفارش هایی به صورت محدود هنوز هم در سیستم وجود دارد؟

بله تا حدی وجود دارد اما خیلی کمتر از گذشته شده طوری که حد آن به سمت صفر میل می‌کند و آنچه از سوی شهردار بر آن تاکید می‌شود این است که این موارد محدود هم نباید باشد. البته باید یک بخش دیگر هم به این مورد اضافه کنیم و آن هم بحث تخلفات ساختمانی است. چرا که گاهی دیده می‌شود که فردی پروانه نمی‌گیرد و یک طبقه اضافه می‌سازد اما بعدها از طریق بررسی کمیسیون ماده ۱۰۰ برای آن جریمه در نظر گرفته می‌شود. می‌توان گفت که بخشی از صحبت‌های دکتر قالیباف نظر به این خلاف‌ها است تا بتوانیم جلوی سفارش‌های بدون پروانه ای را هم بگیریم.

معترضان به طرح تفصیلی باید به کجا مراجعه کنند؟

شهرداری‌های مناطق.

شهرداری به کدام دسته از اعتراض‌ها پاسخ می‌دهد؟

به آن دسته از اعتراض هایی که از نظر فنی ایراد دارد و نتوانیم در صورت وجود پلاک در پهنه‌های قابل ساخت وساز جواز دهیم. مثلا فردی ملکش در پهنه سکونت قرار گرفته ولی شبکه ایراد دارد و مجوز ساخت به او ارائه نمی‌شود. اما آنهایی که درخواست تسهیلات بیشتر دارند و می‌خواهند بر خلاف ضوابط چند طبقه اضافه تر بسازند بهتر است مراجعه نکنند چون حرفشان خریدار ندارد و به هیچ شکل مجوز افزایش طبقه اضافه‌تر از آنچه طرح تفصیلی برای هر پلاک تعیین کرده، داده نخواهد شد.