روستاهای چین به شهر تبدیل می‌شود

نیلوفر قدیری

دولت چین با تقویت روستاها رشد اقتصادی را تا ۵ سال آینده تضمین می‌کند

مهاجرت معکوس و توسعه متوازن مهمترین هدف در اجرای این سیاست است. «اسب سفید» بزرگ‌ترین روستا درکشور چین مراحل نهایی شهرسازی را طی می‌کند

دولت چین با هدف مهاجرت معکوس، توسعه متوازن و بهره‌مندی همه چینی‌ها از موهبت رشد اقتصادی، سیاست جدیدی را در حوزه شهرنشینی به کار گرفته که برخی مقامات در کنگره حزب کمونیست چین از آن به «معجزه اقتصادی» نام می‌برند.رهبران چین از سال ۲۰۰۶ در یک پروژه تقریبا محرمانه تصمیم گرفتند بزرگترین روستای این کشور را به شهر تبدیل کنند. اهالی روستای اسب سفید ابتدا با این کار مخالف بودند، اما اکنون که دو سال از پیشرفت این پروژه می‌گذرد آنها مزایای زندگی در یک محیط شهری را با امکانات و خدماتی که دولت در حال ساخت آن است، احساس می‌کنند.در این دو سال آمارهای مهاجرت به شهرهای بزرگ چین نشان داده کاهش چشمگیری در مهاجرت روستاییان اسب سفید به پکن به نسبت سال‌های گذشته رخ داده است.این موفقیت دولت باعث شد دفتر ریاست‌جمهوری چین هفته گذشته در نشستی خبری برای اولین بار سیاست ساخت شهرهای جدید به جای روستاهای قدیمی را اعلام کند.عملیات ساخت شهر جدید روی تپه روستای اسب سفید تا پایان سال آینده میلادی به پایان می‌رسد و سایر روستاها در حومه شهرهای چین از ابتدای سال آینده میلادی مشمول طرح جدید دولت می‌شوند.شکاف درآمدی و استاندارد زندگی در جمعیت شهری و روستایی کشور چین پاشنه آشیل اقتصاد این کشور است. عملیات تبدیل روستاها به شهر باعث می‌شود در کنار اهدافی نظیر تغییر ساختار روستاها و مدرن کردن آنها که دولت چین به دنبال تحقق آنهاست ، ساخت و ساز در این کشور آسیایی نیز از بحران جهانی مسکن در امان بماند. از سوی دیگر رونق ساختمان سازی رشد اقتصادی چین را برای حداقل ۵ سال تضمین می‌کند. بنابراین تحلیل کنگره حزب کمونیست از این سیاست به عنوان «معجزه اقتصادی» تحلیل معنادار و قابل قبولی است.

هو جینتائو رییس‌جمهور چین اخیرا در سخنرانی خود در کنگره حزب کمونیست چین، از پروژه روستای اسب سفید و تبدیل کردن آن به شهر، به عنوان یکی از اولویت‌های مهم دولت خود نام برد و گفت، این اولین گام‌ها برای بازگشت به عقب در این مسیر پرشتاب رشد اقتصادی و همراه کردن روستاییان فقیری است که از این مسیر بازمانده‌اند. معجزه اقتصادی چین اکنون در روستای اسب سفید راه یافته‌است. در سال ۲۰۰۶ که پروژه روستای اسب سفید کلید زده‌شد، اعلام شد که این روستا طی ۳ سال به شهری جدید تبدیل می‌شود.

دلایل و مزایای تبدیل روستا به شهر

مقامات چین هفته گذشته زمانی‌که در مورد اصلاحات در روستای اسب سفید سخن گفتند از عبارت دشوار اما لازم استفاده کردند. اما ساکنان قدیمی و کشاورزان این روستا که شاهد تخریب خانه‌هایشان و تصرف زمین‌هایشان برای ساخت یک شهر جدید هستند، این لزوم را احساس نمی‌کنند. پروژه روستای اسب سفید در چین اکنون دو سال و نیم است که جریان دارد و خبرنگاران اجازه بازدید از آن را یافته‌اند. این روستا در پس کوه‌های شمال رود یانگ تسه قرار دارد. دور بودن و فقر ساکنان این روستا، آن را از همه هیاهوی توسعه قرن بیستم چین محروم کرده‌است. شهرنشینان چینی اکنون سه برابر بیشتر از روستاییان و جمعیت ۱۵۰میلیونی کشاورزان این کشور ثروتمند هستند. در روستاهای چین نه تنها شیوه زندگی و میزان فقر و ثروت با مناطق شهری این کشور متفاوت است، بلکه قوانینی از سیاست‌های رسمی حزب کمونیست و دولت چین هم در این مناطق اجرا نمی‌شود. مثلا اگرچه در شهرها بر اساس قوانین سختگیرانه‌ای، هر خانواده تنها باید یک فرزند داشته‌باشد، اما این قانون در روستاها رعایت نمی‌شود. در روستاها فرزند پسر به معنای یک عضو فعال نیروی کار و تامین معاش است. به همین دلیل اگر فرزند اول خانواده دختر باشد، آن خانواده حتما صاحب فرزند دوم هم می‌شود. به همین دلیل بسیاری از نسل جدید این کشاورزان و روستاییان از جمله جوانان برنا و توانای روستای اسب سفید به شهرها سرازیر می‌شوند. به همین دلیل پکن تصمیم گرفته که ساختار شهری و روستایی را در این کشور تغییر دهد و مهاجران را از کسانی که فقط کالا و محصول تولید می‌کنند به کسانی که مصرف‌کننده این محصولات هم هستند، تبدیل کند. اینکه آیا پکن می‌تواند دهها هزار روستا مانند روستای اسب سفید را به شهرهای جدید قرن ۲۱ تبدیل کند، بستگی به سرنوشت پروژه همین روستا دارد. در اولین بازدید خبرنگاران از این روستا، برنامه‌ریزان این طرح به خبرنگاران گفتند تا سال آینده، یک تپه عظیم و یک روستا صاف می‌شود تا مسیر ساخت یک شهر نیم میلیون نفری با جاده ماشین‌رو از میان کوه‌ها فراهم شود و درهای این روستا به روی دنیا باز شود. به اهالی این روستا وعده داده‌ شده که یک دبیرستان جدید با آزمایشگاه مجهز، کتابخانه و یک استخر عظیم برای آنها ساخته می‌شود. زمین‌های کشاورزان این روستا گرفته شده تا در مقابل، هر کدام یک آپارتمان و یک باب مغازه دریافت کنند و فرزندان آنها هم از سطح آموزش و تحصیلاتی برخوردار شوند که شهروندان پکن دریافت می‌کنند. این کشاورزان خواستار زندگی در شرایط بهتری در آینده هستند. اما مشاهده تصرف زمین‌هایشان توسط دولت و تبدیل شدن آن به املاک تجاری و بازرگانی، آنها را نسبت به آینده بدبین می‌کند. به همین دلیل روستاییان پیش از موافقت برای سپردن زمین‌هایشان خواستار دریافت تضمینی از دولت برای آینده هستند. یک سال پیش این بدبینی بیشتر شد. دولت سال گذشته به ساکنان روستا و کشاورزان اولتیماتومی سه ماهه داد تا اگر طی این مدت زمان خانه‌ها و زمین‌هایشان را تخلیه نکنند، به زور از خانه‌هایشان بیرون رانده می‌شوند. در اکتبر سال ۲۰۰۸، مقاومت روستاییان در هم شکسته شد و به نتیجه‌ای هم نرسید. سرانجام همه ساکنان روستا قراردادهایی را امضا کردند تا بر اساس آن خانه‌هایشان را که طی نسل‌ها خانواده‌هایشان در آن زندگی کرده‌اند، به دولت بدهند. در پاسخ از مقامات دولتی و روستایی فقط این جمله را می‌شنیدند که چاره دیگری نیست. مبنای ساخت شهر جدید این است که پول حاصل از فروش زمین صرف ساخت زیرساخت‌ها شود. اما اکنون مشکلی که در ارتباط با روستای اسب سفید ایجاد شده این است که هنوز خانه‌‌های جدید روستاییان ساخته نشده و آنها مجبورند تا اسکان در محل جدید بی‌خانمان بمانند. زمین‌های برنج‌کاری که ۵ سال پیش دولت چین از کشاورزان این روستا خرید اکنون به ۳۰ برابر قیمتی که از کشاورزان خریداری شده، برای کارهای تجاری یا حتی مسکونی فروخته می‌شود. کشاورزان که شاهد این خرید و فروش‌ها هستند به شدت از این تفاوت قیمت خشمگین هستند. در وسط روستای اسب سفید تپه بزرگی بود که به نماد این روستا تبدیل شده‌بود. کار تخریب این تپه از ۸ ماه پیش شروع شد و قرار است تا پایان سال جاری میلادی جای آن را زمین‌های تنیس، یک استخر عظیم و یک سالن کنسرت بگیرد.