روز ۱۵ تیرماه سال جاری، همایشی با عنوان «اقتصاد انرژی در صنعت ساختمان» به میزبانی روزنامه دنیای اقتصاد و با حضور مسوولان دولتی، اساتید دانشگاه، سازمان‌ها و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی و پژوهشگران و دانشجویان، در محل هتل اسپیناس تهران برگزار خواهد شد. این همایش که با محور بهینه سازی مصرف انرژی در صنعت ساختمان و ساختمان‌های دوستدار انرژی برگزار می‌شود درباره مسائل مختلف مصرف انرژی در سه حوزه طراحی، ساخت و بهره‌برداری(فرهنگ مصرف) به بحث و تبادل نظر خواهد پرداخت. مصرف انرژی در کشور ایران، فاصله بسیار زیادی با میانگین مصرف انرژی در سایر کشورها دارد و شاید دلیل اصلی آن عدم توجه به فرهنگ مصرف بهینه بوده است؛ چرا که انجام هر اقدامی‌نیازمند یک انگیزه مشخص است.

در سال‌های گذشته، هدف اصلی دولت گسترش شبکه‌های گاز و شبکه‌های توزیع برق بوده است و بدین صورت انرژی به صورت یارانه‌ای (بخوانید رایگان) در دسترس عموم مردم ایران بوده است و این موضوع باعث از بین رفتن توجیه سرمایه‌گذاری در جهت بهینه‌سازی مصرف انرژی شده است، چرا که بازگشت سرمایه در حالی که قیمت حامل‌های انرژی بسیار پایین بوده است بسیار طولانی و در اکثر موارد از میانگین عمر ساختمان (۲۰ تا ۲۵ سال) بیشتر می‌شده است به همین دلیل مردم و سازندگان ساختمان ترجیح می‌دادند به جای عایق‌بندی ساختمان و استفاده از تجهیزات به روز با مصرف بیش از حد انرژی جبران هدر رفت آن را بکنند، اما در شرایط امروز و حذف یارانه‌های حامل‌های انرژی امکان جایگزینی سرمایه با انرژی فراهم است و افراد در صورت سرمایه‌گذاری در جهت حفظ منابع در دوره‌ای منطقی (بین ۵ تا ۷ سال) نهایتا بازگشت سرمایه را خواهند داشت، بنابراین حرکت به سمت بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق رشد دانش و فن‌آوری ساخت و سرمایه‌گذاری مطلوب اولیه منطقی و موجه شده است که در همایش اقتصاد انرژی در صنعت ساختمان به صورت مفصل به آن پرداخته خواهد شد.

ایجاد انگیزه در کنار اجبار

از طرف دیگر در این همایش پیرامون فرهنگ مصرف و نقش و تقابل دولت و مردم در تغییر فرهنگ از مصرف بالاتر از نرم جهانی به مصرف بهینه بحث و تبادل نظر خواهد شد. در حال حاضر با هدفمندی یارانه‌ها اجبار در تغییر بوجود آمده است و این موضوع به خودی خود انگیزه مناسبی برای افراد در کاهش انرژی است؛ اما لازم است دولت نقش بیشتری در آموزش و ایجاد مسیر مناسب در تغییر فرهنگ مصرف ایجاد کند.

ما در کشورمان در تمامی‌شهرها، حدود ۹ ماه از سال از نعمت نور خورشید بهره‌مند هستیم. اگر چند شهر شمالی کشور را حذف کنیم، این عدد از ۹ ماه نیز بیشتر خواهد شد. ما در بسیاری از شهرهای ایران در زمستان آفتاب داریم. به همین دلیل انتظار می‌رود سهم مصرف انرژی خورشیدی در ایران بیشتر از رقم فعلی باشد. در همایش اقتصاد انرژی در صنعت ساختمان راهکارهای افزایش سهم انرژی‌های تجدید پذیر در صنعت خصوصا صنعت ساختمان بررسی خواهد شد که یکی از راهکار‌های مهم را می‌توان استفاده از شرکت‌های ESCO دانست.

در حال حاضر در بسیاری از کشورهای جهان، شرکت‌هایی با نام Energy Saving Company)ESCO) فعالیت می‌کنند. این شرکت‌ها خدماتی را مانند نصب کلکتورهای خورشیدی در پشت بام‌ها و یا تقویت سیستم عایق بندی ساختمان را انجام می‌دهند و هزینه سرمایه‌گذاری و سود خود را از محل کاهش هزینه‌های خانوار دریافت می‌کنند به این ترتیب که در سال حدود ۵۰ درصد هزینه مصرف انرژی کاربر را کاهش می‌دهند و خودشان، معادل مبلغ ۵۰ درصد را به مدت ۵ سال دریافت می‌کنند و بعد از آن، تجهیزات در تملک صاحب ساختمان شده و در حقیقت سود درازمدت به او تعلق می‌گیرد. این اقدام، هم به اقتصاد کشور کمک خواهد کرد و هم به اقتصاد تک تک خانوارها. نمی‌توان از عموم مردم انتظار داشت که به تنهایی، خود بهینه‌سازی مصرف انرژی را انجام دهند، باید اقدامات فرهنگی انجام شود.این مهم در صورتی انجام خواهد شد که دولت نیز حمایت و همکاری کند و امروزه نمی‌توان از عموم مردم انتظار داشت که به تنهایی، خود بهینه‌سازی مصرف انرژی را انجام دهند. باید اقدامات فرهنگی انجام شود، علاوه براین، بایستی زیرساخت‌های شهری نیز بهبود یابد.

برای مثال، اگر در خیابان‌ها و کوچه‌های شهرهای ما، درختان و گیاهان وجود داشته باشند، خود می‌توانند ۵ درصد به کاهش مصرف انرژی کمک کنند همچنین کمک به استقرار سیستم‌های بهینه و آموزش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر نیز از وظایف دولت است. دولت باید مسکن را به عنوان کالایی که نیازمند استاندارد است معرفی کند. دولت باید با قانون‌گذاری درست استاندارد مسکن را طی یک دوره میان مدت اجباری کند تا نیاز نباشد مردم خصوصا اقشار آسیب‌پذیر به خاطر سود سازندگان ناچار به پرداخت هزینه بالای بهره‌برداری شوند، شاید این موضوع را بتوان مهم‌ترین کمک دولت پس از حذف یارانه‌های حامل‌های انرژی دانست در این صورت مردم نیز به سمت مسکن استاندارد حرکت می‌کنند.