‌‌‌ نظافت تهران با قرارداد ۲۰ سال پیش

دنیای‌اقتصاد : جمع‌‌‌آوری به موقع زباله‌‌‌ها از مخازن پسماند در محله‌‌‌ها یکی از مطالبات عمده تهرانی‌‌‌ها در مناطق مختلف شهر است؛ از بالاشهر گرفته تا مناطق جنوبی پایتخت. گزارش‌‌‌های میدانی از سطح شهر تهران حکایت از آن دارد که مخازن جمع‌‌‌آوری زباله در کوچه‌‌‌ها و محله‌‌‌ها در ساعات میانی روز، ‌‌‌ دچار «سرریز زباله» می‌شود و از طرف دیگر، در برخی نقاط نیز در ابتدای صبح، این وضعیت وجود دارد که هر دو حکایت از «ضعف مدیریت شهری در نظافت به موقع شهر» دارد. شهرداری از طریق مجموعه‌‌‌ای از پیمانکاران، عملیات نظافت و جمع‌‌‌آوری زباله‌‌‌ها از مخازن سطح شهر را پیش می‌‌‌برد. «اکوایران» درباره نارضایتی تهرانی‌‌‌ها از «ساده‌‌‌ترین مسوولیت شهرداری، ‌‌‌ یعنی نظافت به موقع و درست تهران» با یک مقام مسوول در شهرداری گفت‌‌‌وگو کرده است.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در این گفت‌‌‌وگو، علت اصلی ضعف در این عملیات را به «عدم‌تعادل شدید بین ارزش قرارداد پیمانکاران نظافتچی و حجم زباله‌‌‌ها» نسبت می‌دهد. رضا محمدی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران در این باره به «اکوایران» اعلام کرد: ریشه این گونه مسائل به نوع تنظیم قرارداد‌‌‌های قبلی پیمانکاران پسماند مربوط می‌شود. بنای قراردادها، به ۲۰ سال پیش برمی‌‌‌گردد که در آن قیمتی برای رفت و روب محله‌‌‌ای مشخص شده بود که هرسال هم درصدی به آن رقم اولیه اضافه می‌‌‌شد. یعنی بدون توجه به اینکه رقم اولیه قرارداد، رقم درستی بوده یا نه، همان عدد ملاک قرارداد‌‌‌های سال‌های بعد بود. به طور مثال، برای رفت و روب ناحیه ۶ منطقه ۴ با ۱۵۰ تن زباله در روز، ارزش سالانه قرارداد پیمانکار رقمی معادل یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان بود که به پیمانکار پرداخت می‌‌‌کردیم. درناحیه ۳ منطقه ۲۱ با ۱۵ تن زباله نیز یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون برای رفت و روب پرداخت می‌‌‌شد. یعنی یک‌دهم ناحیه قبلی زباله جمع‌‌‌آوری می‌‌‌شد اما هر دو رقم تقریبا یکسان از شهرداری دریافت می‌‌‌کردند. هرچند که سطح رفت و روب این ناحیه از منطقه ۲۱ دو برابر ناحیه ۶ منطقه ۴، اما سختی کار در ناحیه ۶ منطقه ۴ به اندازه یک مرکز استان بود.

مدیرعامل پسماند ادامه داد: در واقع عدد پرداختی با میزان کار تناسبی نداشت و این بی‌‌‌عدالتی در پرداخت، بر کیفیت رفت و روب هم تاثیر گذاشته بود. هر فعالیت بدون اصلاح زیرساختی قراردادها، در افزایش کیفیت خدمات تاثیرگذار نخواهد بود. بنابراین یکی از درخواست‌‌‌ها و نامه‌‌‌هایی که به شهردار تهران ارسال کردم، همین موضوع اصلاح قرارداد‌‌‌ها بود. در قرارداد‌‌‌های جدید مبنای ما، عدد‌‌‌های قدیم نیست. فهرست نهایی، تنظیم‌‌‌ و توسط سازمان برنامه ابلاغ شده و ما هم بر اساس آن عمل می‌‌‌کنیم. در این فهرست، «بهای معیار»، میزان حجم زباله، سختی کار، مساحت، محتوای کار، سطح رفت و روب و وزن زباله و... قرار داده شده است. در همین دو ناحیه که مثال زدم، میزان پرداختی تقریبا یکسان بود اما در قرارداد‌‌‌های جدید این گونه نیست و عدد پرداختی ما در ناحیه خاک سفید، دو برابر عددی است که در ناحیه ۳ منطقه ۲۱ پرداخت می‌‌‌کنیم. یعنی عدد‌‌‌ها واقعی شده است. حال اگر به پیمانکار بر اساس میزان سختی کار پرداخت نکنیم همان مشکلی که شما می‌‌‌گویید، پیش می‌‌‌آید و ادامه پیدا می‌کند.

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران همچنین تصریح کرد: متغیرهای زیادی در قراردادهای جدید دیده شده است. خیابان به خیابان، محله به محله و کوچه به کوچه بررسی شده و قیمت‌ها واقعی شده است. امروز پیمانکاری که در یک محله با حجم کار بالا و سخت کار می‌کند، پول سختی کارش را هم دریافت می‌کند و دیگر حق ندارد بگوید نواقص به دلیل سختی کار است. محله‌‌‌ای که کار سبک‌‌‌تری دارد، رقم کمتری هم پرداخت می‌شود، تفاوت‌‌‌ها میان محله‌‌‌های سخت و آسان مشخص شده و پرداختی‌‌‌ها هم برهمین اساس است. اگر امروز ما نقطه‌‌‌ای را کثیف می‌‌‌بینیم کم‌‌‌کاری پیمانکار است که دیگر بهانه‌‌‌ای برای این کم‌‌‌کاری ندارد. ما هم باید نظارت‌‌‌مان را تقویت کنیم و در صورت مشاهده کم‌‌‌کاری، متخلف را جریمه کنیم. البته در برخی از مناطق، زیرساخت عمرانی به گونه‌‌‌ای است که هر چقدر این معابر را نظافت کنید، باز هم به طور کامل تمیز نمی‌شود. درمحله‌‌‌ای مانند دستغیب، هر چقدر هم جوی‌‌‌های آب را تمیز کنید، به دلیل اینکه فاضلاب ایجاد نشده است، دوباره جوی‌‌‌های آب کثیف می‌شود.

محمدی در پاسخ به این پرسش که «اثرات اصلاح قراردادها را چه زمانی باید در سطح شهر ببینیم؟» هم توضیح داد: امروز دیگر باید اثرات خود را نشان دهد. تا پایان خرداد، ۵ ماه است که از شروع کار پیمانکاران با قراردادهای جدید می‌‌‌گذرد. در سه ماه اول به دلیل جابه‌‌‌جایی، جذب نیروی کار، ماشین‌‌‌آلات، اشراف به محدوده کاری و... انتظاری برای تغییر ناگهانی نداریم، اما امروز باید این تغییرات قابل مشاهده باشد.