مقاومت‌ها در مسیر تصویب طرح جامع تهران

شهردار تهران با اشاره به تصویب طرح جامع تهران گفت: طرح‌های راهبردی در تهران جایگزین طرح‌های جامع قدیمی خواهد شد.

محمدباقر قالیباف در گفت‌و‌گوی مفصل با ایسنا، روند تدوین و تصویب طرح جامع و مقاومت‌هایی را که برای تصویب و اصلاح آن توسط برخی اعمال شده بود، تشریح کرد. دکتر محمدباقر قالیباف تاکید کرد: اساسا علت تاسیس نهاد مشترک تهیه طرح‌های جامع تهران همین بوده و ادامه روش‌های قبلی تهیه طرح‌های توسعه شهری در این نهاد هیچ گونه معنا و مفهومی ندارد. وی افزود: توافق کردیم که ترکیبی ۱۵ نفره از دانشگاهیان و متخصصان شهری در قالب یک شورای راهبری، مسوولیت رصد دائمی و اصلاح طرح‌های جامع و تفصیلی شهر تهران را در نهاد تهیه‌کننده طرح جامع عهده‌دار ‌شوند.

وی دکتر عندلیب، رییس جدید نهاد تهیه‌کننده طرح جامع تهران را مدیری توانا در حوزه عقل نظری و عقل ابزاری معرفی کرد و افزود: شورای راهبری در قالب نهاد تهیه طرح‌های جامع، اصلاحات لازم را به طرح منتقل می‌کند و پس از انجام بررسی‌ کارشناسی‌های لازم، اصلاحات انجام گرفته مراحل اداری را در شهرداری تهران، شورای شهر تهران و شورای عالی شهرسازی سپری خواهد کرد.

دکتر قالیباف با تاکید بر اینکه طرح‌های توسعه شهری باید به طور مستمر همراه با تغییر نیازهای جامعه بازنگری شوند، تاکید کرد: وزارت مسکن و شهرسازی هم باید بپذیرد که نه تنها طرح‌های جامع، بلکه حتی طرح‌هایی که با رویکرد راهبردی تدوین می‌شوند، وحی منزل نیستند و متناسب با شرایط در حال تغییر جامعه و شهر باید انعطاف‌های لازم را داشته باشند.

وی با تاکید بر درستی امضای توافق‌نامه تهیه مشترک طرح جامع تهران توسط وزارت مسکن و شهرسازی، شهرداری تهران و شورای اسلامی شهر تهران، گفت: زمانی که من وارد شهرداری شدم، حدود یک سال واندی از این تصمیم گذشته بود و من هم اجرای این تصمیم را ادامه دادم، اما در آن زمان متوجه وجود دو اشکال اساسی در این طرح شدم.

دکتر قالیباف از «بی توجهی به الگوی برنامه‌ریزی راهبردی» و «دور از دسترس نقد مردم و نخبگان قرار داشتن طرح» به عنوان دو اشکال اساسی یاد کرد که در آغاز بررسی مطالعات طرح جامع تهران در دوره مسوولیت وی مورد توجه شهرداری قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه این اشکالات را شخصا به وزارت مسکن و شورای شهر منتقل کرده است، گفت: در اولین نشستی که با حضور آقای سعید کیا، مسوولان و استادان درباره طرح جامع تهران داشتم، اشاره کردم؛ در حال حاضر در هیچ جای دنیا روش طرح جامع برای تهیه طرح‌های توسعه شهری به عنوان یک سند بالادستی به کارگرفته نمی‌شود و طرح‌ها باید راهبردی شوند و ویژگی‌های پویایی و پایایی را همراه با یکدیگر داشته باشند و نباید طرح‌ها به صورت ایستا و خشک تنظیم شوند.

وی گفت: اگر چه وزارت مسکن نیز این دیدگاه را از منظر علمی قبول داشت، با این حال مقاومت‌‌هایی در این باره وجود داشت و آنها اصرار داشتند که نام طرح‌های جامع حفظ شود، چرا که در متن قانون و در ردیف بودجه مربوطه از عنوان طرح جامع استفاده شده است.

دکتر قالیباف این وضعیت را نشان‌دهنده میزان مشکلات و مانع آفرینی‌های اداری و بوروکراسی در مسیر اصلاح متدولوژی تهیه طرح‌های توسعه شهری دانست و ناخرسندی خود را از وجود این موانع بوروکراتیک اعلام کرد.

وی با تاکید دوباره بر مواضع پیشین خود در مقاله‌ای که با عنوان طرح جامع تهران؛ الزامات و راهبردها منتشر کرده بود، دور از دسترس نخبگان قرار داشتن طرح را دومین نقد مهم وارد بر طرح جامع تهران دانست و متذکر شد: این طرح به طور حتم باید در اختیار کارشناسان قرار می‌گرفت و همزمان با تدوین طرح، حاصل دیدگاه‌های ارائه شده و نقد‌های انجام گرفته باید در اختیار شرکت‌های مشاوره وزارت مسکن و شهرسازی و همچنین نهاد طرح جامع تهران قرار می‌گرفت.

شهردار تهران در ادامه افزود: به هر حال دانشگاهیان اشکالاتی به این طرح وارد می‌کردند که به نظر من مجموعه نهاد را به سوی بهتر شدن هدایت می‌کرد و نهاد سعی می‌کرد تا با دقت بیشتری به کار خود بپردازد.

وی تجدیدنظر در ترکیب شورای عالی شهرسازی را از جمله دیگر موارد اصلاح فرآیند تهیه طرح‌های شهری دانست و گفت: در حال حاضر نه شهردار و نه رییس شورای شهر تهران به هنگام تصویب طرح جامع، در ترکیب شورای عالی شهرسازی عضویت ندارند و از حق رای نیز برخوردار نیستند؛ در حالی که وزارت صنایع و بسیاری از وزارتخانه‌های دیگر در این شورا عضویت دارند و از حق رای نیز برخوردارند.

شهردار تهران پیشنهاد داد: به هنگام ورود طرح هر شهر به شورای عالی شهرسازی، شهرداری و شورای اسلامی آن شهر باید در ترکیب شورای عالی شهرسازی عضویت و حق رای داشته باشد.

دکتر قالیباف، همچنین با اعلام اینکه نقشه یک دو هزارم شهر برای طرح‌های تفصیلی آماده شده است، از انعکاس تمامی طرح‌های تفصیلی روی پرتال شهرداری در آینده بسیار نزدیک خبر داد که دسترسی عموم مردم را به آنها فراهم می‌کند و هر شخصی مطلع خواهد شد که منزل و محیط اطراف آن در چه شرایطی است و چه نوع کاربری‌ای دارد.