محمدرضا فارسیان *

بررسی‌ها نشان می‌دهد در برخی کشورها نرخ اجاره‌بها معادل ۲ الی حداکثر ۴ درصد ارزش ملک با توجه به موقعیت منطقه‌ای ملک تعیین می‌شود، این در حالی است که تعیین اجاره‌بها در مناطق جمعیتی از جمله کلان‌شهرهای ایران تابع روش و معیار خاصی نیست و هر گونه اظهارنظر و رفتارهای سلیقه‌ای بر روند تعیین اجاره‌بها موثر است، به طوری که درصد نرخ اجاره‌بها در ایران در حال حاضر غالبا بین ۶ الی ۱۱ درصد قیمت مسکن است. (درصد اجاره عبارت است از نسبت اجاره‌بهای سالانه به قیمت مسکن). بنابراین به نظر می‌رسد برای ساماندهی بازار اجاره مسکن باید معیارها و استانداردهای اصولی برای تعیین اجاره‌بها در نظر گرفته شود.

یکی از این الزامات این است که نرخ اجاره واحدهای مسکونی تابعی از قیمت مسکن در نظر گرفته شود به طوری که هر گونه افزایش درصدی آن مشمول مالیات‌های تصاعدی بر کل درآمد حاصل از اجاره در قبال مالک و کل در‌آمد مشاور املاک شود.

همچنین انطباق نرخ جهانی «درصد اجاره‌بها به ارزش ملک» نیز یکی دیگر از الزامات قانونی است که باید در تصویب قانون یا دستورالعمل حاکمیتی برای بازار اجاره ضرورت داشته باشد، ضمن اینکه جرایم درنظر گرفته شده می‌تواند در سابقه عملکردی مشاورین املاک درج شود.

*پژوهشگر حوزه زیربنایی