پایان دسترسی ارزان انرژی در ساختمان

عکس: نگار متین‌نیا

گروه مسکن- لیلا درخشان: وزارتخانه‌های نفت و مسکن در آستانه واقعی شدن قیمت حامل‌های انرژی، فرهنگ‌سازی برای مصرف‌ بهینه سوخت در حوزه ساختمان را آغاز کردند. بخش ساختمان در دو بخش سکونت و ساخت‌وساز بزرگ‌ترین مصرف‌کننده گاز طبیعی در کشور محسوب می‌شود و در سال جاری نیمی از یارانه مصرف انرژی یعنی رقمی معادل ۵/۲۳میلیارد دلار در بخش ساختمان و صنایع وابسته اختصاص یافت. اهمیت بهینه‌سازی مصرف سوخت در ساختمان‌ها آن هم در شرایطی که دیر یا زود طرح تحول اقتصادی هزینه مصرف انرژی را به شدت افزایش می‌دهد باعث شد روز گذشته مقامات وزارت مسکن، وزارت نفت و شهرداری تهران در همایشی تحت عنوان «عزم ملی در اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان» این موضوع را به صورت تخصصی مورد بررسی قرار دهند و البته به ناهماهنگی دستگاه‌ها در این ارتباط نیز خاتمه دهند. وزیر نفت در این همایش ورود متمرکز وزارت نفت به بحث صرفه‌جویی و مصرف بهینه در بخش انرژی را مهم‌ترین برنامه سال آینده عنوان کرد و گفت‌:از سال آینده وزارت نفت از تولید و ساخت مصالح با کیفیت در راستای صرفه‌جویی انرژی حمایت خواهد کرد. غلامحسین نوذری افزود: در حال حاضر حدود ۱۱میلیون واحد مسکونی ساخته شده که باید مسائل استفاده انرژی در آنها رعایت شود. محاسبات نیز نشان می‌دهد اگر همه استانداردهای مصرف انرژی در ساخت یک ساختمان رعایت شود، برای هر مترمربع ۳۲هزار تومان در مبحث ۱۹هزینه خواهد برد که اگر به سمت قیمت‌های واقعی انرژی برویم، این هزینه طی یک سال بازگشت سرمایه داده خواهد شد. وزیر نفت با اشاره به اینکه در حال حاضر با وزارت کار در حال تهیه قراردادی هستیم تا همه نیروهای دست‌اندرکار ساختمان حتی کارگران عادی را به شکلی با فرهنگ ساختمان‌سازی در مبحث ۱۹ آشنا کند، افزود: در حال حاضر حدود ۴۱درصد تولید انرژی در بخش ساختمان مصرف می‌شود که به نظر می‌رسد با اعمال استانداردهای مبحث ۱۹ تا ۵۰درصد کاهش مصرف انرژی در بخش ساختمان داشته باشیم.

به گزارش دنیای اقتصاد، در همایش دیروز که در ارتباط با مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان برگزار شد، حمدالله محمدنژاد مشاور ارشد وزیر نفت گفت: چنانچه موارد بهینه‌سازی در ساختمان‌های موجود معادل ۷/۱۱میلیون واحد مسکونی شهری با زیربنای متوسط ۲۳/۱میلیارد متر مربع اجرا شود. سالانه حدود ۵/۱۸میلیارد متر مکعب گاز در کشور صرفه‌جویی خواهد شد.وی تاکید کرد: چنانچه ملاحظه می‌شود هر سال ۸۰۰هزار واحد مسکونی جدید ساخته می‌شود که در طول ۱۰ سال ۸۰میلیون متر مربع واحد مسکونی بهینه‌سازی در صورت اجرای مبحث ۱۹ خواهیم داشت که به این ترتیب حدود ۸۰میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در طول ۱۰ سال صرفه‌جویی خواهد شد.

۱۲درصد ساختمان‌ها مبحث ۱۹ را رعایت می‌کنند

از سوی دیگر مهندس منوچهر خواجه دلویی معاون وزیر مسکن و شهرسازی در این همایش به عملکرد سازمان‌های ذی‌ربط در امر اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان انتقاد وارد کرد و گفت: عملکرد شهرداری‌های کشور در این راستا رضایت بخش نیست.وی افزود: شهرداری‌ها موظف هستند مطابق قانون در هنگام صدور پروانه ساختمانی و در هنگام صدور پایان کار اجرای مقررات ملی ساختمان و از جمله مبحث ۱۹ را نظارت کنند. خواجه دلویی تاکید کرد: مطابق گزارشات رسیده حدود ۱۲درصد از ساختمان‌های ساخته شده مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت می‌کنند. معاون وزیر مسکن و شهرسازی تصریح کرد: با توجه به این که انرژی‌های فسیلی پایان‌پذیر هستند و با توجه به لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها، جهت‌دهی منابع انرژی اجتناب نا‌پذیر است.وی تاکید کرد: با توجه به لایحه‌ای که در حال حاضر در مجلس وجود دارد، دو اتفاق در بخش ساخت و ساز و مسکن باید رخ دهد. خواجه دلویی افزود: در حوزه تولید مصالح ساختمانی با توجه به هزینه‌گران انرژی، در آینده نزدیک بعضی از مصالح ساختمانی که از لحاظ تولید و حمل انرژی‌بر هستند باید از چرخه تولید خارج شوند. وی تاکید کرد: در غیراین‌صورت این گونه مصالح باید فرآیند اصلاحات اختصاصی را طی کنند.وی در ادامه سخنان خود به عقبه مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان اشاره کرد و گفت: این مبحث در سال ۷۰ براساس دانش آن زمان تصویب شد که با پیشرفت علم و دانش ضرورت بازنگری در آن احساس شد و در سال ۸۱ این قانون مورد بازنگری قرار گرفت و ویرایش جدید آن تدوین و ابلاغ شد.

معاون وزیر مسکن و شهرسازی افزود: در نسخه جدید این مبحث الزامات طراحی مکانیکی شامل سیستم‌های کنترلی، برنامه‌ریزی و کاربرد سیستم‌های برقی جهت استفاده بهینه روشنایی و همچنین استفاده حداکثر از روشنایی طبیعی تعریف شده است.وی در خصوص اقداماتی که ظرف این مدت برای نهادینه کردن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان صورت گرفته گفت: وزارت نفت در زمینه فرهنگ‌سازی اجرای مبحث ۱۹ اقدامات قابل دفاعی انجام داده است.وی تاکید کرد: براساس بند د ماده ۱۲۱ قانون برنامه سوم که در ماده ۲۰ برنامه چهارم هم تنفیذ شده بود یک کارگروه تعریف شده که براساس آن باید یک برنامه اجرایی برای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تعریف می‌شد که این اقدام انجام شده و کارگروه در این زمینه اقدامات مثبتی انجام داده است.خواجه دلویی خاطرنشان کرد: انتظار می‌رود در ساختمان‌های دولتی مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان سریع‌تر انجام شود که این اتفاق عملیاتی شده است.وی افزود: تشکیل شرکت‌های کنترل بازرسی از جمله اقدامات دیگر در راستای اجرای مبحث ۱۹ بوده است که از سال گذشته این شرکت‌ها آغاز به کار کرده‌اند و تعدادی از مهندسان علاقه‌مند مجوز این شرکت‌ها را گرفته‌اند.خواجه دلویی خاطرنشان کرد: استقرار بیمه فعالیت برای رعایت مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث ۱۹ از سال گذشته آغاز شده و لایحه آن در مجلس است که بر این اساس بخشی از تعرفه بیمه را وزارت مسکن و شهرسازی برای ساختمان‌هایی که این مبحث را رعایت می‌کنند پرداخت می‌کند.وی افزود: در همین حال وزارت نفت و وزارت مسکن و شهرسازی آیین‌نامه‌ای را تهیه کرده‌اند که با ابلاغ و تصویب آن اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان تسریع خواهد شد.خواجه دلویی تاکید کرد: در همین حال یک لایحه مدیریت انرژی تهیه و در دولت مصوب شده که ابعادی برای صرفه‌جویی در انرژی ساختمان در آن لحاظ شده است.وی افزود: ترویج فن‌آوری‌های نوین ساخت با رویکرد صرفه‌جویی در مصرف انرژی از دیگر اقدامات صورت گرفته در این راستا است.

صرفه‌جویی انرژی در تضاد با مصالح چینی

در ادامه این همایش مصباح‌الدین متقی، مدیرکل معماری و ساختمان معاونت شهرسازی شهرداری تهران طی سخنانی گفت: به منظور نهادینه کردن مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان یک سری مولفه‌ها لازم است. مولفه اول بدین صورت است که فن‌آوری‌های ساخت‌وساز باید با ضوابط و قوانین موجود هم‌خوانی داشته باشد. وی افزود: مولفه دوم مصالح ساختمانی و اجرایی کردن کلیه ملزوماتی است که برای تحقق بهینه‌سازی مصرف ضروری است که در این زمینه متاسفانه ما از حداقل‌های لازم برخوردار نیستیم. متقی گفت: ۷۰درصد ساخت‌وسازهای مردمی را افراد کم‌درآمد جامعه انجام می‌دهند که معمولا رویکرد آنها در ساخت‌وساز صرفه‌جویی اقتصادی است و بنابراین این افراد مصالحی را انتخاب می‌کنند که غالب آنها وارداتی، غیراستاندارد و ارزان‌قیمت است. متقی تاکید کرد: در‌حال‌حاضر مصالح ساختمانی اعم از آهن، میلگرد و... به صورت انبوه از کشور چین وارد شده است و هیچ نهاد مسوولی این مصالح را از لحاظ کیفی و استاندارد بودن آزمایش نکرده است.وی افزود: اخیرا رییس سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است که به‌منظور کاهش مرگ خاموش مردم درزهای اتاق خود را نبندند که این دستور با مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در تضاد است.متقی تاکید کرد: در‌حال‌حاضر پنجره‌های دو جداره یا یونولیت‌هایی که در پوسته بیرونی ساختمان‌ها تعبیه می‌شود غالبا از استانداردهای لازم برخوردار نیستند و بر این اساس انتظار می‌رود وزارت مسکن و شهرسازی و موسسه استاندارد لیستی از تولیدکنندگان مجاز را در اختیار شهرداری قرار دهند تا در هنگام صدور پروانه در اختیار مالکان و ذی‌نفعان قرار گیرد.وی تاکید کرد: مولفه سوم به‌منظور اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان پیش‌بینی مدیریت تخصصی در این راستا است.

متقی گفت: شهرداری تهران با تمام امکانات و شرایطی که به همراه دارد تاکنون کارفرمایان و سازندگان را ملزم کرده که در طراحی‌های بخش معماری حتما مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان لحاظ شود.وی اظهار داشت: در فرآیند اجرا در ‌حال‌حاضر ۳ سال است که به‌طور جدی پایان کار ساختمانی بدون رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ارائه نمی‌شود.متقی تصریح کرد: در سال ۸۶ پرونده‌هایی که مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان را رعایت نکرده بودند به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارجاع داده شدند و از ۲۷هزار پروانه ساختمانی صادره در سال ۸۶ که حدود ۲۸میلیون و ۵۰۰هزار مترمربع زیربنا مجوز ارائه شده بود با حدود ۵درصد به خاطر عدم رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان برخورد قانونی صورت گرفت.