جو تابستانی در معاملات زمستانی مسکن

عکس: نگار متین‌نیا

توصیه‌های کارشناسان برای اجتناب از خرید ملک تا توقف التهاب سکه

عضو کار گروه ساماندهی معاملات مسکن: خریداران «دو هفته» دست نگه‌دارند گروه مسکن- بهشاد بهرامی: شروع پررنگ نوسان‌مثبت در قیمت سکه و دلار طی فصل پاییز باعث شد در بازار مسکن تقاضای سرمایه‌ای کاهش پیدا کند و در مقابل، تقاضای مصرفی -مردم عادی نیازمند مسکن- از طریق پیش‌خرید بتواند استفاده لازم را ببرد، اما در چند هفته اخیر با اوج‌گیری بی‌سابقه این نوسانات، تحولات تازه‌ای در بازار خرید ‌و فروش آپارتمان به وجود آمده است؛ به طوری که مشاوران ‌املاک در تهران از شکل‌گیری «جو تابستانی در بازار زمستانی مسکن» خبر می‌دهند.در حال‌ حاضر حجم تقاضا برای خرید مسکن برخلاف عادت فصلی سال‌های گذشته، به قدری افزایش یافته که واکنش طرف عرضه را موجب شده است. مالکان آپارتمان‌های فروشی به خاطر آنچه دلالان ملکی «نامشخص بودن آینده قیمت سکه و ارز» عنوان می‌کنند، از فروش، به صورت موقتی انصراف داده‌اند و حتی پیش‌فروش‌ها که از ابتدای سال ماه‌به‌ماه بر رونق آن افزوده می‌شد نیز این روزها به‌رغم تقاضا برای پیش‌خرید، رو به کاهش گذاشته است.هر چند این تقابل هنوز به «افزایش قیمت مسکن» منجر نشده، اما کارشناسان با توصیه نسبت به «اجتناب از خرید مسکن تا زمان توقف التهاب در دو بازار دیگر» معتقدند نباید بازار مسکن با زمینه‌های کاذب به نوسانات قیمتی دچار شود. به گزارش «دنیای ‌اقتصاد» متقاضیان خرید مسکن برای جلوگیری از کاهش ارزش نقدینگی در اختیارشان، مراجعه به بنگاه‌های املاک را جلو انداخته‌اند اما در طرف عرضه، تاخیر در فروش برای رساندن ارتقای سطح قیمت مسکن در اولویت قرار گرفته است. براساس این گزارش، هم‌اکنون در برخی مناطق تهران به خصوص شمال‌شهر فروشنده‌ها قیمت‌های پیشنهادی را بالاتر از فصل قبل تعیین کرده‌اند و علت این اقدام را جبران رشد ۲۵درصدی نرخ ارز و ۵۰درصدی نرخ سکه طی دو ماه گذشته عنوان می‌کنند.

در سایر مناطق نیز اگر چه سطح قیمت‌های پیشنهادی در روزهای اخیر تاحدودی افزایش یافته، اما مورد قبول خریداران قرار نگرفته است.

رفتار ‌عقلایی در بازار‌ مسکن چیست؟

فردین یزدانی کارشناس اقتصاد مسکن درباره هجوم خریداران مسکن به بازار در روزهای اخیر به «دنیای ‌اقتصاد» گفت: خصوصیت تقاضای کنونی در بازار مسکن «مصرفی» است نه «سرمایه‌ای»، اما همین تقاضای موجود که ظاهرا نباید قدرت تحریک قیمت مسکن را داشته باشد، اگر فراتر از حجم طبیعی در بازار حضور داشته باشد، باعث افزایش قیمت مسکن خواهد شد.یزدانی تصریح کرد: رفتار عقلایی در بازار مسکن در شرایط کنونی این است که در خرید تعجیل نشود.وی در این باره توضیح داد: در ماه‌های اخیر نسبت نرخ تورم به نرخ رشد قیمت مسکن بیشتر از عدد یک بوده که نشان می‌دهد، ارزش واقعی املاک کمتر از نرخ تورم عمومی افزایش یافته است اما نسبت نرخ تورم به نرخ رشد کالاهای نقدشونده کمتر از یک بوده که به معنی رشد شدید قیمت این کالاها است.

یزدانی تاکید کرد: در حال حاضر بازار کالاهای با نقدشوندگی بالا همچون سکه و دلار با افزایش قیمت روبه‌رو است و در شرایط طبیعی، بازار مسکن به خاطر این وضعیت باید مسیر ثبات قیمت را تجربه کند و نباید فضای روانی در این بازار از سوی خریداران ملک این شرایط را به هم بزند.

رفتار معکوس خریدار و فروشنده

به گزارش «دنیای اقتصاد» اما ظاهرا تلاطم و آشفتگی جو روانی بازار سکه و دلار به بازار مسکن هم سرایت کرده است.گر چه از سال‌های گذشته تاکنون بازار مسکن به عنوان یکی از امن ترین بازار‌های سرمایه‌گذاری کشور شمرده می‌شود اما در چند روز اخیر رشد شدید و نجومی‌قیمت سکه و دلار در بازارهای داخلی بازار خرید و فروش مسکن را آشفته کرده است.در دو هفته اخیر تغییرات غیر عادی بازار ارز و سکه خریداران و فروشندگان بازار مسکن را بلاتکلیف کرده است، به گونه‌ای که به گفته مشاوران املاک سطح شهر تهران بسیاری از فروشندگان و خریداران رفتاری بر خلاف عادت فصلی از خود نشان می‌دهند.آنچه در بازار مسکن در دو هفته اخیر به چشم می‌خورد رفتار معکوس خریداران و فروشندگان نسبت به هم است. بسیاری از مشاوران املاک بر این باورند که رشد نجومی‌قیمت سکه و دلار در دو هفته اخیر منجر به افزایش قیمت بسیاری از عوامل موثر و تعیین‌کننده در قیمت مصالح ساختمانی شده است. تغییرات قیمتی و مشخص نبودن وضعیت آینده بازار هم سبب شده تا فروشندگان رفتار بالفعلی را در بازار از خود نشان ندهند و اغلب، بالا رفتن قیمت سکه و دلار را بهانه‌ای برای تغییر لحظه‌ای قیمت فروش خود قرار دهند یا با بستن فایل فروش خود به آینده مبهم بازار چشم بدوزند.

از سوی دیگر فعالان بازار مسکن از افزایش مراجعه کنندگان خرید خانه خبر می‌دهند و عنوان می‌کنند آشفتگی بازار و افزایش مداوم قیمت کالاهای مصرفی به دنبال رشد قیمت سکه و ارز بسیاری از خریداران را هراسان از ادامه افزایش قیمت کرده تا جایی که سعی می‌کنند در صورتی که نیاز مبرم به خرید خانه دارند در کوتاه ترین زمان خریداری کنند.

افزایش قیمت مصالح و خریداران

یکی از مشاوران املاک غرب تهران درباره وضعیت یک ماه گذشته بازار خرید و فروش مسکن به «دنیای اقتصاد» گفت: افزایش قیمت سکه و ارز تعداد خریداران بازار مسکن را زیاد و فروشندگان بازار را کم کرده است. اغلب فروشندگان به دلیل افزایش ۲۰ درصدی قیمت مصالح ساختمانی در چند روز اخیر منتظر هستند تا شاید بتوانند آپارتمان خود را با قیمت بالاتری به فروش برسانند به همین دلیل فعلا منتظر نشسته‌اند و برای فروش ملک خود اقدام نمی‌کنند.یزدانی با اشاره به افزایش ۱۰ درصدی قیمت مسکن طی ۱۵ روز اخیر تصریح کرد: مالکی که تا ۱۵ روز پیش ملک خود را متر مربعی سه میلیون تومان قیمت‌گذاری کرده بود الان متری سه میلیون و ۳۰۰ هزار تومان برای فروش گذاشته است.

فروشنده‌ها هول کردند

یکی از مشاوران املاک شرق تهران نیز در خصوص وضعیت چند هفته اخیر خرید و فروش آپارتمان در شرق تهران اظهار کرد: فروشندگانی هستند که به دلیل جو روانی حاکم بر بازار هول کردند و آپارتمانی را که تا چند روز پیش با قیمت متر مربعی دو میلیون و ۲۰۰ هزار تومان قیمت گذاری کرده بودند و خریداری نداشت حالا آن را تا دو میلیون و ۵۰۰ هزار تومان قیمت گذاشته‌اند.

خازنی در مورد وضعیت مراجعه خریداران گفت: تعداد خریداران تا سه برابر افزایش پیدا کرده است.او در ادامه به وضعیت ده روز اخیر بازار اشاره کرد و گفت: جو روانی متاثر از بالا رفتن قیمت سکه و دلار باعث شده طی این چند روز قیمت‌ها تا ۱۰ درصد افزایش پیدا کند اما معامله‌ای صورت نگیرد و تنها متقاضیانی که مجبور به خرید ملک هستند آپارتمان‌ها را حدود ۵ درصد گران تر از قیمت معمول ماه‌های اخیر خریداری می‌کنند.

گرانی دهان به دهان می‌چرخد

دلالان مسکن جنوب شهر تهران هم از افزایش جزئی قیمت‌ها در جنوب شهر خبر می‌دهند و عنوان می‌کنند: فروشنده‌ها اغلب قیمت‌های بالاتر از قیمت مورد معامله در بازار ارز و سکه را بهانه می‌کنند و می‌گویند فعلا آپارتمان خود را نمی‌فروشند اما تعداد خریداران به خاطر گرانی موجود افزایش پیدا کرده چون این افراد نگرانند که اگر خرید نکنند قیمت‌ها بالاتر برود.صالحی افزود: متاسفانه قیمت‌ها بالاتر از آنچه که در بازار ارز و سکه معامله می‌شود دهان به دهان می‌چرخد و جو روانی بازار مسکن را به هم ریخته است.

او در مورد افزایش قیمت تصریح کرد: در جنوب شهر همه قیمت‌ها را افزایش نداده‌اند و افرادی هم که اقدام به این کار کرده‌اند در حدود متر مربعی ۵۰ هزار تومان بالا برده‌اند.

فروشندگان شمال شهر بیشتر شدند

به گفته مشاوران املاک بر خلاف سه محدوده دیگر شهر تهران شمار فروشندگان شمال شهر بیشتر شده است، البته این در حالی است که با وجود افزایش قیمت‌ها تا یک میلیون تومان(در هر متر مربع) در این محدوده فروشندگان باز هم حاضر به فروش آپارتمان خود با این قیمت نمی‌شوند بلکه نرخ‌های بالاتر را پیشنهاد می‌کنند.یکی از همین مشاوران املاک در این‌باره گفت: در محدوده شمال شهر قیمت پیشنهادی در هر متر مربع حداقل یک میلیون تومان در ده روز اخیر افزایش پیدا کرده است، طوری که قیمت‌های فروش از حد طبیعی خود فراتر رفته‌اند.

او اضافه کرد: البته بسیاری از فروشندگان علت این کار خود را افزایش نجومی‌قیمت ارز و سکه عنوان می‌کنند به همین دلیل قبول نمی‌کنند آپارتمان خود را با همان قیمت گذشته بفروشند.

فعالان بازار مسکن چه تصویری از آینده دارند؟

گرچه برخی از مشاوران املاک آشفتگی بازار مسکن را ناشی از نزدیک شدن به روزهای آخر سال عنوان می‌کنند اما معتقدند به هم ریختگی و افزایش بیش از حد قیمت ارز و سکه در بازار داخلی دلیلی مضاعف بر افزایش قیمت‌ها شده است.آنچه بیش از همه متقاضیان مسکن را نگران کرده است این موضوع است که آینده بازار چه خواهد شد؟ آیا وضعیت آشفته فعلی پا بر جا خواهد ماند؟

مشاوران املاک شهر تهران معتقدند درست است که بازار مسکن در دی ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ثبات کمتری دارد، اما وضعیت فعلی نیز پابر جا نخواهد ماند حتی بعد از گذشت دو ماه پایانی سال بازار مسکن در سال جدید با آرامش قبل مواجه خواهد شد.

یکی از فعالان بازار مسکن در این باره اظهار کرد: تجربه نشان می‌دهد از آنجا که افزایش سکه و دلار تصنعی است و بسیاری از آپارتمان‌های نیمه کاره در سال جدید آماده می‌شوند بعید است که آشفتگی بازار ماندگار باشد و حتی ممکن است بازار در سال جدید دچار افت قیمت شود.علاوه بر این چون برخی از متقاضیان بازار مسکن به شهرهای جدید روی آورده‌اند انتظار می‌رود میزان عرضه مسکن در داخل شهر با افزایش مواجه شود و در نتیجه در پایان فصل بهار با رکود قیمت مسکن رو به رو باشیم.

خریداران نگران نباشند

حسام عقبایی، عضو هیات مدیره اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران با اشاره به بی‌سابقه بودن رشد بالای قیمت سکه و دلار در مدتی کوتاه طی ۳۰ سال اخیر اظهار کرد: درست است که نوسانات قیمت سکه و دلار طی چند هفته اخیر در بازار مسکن بی‌تاثیر نبوده است، اما چون سیر معاملات بازار مسکن تابع شرایط مختلفی است و روندی بلند مدت دارد نمی‌توان گفت در بازار مسکن شاهد جهش قیمت‌ها خواهیم بود.او افزود:با توجه به پیش‌فروش ۵/۳ تا ۴ میلیون سکه در چند روز اخیر افراد سرمایه‌گذار به سمت بازار مسکن هجوم نبرده‌اند و ۹۵ درصد متقاضیان مسکن مصرف‌کنندگان واقعی هستند بنابراین پیش‌بینی می‌شود در سال جدید با افزایش قیمت مواجه نخواهیم بود.او ادامه داد: به خریداران توصیه می‌کنیم که دغدغه افزایش قیمت مسکن را نداشته باشند چون در سال آینده بازار تحت تاثیر نوسانات قیمت سکه و دلار دچار تحولات عمیقی نخواهد شد و بهتر است مردم بدون عجله در بازار بدون حباب به خرید خانه اقدام کنند.

دو هفته صبر کنید

محمدرضا اعوانی، کارشناس مسکن و عضو کارگروه ساماندهی معاملات املاک نیز به خریداران مسکن توصیه کرد: خریداران مسکن تا دو هفته برای خرید مسکن اقدام نکنند.اعوانی در خصوص وضعیت فعلی بازار مسکن گفت: در حال حاضر با توجه به نوسانات نرخ ارز و سکه بازار حبابی شده است و روی همه بازارها تاثیرگذار بوده است.او اضافه کرد: اما فکر می‌کنم ظرف ۲۰ روز آینده با تصمیم‌گیری جدید در دولت و به خصوص ابلاغ بسته پولی جدید، بازار سکه و دلار به ثبات قبل بازگردد.وی تصریح کرد: بهتر است در این مدت هم متقاضیان مسکن نخرند و صبر کنند تا شرایط بازارهای موازی عادی شود.